Η Γαλλία έκανε από χτες με κάθε επισημότητα ακόμα ένα βήμα στην κατάργηση των θρησκευτικών συμβόλων καταπίεσης των γυναικών, καθώς το Ανώτατο Γαλλικό Δικαστήριο “ακύρωσε” την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Γκρενόμπλ, που είχε ψηφίσει υπέρ της επιτρεπόμενης χρήσης μπουρκίνι στις 16 Μαΐου.
Οι πρώτες περιπτώσεις των ενεργειών της γαλλικής κυβέρνησης για την απαγόρευση τέτοιων συμβόλων καταπίεσης εντοπίζονται από το 1989 με την «Υπόθεση Κασκόλ». Βάσει αυτού του νόμου, δεν επιτρεπόταν πλέον να φορούν χιτζάμπ στα γαλλικά δημόσια σχολεία, ενώ δόθηκε άδεια στους διευθυντές των σχολείων να δηλώσουν πότε ο νόμος αυτός παραβιαζόταν από μαθητές. Η έλλειψη τήρησης του νομοσχεδίου οδήγησε στην προσαρμογή ενός εθνικού και θρησκευτικά συνεπούς σχεδίου.
Το νομοσχέδιο του 2004
Ακολούθησε ο νόμος της “κοσμικότητας και των εμφανών θρησκευτικών συμβόλων στα σχολεία” ψηφίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2004. Αυτός ο νόμος όριζε ότι όλα τα θρησκευτικά αντικείμενα δεν μπορούσαν πλέον να φορεθούν στα δημόσια σχολεία, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, των: κιπά, καθολικών σταυρών και μουσουλμανικής θρησκευτικής ενδυμασίας. Αντιπολίτευση και μουσουλμανική κοινότητα, ωστόσο, υποστήριξαν ότι ο κύριος στόχος αυτού του νομοσχεδίου ήταν αποκλειστικά ο μουσουλμανικός κόσμος.
Στο δρόμο της Γαλλίας πολλές ευρωπαϊκές χώρες με διαφορετικά αποτελέσματα
Το 2010, η κατώτερη Βουλή του Βελγίου ενέκρινε ένα νομοσχέδιο για την απαγόρευση των καλυμμάτων προσώπου, αλλά αυτό δεν ψηφίστηκε σε νόμο, καθώς η βελγική κυβέρνηση έπεσε πριν μπορέσει η Γερουσία να το ψηφίσει. Από το 2010, όταν συζητούνταν ο γαλλικός νόμος, έπεσαν στο τραπέζι μερικές απαγορεύσεις στην Ολλανδία και την Ισπανία, ενώ απαγορεύσεις είχαν ανακοινωθεί τοπικά στην Ιταλία, που ωστόσο αργότερα κηρύχθηκαν αντισυνταγματικές, οδηγώντας στην πρόταση εθνικού νόμου. Την ίδια ώρα, ο δημόσιος διάλογος για το θέμα άρχιζε στην Αυστρία, ενώ η Γερμανία, η Βρετανία και η Ελβετία δεν εξέτασαν τη νομοθεσία, αν και στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν εκδοθεί οδηγίες που αφήνουν το θέμα στη διακριτική ευχέρεια των διευθυντών των σχολείων.
Το νομοσχέδιο 2010-1192
Η Γαλλία αποφάσισε να διευρύνει τις απαγορεύσεις, μέσα από πράξη του κοινοβουλίου που ψηφίστηκε από τη Γερουσία της Γαλλίας στις 14 Σεπτεμβρίου 2010, με αποτέλεσμα την απαγόρευση της χρήσης καλύμματος κεφαλής που καλύπτει το πρόσωπο. Σε αυτά συμπεριλαμβανόταν μάσκες, κράνη, μπαλακλάβες, νικάμπ και άλλα πέπλα που καλύπτουν το πρόσωπο σε δημόσιους χώρους, εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις . Αυτή η απαγόρευση δεν ισχύει για το χιτζάμπ, καθώς δεν καλύπτει το πρόσωπο. Η απαγόρευση, βέβαια, ίσχυσε και για την μπούρκα, εφόσον καλύπτει το πρόσωπο. Κατά συνέπεια, οι ολόσωμες στολές και τα Zentais (ενδύματα που καλύπτουν ολόκληρο το σώμα) απαγορεύτηκαν. Το νομοσχέδιο είχε προηγουμένως ψηφιστεί από την Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας στις 13 Ιουλίου 2010.
Από τον Απρίλιο του 2011, η κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή το ψήφισμα με πλήρη δημόσια απαγόρευση των πέπλων που καλύπτουν ολόκληρο το πρόσωπο, με τον τότε πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί να λέει ότι «δεν είναι ευπρόσδεκτα» στη Γαλλία.
Ο Σαρκοζί είχε δηλώσει, επίσης, ότι ο νόμος είναι να προστατεύει τις γυναίκες από το να εξαναγκάζονται να καλύπτουν το πρόσωπό τους, κάτι που αντιβαίνει στις αξίες του γαλλικού πολιτισμού. Δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε από το Pew Research Center πριν από την ψηφοφορία έδειξε ότι το 80% των Γάλλων ψηφοφόρων υποστήριξε την απαγόρευση, ενώ υπολογίστηκε ότι περίπου 2.000 γυναίκες φορούσαν τέτοιου τύπου καλύμματα.
Η απόφαση, όπως ήταν αναμενόμενο, πυροδότησε εθνική συζήτηση σχετικά με τη μετανάστευση, την ασφάλεια, τον εθνικισμό, την ελευθερία της θρησκείας, αλλά και την καταπίεση των γυναικών. Τα άτομα που παραβιάζουν την απαγόρευση μπορεί να τιμωρηθούν με πρόστιμο 150 ευρώ, ενώ όποιος αναγκάσει γυναίκα να καλύψει το πρόσωπό της κινδυνεύει με πρόστιμο 30.000 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το παράδειγμα της Γαλλίας ακολούθησαν τελικά και άλλες χώρες, όπως η Αυστρία, η Βουλγαρία, το Βέλγιο, η Ελβετία και η Ολλανδία με μερικές ή πλήρεις απαγορεύσεις τέτοιων ενδυμάτων.
