Κρίνοντας τουλάχιστον από τις ιταλικές αγορές ομολόγων, οι επενδυτές δεν ανησυχούν από την προοπτική ανάληψης της εξουσίας από έναν δεξιό συνασπισμό μετά τις πρόωρες εκλογές της Κυριακής, σχολιάζει το Βloomberg, συμπληρώνοντας πως, ωστόσο, πολλοί φοβούνται ότι η ηρεμία δεν θα διαρκέσει για πολύ.
Το χρέος της χώρας έχει παρασυρθεί σε μια ευρύτερη περιπέτεια, ωθώντας το κόστος δανεισμού του 10ετούς κρατικού χρέους σε επίπεδα που είχαν παρατηρηθεί για τελευταία φορά το 2013. Αλλά το ασφάλιστρο απόδοσης της Ιταλίας έναντι της Γερμανίας, ένα μέτρο του ιδιοσυγκρασιακού κινδύνου, εξακολουθεί να είναι χαμηλότερο από ό,τι στις αρχές του μήνα, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι κάτοχοι ομολόγων δεν αναμένουν ότι οι εκλογές που παρακολουθούνται στενά θα προκαλέσουν μεγάλη αναταραχή.
Ούτε έχει μειωθεί η όρεξη για τα ομόλογα των ιταλικών εταιρειών, τα οποία, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg, έχουν σημειώσει λιγότερο κακές επιδόσεις από τις περισσότερες ευρωπαϊκές ομοειδείς φέτος. Και μόλις 10 ημέρες πριν από την ψηφοφορία, η εταιρεία τυχερών παιχνιδιών Lottomatica SpA άντλησε 350 εκατ. ευρώ (340 εκατ. δολάρια) στις αγορές ομολόγων, λαμβάνοντας παραγγελίες τρεις φορές περισσότερες από το ποσό αυτό, παρά την αξιολόγηση της πιστοληπτικής της ικανότητας “σκουπίδια”.
Αυτό που έχει κρατήσει τη μεταβλητότητα υπό έλεγχο μέχρι στιγμής είναι η υπόσχεση του συνασπισμού να τηρήσει τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο κίνδυνος είναι η υπόσχεση να αποδειχθεί κούφια και ο συνασπισμός να αυξήσει απότομα τις δαπάνες. Κάτι τέτοιο θα έθετε σε κίνδυνο εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ από τη χρηματοδότηση της ΕΕ, την ώρα που η Ιταλία απειλείται από μια κρίση εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και οικονομική ύφεση.
“Αν κοιτάξετε το πολιτικό τους πρόγραμμα και τελικά κάνουν αυτό που λένε ότι θα κάνουν, θα υπάρξει μαζική δημοσιονομική επέκταση”, δήλωσε ο Axel Botte, παγκόσμιος στρατηγικός αναλυτής της Ostrum Asset Management.
Ρίξτε στο μείγμα τις υποσχόμενες φορολογικές περικοπές και το δημόσιο έλλειμμα σύντομα “θα παραβιάσει τις προηγούμενες δεσμεύσεις έναντι της ΕΕ”, δήλωσε ο Botte, συμβουλεύοντας τους πελάτες να παραμείνουν short στην Ιταλία.
Οι πολιτικές που απομακρύνονται από την ευθυγράμμιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα προστεθούν στον κατάλογο των ανησυχιών για τους τοπικούς δανειολήπτες, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ήδη την έξαρση του πληθωρισμού και την υποχώρηση της στήριξης από την κεντρική τράπεζα.
Για τις εταιρείες, που ήδη αντιμετωπίζουν υψηλότερο κόστος δανεισμού, η απώλεια της πρόσβασης στα κεφάλαια της ΕΕ για την ανάκαμψη μετά την πανδημία θα αποδεικνυόταν καταστροφική. Ο επικεφαλής πιστωτικός στρατηγικός αναλυτής του Bloomberg Intelligence, Mahesh Bhimalingam, προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να πυροδοτήσει χρεοκοπίες και υποβαθμίσεις αξιολογήσεων.
Ένα ισχυρό χτύπημα στους Ιταλούς δανειολήπτες που έχουν χαρακτηριστεί ως “σκουπίδια” θα μπορούσε να αντηχήσει σε όλο το σύστημα. Πράγματι, οι ιταλικές επιχειρήσεις βαρύνουν πάνω από το 16% του ευρωπαϊκού δείκτη υψηλής απόδοσης του Bloomberg, περισσότερο από εκείνες οποιασδήποτε άλλης χώρας της ηπείρου.
Αυτοί οι φόβοι εκδηλώθηκαν αυτή την εβδομάδα στα ομόλογα της κατασκευαστικής εταιρείας Webuild SpA. Έπεσαν περισσότερο από 4,5 σεντς/ ευρώ, αφού η Τζόρτζια Μελόνι, πιθανώς η επόμενη πρωθυπουργός, δήλωσε στα ιταλικά μέσα ενημέρωσης ότι το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ χρειάζεται τελειοποίηση.
“Δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε να ανασταλούν ή ακόμη και να σταματήσουν οι μεταφορές”, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Webuild Pietro Salini σε εκδήλωση του κλάδου αυτή την εβδομάδα, καλώντας τους πολιτικούς ηγέτες να σεβαστούν το πλαίσιο και τους όρους του πακέτου μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκε με την ΕΕ.
Ο πιο αδύναμος κρίκος
Με υψηλό χρέος, υποτονική ανάπτυξη και ασταθή πολιτική, η Ιταλία θεωρείται εδώ και καιρό ο πιο αδύναμος κρίκος της Ευρώπης. Και υπάρχει άφθονο προηγούμενο για την αστάθεια που συνδέεται με τις εκλογές – μια ψηφοφορία του 2018 που προκάλεσε ανησυχίες για το μέλλον της συμμετοχής της Ιταλίας στο ευρώ φόρτωσε τους επενδυτές ομολόγων με τις μεγαλύτερες μηνιαίες απώλειες από την έναρξη των καταγραφών.
Η αθέτηση της δέσμευσης για δαπάνες και η αύξηση της χρηματοδότησης από την αγορά ομολόγων θα επιδείνωνε τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ της Ιταλίας, που είναι ήδη ο δεύτερος υψηλότερος στην Ευρώπη με 151%.
Και μετά από χρόνια εύκολου χρήματος, το κεφάλαιο γίνεται πιο ακριβό. Οι αγορές χρήματος βλέπουν σχεδόν 85% πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Οκτώβριο. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εξετάζουν επίσης τον καλύτερο τρόπο για τη μείωση του τεράστιου ισολογισμού της ΕΚΤ.
Παρόλα αυτά, το υψηλότερο κόστος δανεισμού δεν θα αποτελούσε άμεση απειλή για την Ιταλία, η οποία εκμεταλλεύτηκε τα χρόνια των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων για να επιμηκύνει τη μέση διάρκεια του χρέους της πέραν των επτά ετών. Αλλά ο δανεισμός με πολύ υψηλότερες αποδόσεις για παρατεταμένη περίοδο θα είχε τελικά το τίμημά του, δήλωσε ο Στέφαν Μονιέ, επικεφαλής επενδύσεων της Lombard Odier Private Bank.
“Η Ιταλία έκανε το σωστό, επιμηκύνοντας τη διάρκεια του χρέους της. Αλλά εξαρτάται επίσης από την πορεία της οικονομίας: αν υπάρξει ύφεση που θα διαρκέσει αρκετά χρόνια, η κατάστασή της είναι πολύ πιο επισφαλής”, είπε.
Ο Μονιέ δήλωσε ότι θα εξέταζε το ενδεχόμενο να αγοράσει περισσότερα ιταλικά κρατικά ομόλογα μόνο εάν η διαφορά απόδοσης έναντι της Γερμανίας ξεπερνούσε τις 300 μονάδες βάσης. Την Παρασκευή βρισκόταν στις 232 μονάδες βάσης, περισσότερο από 10 μονάδες βάσης κάτω από τα υψηλά διετίας που είχαν αγγίξει τον Ιούνιο.
Μετριαστικός παράγοντας
Ένας παράγοντας που μετριάζει την ανησυχία των επενδυτών είναι ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να ανακατευθύνει τα έσοδα από το χαρτοφυλάκιο ομολόγων της εποχής της πανδημίας προς την αγορά χρέους από τις χώρες της Νότιας Ευρώπης μέχρι τουλάχιστον το 2024. Το νέο της εργαλείο, το Transmission Protection Instrument, έχει σχεδιαστεί για να μετριάσει τις αδικαιολόγητες εκτοξεύσεις του κόστους δανεισμού για τα ασθενέστερα μέλη της ευρωζώνης.
Παρόλα αυτά, οι επενδυτές μπορεί να εμπιστεύονται υπερβολικά αυτό το στήριγμα. Αντί για μια διευκόλυνση διάσωσης για την Ιταλία, θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα μέσο για την πρόληψη της μετάδοσης σε όλο το μπλοκ, δήλωσε ο Μπότε της Ostrum.
Ο Μπότε προειδοποίησε επίσης ότι ο συνασπισμός μεταξύ του κόμματος Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνι, της Lega του Σαλβίνι και της Forza Italia του Μπερλουσκόνι φαινόταν εύθραυστος.
“Έχουν διαφορετικές απόψεις για το πώς πρέπει να είναι η Ιταλία”, είπε. “Δεν αποκλείουμε μια ανοιχτή κρίση κάποια στιγμή, αν αυτά τα κόμματα δεν μπορέσουν να κρατηθούν ενωμένα”.
