Γράφει ο Στέλιος Ιατρού.
Βάλε τη ζωή σου σε τάξη. Ακούγεται σύνθετο, εάν δεν το ξεπακετάρεις, ένα ένα κουτάκι τη φορά.
Ξεκίνα από τ’ απλούστερα, αυτά της άμεσης και πιο ρουτινιάρικης καθημερινότητας, και μην αφήνεις εκκρεμότητες, εάν μπορείς να τις τακτοποιήσεις τώρα.
Εάν δεν μπορείς, αλλά πρέπει κάποιες προτεραιότητες να μείνουν εκκρεμείς, τότε κάνε το γιατί θα σημαίνει πως αυτές εξαρτώνται από άλλες που πρέπει να κατορθωθούν νωρίτερα, κι όχι απλά γιατί βαρέθηκες. Εάν είναι η βαρεμάρα που σε κρατά απ’ το να κάνεις μια θυσία, χωρίς θυσία να μην προσδοκάς κι εύκολες ανταμοιβές.
Ας πούμε, εάν δεν βάλεις σε τάξη τα πράγματα στο δωμάτιό σου ή το σπίτι σου, αυτό ίσως να σου δείχνει πως δεν μπορείς να εφαρμόσεις πιο σύνθετα σχέδια για να λύσεις πιο πολυπαραγοντικά προβλήματα. Μπορεί βέβαια και να μην ισχύει κάτι τέτοιο, γιατί εάν ήταν τόσο απλό να κάνεις τις δουλειές του σπιτιού στην ώρα τους και με τάξη, τότε τον κόσμο θα τον κυβερνούσαν οι οικιακοί βοηθοί. Σε κάθε περίπτωση, έξυπνες ενστάσεις σε μια πρόταση που κάνω θα υπάρξουν, αλλά ξέρεις τί σου λέω.
Δεν είναι τόσο απλό, και πελαγώνεις; Τέλεια, γιατί τώρα μάλλον αναμετρήθηκες μαζί του και ξέρεις πως δεν είναι απλό. Έμαθες πως θα πρέπει να ’ναι σύνθετο, οπότε ξεπακετάρισέ το κι αυτό, κουτάκι-το-κουτάκι, και ξεκίνα να τακτοποιείς.
Πάρε χαρτί και μολύβι, φτιάξε στήλες και σχεδιαγράμματα, μάθε να γράφεις τα καθήκοντά σου και να τ’ αναλύεις στα στοιχειώδη τους κομμάτια, γιατί όλους τους στόχους σου θα τους φτάσεις σε στάδια, πατώντας σε διαδοχικά σκαλοπάτια, αν ξέρεις τους στόχους σου κι αν ξέρεις τα σκαλοπάτια.
Μην ακούς να σου μιλάνε για το ένστικτο και για τις τύχες που τις αρπάζεις απ’ τα μαλλιά όσοι βαριούνται να σου αναλύσουν τα βήματα, ή επιλέγουν να σου κρατάνε το μυστικό ώστε να κρατήσουν και την αχλή του μυστηρίου γύρω απ’ την επιτυχία τους: το μυστικό είναι να ξέρεις. Τ’ άστρα και τα ζώδια σου βάζουν μόνο εμπόδια, ξέχασέ τα!
Η τακτοποίηση, θ’ αντιληφθείς, είναι διαδικασία που αναλύεται πρώτα σε νοερή σύλληψη του τί εκτιμάς πως θα σε ωφελήσει (προτεραιότητα), έπειτα σε βούληση να θυσιάσεις κάτι για να πετύχεις αυτό που προσδοκάς—δεν σ’ αρέσει η λέξη «θυσία»; Κανένα πρόβλημα, ας πούμε «επένδυση», καρδιές δεν χαλάμε—και τέλος σε ειδικευμένη πράξη που άμα πετύχει σε φέρνει πλησιέστερα στην προτεραιότητα σου (στόχος).
Δεν υπάρχει, λοιπόν, τακτοποίηση του χώρου και των υλικών πραγμάτων χωρίς πρότερη τακτοποίηση του χρόνου και των σκέψεών σου.
Ξεκίνα λοιπόν βάζοντας σε τάξη τον χρόνο σου. Βάλε σε μια σειρά μέσα στη μέρα τις ασχολίες σου, οργάνωσε το πρόγραμμά σου με ώρες και εργαλεία. Για να το κάνεις αυτό, κόψε τετράγωνα χαρτάκια και σημείωσε στο καθένα τους μιαν ασχολία. Ξεκίνα τώρα να βάζεις το ένα χαρτάκι πάνω απ’ το άλλο, ιεραρχώντας τα ανάλογα με το ποιά ασχολία σου φαίνεται πιο ικανή κι αναγκαία για να σε φέρει πλησιέστερα στις προτεραιότητες σου.
Τις θέλουμε όλες: αφού σου αρέσουν να τις κάνεις, τις κρατάμε όλες, γνωρίζοντας όμως πως μερικές πρέπει να είναι και πιο σπουδαίες διότι είναι πιο επείγουσες, γιατί εάν πλανιόμαστε τότε θα περιπλανιόμαστε ακόμα και μέσα στο μυαλό μας.
Όταν καταλήξεις στη σειρά, μην την γράψεις δα και σε πέτρα, γιατί μέσα στη ζωή σου θα διαπιστώσεις πως οι περιστάσεις σου αλλάζουν τα μυαλά, όμως εάν σου αλλάζουν άρδην και τις προτεραιότητές, πάτα φρένο: αυτές πρέπει γενικά να μένουν σταθερές, εφόσον είναι ωφέλιμες. Μήπως δεν είναι; Ξανασυλλογίσου τες, μπορεί κάπου να έκανες λάθος. Κάνε μερικά βήματα πίσω, δες τη σειρά τους, βάλε, βγάλε, κατάληξε εκ νέου.
Πίσω στο χαρτί και στο μολύβι. Οργάνωσε τώρα μια ραχοκοκαλιά από σταθερές ασχολίες στην καθημερινότητά σου, και αποδέξου πως αυτή είναι μια θετική ρουτίνα, γιατί εσύ την επέλεξες και σε ωφελεί, κι επειδή είσαι ενήλικος λογοδοτείς στον εαυτό σου, κι αφού την εγκρίνεις, είσαι εντάξει, προχώρα, όμως κράτα την ευέλικτη για να προσαρμόζεσαι στις εκπλήξεις της ζωής, και για να μην τα χάνεις εάν σου προκύψουν τροποποιήσεις της τελευταίας στιγμής. Θα προκύψουν.
Βρες την ιεραρχία που σε φέρνει πλησιέστερα στις ωφέλιμες προτεραιότητές σου, δοκίμασέ την πρακτικά να δεις εαν είναι εφικτή κι εάν όντως φέρνει αποτέλεσμα χωρίς μεγαλύτερη θυσία απ’ όσο όφελος σου προσκομίζει, και κάνε προσαρμογές.
Εάν κάτι ξεφεύγει, αναρωτήσου: «πώς αυτό άραγε με φέρνει πλησιέστερα στην τάδε μου προτεραιότητα; Τί προσδοκώ να πετύχω κάνοντάς το; Μήπως θα ζημιωθώ κι από πάνω;» Ξανασκέψου το.
Συμβουλέψου έναν ειδικό, και μην πρήζεις τους φίλους όταν βγαίνεις για μια μπύρα, που θ’ αυτοσχεδιάσουν βιαστικά γιατί δεν έχουν βαθύ κίνητρο ή βαθιά γνώση του προβλήματος που σε απασχολεί, και γιατί δεν μοιράζονται μαζί σου τη δική σου προσδοκία για την έκβαση των προτεραιοτήτων σου. Δεν θέλουν το κακό σου, αλλά τούτο δεν σημαίνει πως ξέρουν το καλό σου.
Ετοιμάσου με ζήλο να θυσιάσεις κάτι που σ’ ευχαριστεί για να κερδίσεις κάτι που σου δίνει νόημα, και που εσύ επέλεξες ν’ αποκτήσεις επειδή έχει αξία. Όταν ο Κάιν σκότωσε τον Άβελ (διάβασε αυτό για να μην σ’τα ξαναλέω), ήταν γιατί έφτασε να τον ζηλεύει επειδή δεν μπορούσε να τον φτάσει. Τότε ευχαριστήθηκε μοναχα για μια στιγμή, αλλά μετά έπεσε με τα μούτρα στο χώμα, κι ένιωθε πως η ζωή του πια δεν είχε καμία αξία, γιατί είχε σκοτώσει μέσα του εκείνο που του έδινε νόημα: το πρότυπό του.
Μην βιαστείς να σκοτώσεις το πρότυπο που κουβαλάς μέσα σου σαν νοερή σύλληψη ακόμα, επειδή τάχα σου μοιάζει δύσκολο να το πετύχεις. Για ν’ αξίζει, μάλλον θα είναι όντως δύσκολο, σου το λέω εξαρχής. Αποδέξου το, ώριμα, ενήλικα, ελεύθερα, και συναινετικά—με το στανιό δεν γίνεται τίποτα, γιατί το στανιό σημαίνει πως κάποιος άλλος σου το πρόβαλε ως προτεραιότητα, και δεν ζεις τη ζωή του άλλου. Κανείς ειδικός που αξίζει τα λεφτά του δεν θα σου πει να πας να ζήσεις τη ζωή του άλλου. Εάν πας να τον συμβουλευτείς για όσα σου υπαγόρεψε ο άλλος, ο ειδικός θα σου πει, «ωραία, φέρε μου τον άλλον να τον συμβουλέψω, γιατί εδώ μπροστά μου τώρα έχω εσένα.»
Α ναι, θα χρειαστεί να τον πληρώσεις τον ειδικό, κι εάν δεν είσαι διατεθειμένος να κάνεις αυτήν την πρώτη θυσία, που είναι πολύ κοινή και την κάνεις κάθε φορά που αγοράζεις ένα T-shirt ή όταν παραγγέλνεις ντιλίβερι το βράδυ, εεε τότε μπορεί και να μην έχεις πάρει πολύ στα σοβαρά την διαδικασία της τακτοποίησης. Δεν είσαι έτοιμος ακόμα, γύρνα πίσω όταν θα είσαι.
Η ζωή είναι ένα δύσκολο ταξίδι μ’ επικίνδυνες στροφές, ναρκοπέδια, και παγίδες. Τούτο γιατί έχει πολλά απρόβλεπτα που μας αιφνιδιάζουν. Είναι πλάνη πως υπάρχει safe space, και μην πλανιέσαι πως θα βρεις ασφάλεια στα εύκολα—κανείς ειδικός με εμπειρία δεν πασχίζει να σε τυλίξει σε bubble wrap, κι εάν κάτι τέτοιο θα ήταν όντως εφικτό και ωφέλιμο, πίστεψέ με θα το γνώριζε και θα το εφάρμοζε, οπότε ξέχνα το—αλλ’ επιζήτησε με την καθοδήγηση του ειδικού σου να χτίσεις την αντοχή σου στα δύσκολα, που όταν τα κατακτήσεις θα έχεις κάνει απτή σου πραγματικότητα και κείνο το νόημα που είχες αρχικά συλλάβει.
Με τάξη, οργάνωση, και προγραμματισμό, μειώνεις διαρκώς κι εκτενέστερα το απρόβλεπτο, ενώ, παράλληλα, με την καθοδήγηση εκπαιδεύεσαι στο να μην πέφτεις σε παγίδες ακόμα κι αν έχεις αιφνιδιαστεί. ΟΚ, θα πέσεις και πάλι, όμως θα έχεις αναπτύξει και τους μηχανισμούς για να βγαίνεις απ’ τις παγίδες και να επανέρχεσαι στο δρόμο σου, που θα δεις πως είναι κατάσπαρτος εκατέρωθεν με ανθρώπους που δεν βρήκαν το κουράγιο να επανέλθουν. Θλιβερό, γι’ αυτό και δεν το θέλεις για σένα.
Εάν δεν είπα αρκετές φορές νωρίτερα να συμβουλευτείς έναν ειδικό *τσεκάρει, το είπε* βρες έναν και συμβουλέψου τον. Είναι αντικειμενικός κι αμερόληπτος, δεν μετέχει ψυχικά στις δικές σου υποθέσεις, ώστε να επηρεάζεται από πανικούς, φοβίες, αισθήματα ανεπάρκειας, οίκτο, τύψεις, κι ενοχές, όπως ας πούμε οι συγγενείς και οι φίλοι σου που εμπλέκονται ψυχικά μαζί σου, και αυτά που θα σου προτείνει μάλλον έχουν δοκιμαστεί κι από άλλους. Θα σου βρει τη συνταγή που ταιριάζει σε σένα, είναι εφικτό και θα πετύχει.
Now go out and play in the sun!
