Στα πρώτα τριάντα λεπτά μετά το ατύχημα σε κάποιο από τα 40.000 χιλιόμετρα του γερμανικού σιδηροδρομικού δικτύου ένας εμπειρογνώμονας από το Ομοσπονδιακό Γραφείο Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (Bundestelle fur Eisenbahnunfalluntersuchung) επιβιβάζεται στο αυτοκίνητό του και μεταβαίνει στον χώρο του συμβάντος. Οι 22 εμπειρογνώμονες που στελεχώνουν την ανεξάρτητη αρχή στη χώρα με τη μακρά παράδοση στους σιδηροδρόμους βρίσκονται επί ποδός 24 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα. «Με τη σημερινή μας νομική μορφή λειτουργούμε από το 2017», εξηγεί στην «Κ» ο εκπρόσωπος του εν λόγω γραφείου, Μόριτζ Μέτζλερ. «Διαθέτουμε πέντε γραφεία σε διαφορετικά κρατίδια». Οι γερμανικοί σιδηρόδρομοι αλλά και ο πάροχος των υποδομών υποχρεούνται να αναφέρουν στο εν λόγω γραφείο καθημερινά όλα τα τεχνικά προβλήματα και ατυχήματα που σημειώνονται.
«Καταγράφονται οκτώ συμβάντα (υπολογίζοντας τις διπλές ταυτόχρονες εγγραφές από τους δύο φορείς) την ημέρα», επισημαίνει ο ίδιος. Ο αριθμός δεν είναι όσο υψηλός ακούγεται, δεδομένου ότι ο σιδηρόδρομος είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένος στη Γερμανία και το τρένο αποτελεί το δημοφιλέστερο μέσο μεταφοράς. Στις αναφορές περιγράφονται κυρίως συγκρούσεις συρμών, εκτροχιασμοί βαγονιών, ατυχήματα στις ισόπεδες διαβάσεις, όπου δεν τηρείται το «στοπ», πυρκαγιές σε συρμούς και βέβαια τραυματισμοί επιβαινόντων. Το 2021, σύμφωνα με την επίσημη έκθεση του οργανισμού, αναφέρθηκαν 1.385 ατυχήματα και 914 δυσλειτουργίες. Την εν λόγω χρονιά, η οποία ωστόσο δεν μπορεί να θεωρηθεί ενδεικτική καθώς ακόμα ίσχυαν περιορισμοί στις μετακινήσεις λόγω πανδημίας, το πιο σύνηθες παράπτωμα εκ μέρους των σιδηροδρόμων ήταν η διέλευση τρένου σε «στοπ».
«Tα περισσότερα ατυχήματα προκαλούνται από έναν συνδυασμό τεχνικών προβλημάτων και ανθρώπινου λάθους», σχολιάζει ο κ. Μέτζλερ. Το πόρισμα, το οποίο η ομάδα οφείλει να έχει παραδώσει εντός ενός έτους, περιλαμβάνει συχνά και συστάσεις σε θέματα ασφαλείας και λειτουργικότητας.
Οι προτάσεις εισακούονται
«Tα περισσότερα ατυχήματα προκαλούνται από έναν συνδυασμό τεχνικών προβλημάτων και ανθρώπινου λάθους».
«Καταθέτουμε τις προτάσεις μας σε δύο ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, που εκπροσωπούν την πολιτεία, οι οποίοι τις αξιολογούν και τις μεταβιβάζουν στους εμπλεκόμενους φορείς». Ως επί το πλείστον, όσα προτείνονται εισακούονται.
Το 2016 δύο συρμοί συγκρούστηκαν μεταξύ Bad Aibling και Kolbermoor, προκαλώντας τον θάνατο δώδεκα ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 89. Πρόκειται για ένα δυσπρόσιτο σημείο στη Βαυαρία, το οποίο διαθέτει μονή σιδηροδρομική γραμμή. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το 1945 είχε σημειωθεί και πάλι σιδηροδρομικό δυστύχημα με πέντε θύματα. Οι εμπειρογνώμονες προχώρησαν σε πλήθος συστάσεων, όπως συγχώνευση στο ίδιο κουμπί των εντολών «κλήση έκτακτης ανάγκης» και «επείγουσα διαδρομή», αλλαγή κανόνων και εφαρμογών ώστε να γίνουν πιο λειτουργικές, αλλά και εκπαίδευση των εργαζομένων με έμφαση σε ασκήσεις προσομοίωσης, χρήση των νέων τεχνολογιών αλλά και αντιμετώπιση της διάσπασης προσοχής. Οι οδηγίες έχουν σε βάθος 6ετίας ως επί το πλείστον εφαρμοστεί, όπως αποτυπώνεται αναλυτικά στην επίσημη έκθεση. «Στόχος μας δεν είναι η τιμωρία ή η φυλάκιση όσων φέρουν μέρος της ευθύνης για ένα ατύχημα, αλλά η βελτίωση του σιδηροδρομικού δικτύου και κατ’ επέκταση η ασφάλεια των επιβατών», διευκρινίζει ο ίδιος. Ο παραπάνω τρόπος διερεύνησης των σιδηροδρομικών ατυχημάτων δεν αποτελεί κάποια γερμανική «πατέντα». «Ο οργανισμός μας ιδρύθηκε το 2017 προκειμένου να εφαρμόσει τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία (2016/798)», επισημαίνει ο κ. Μέτζλερ, «υποθέτω ότι και στην Ελλάδα θα πρέπει να ακολουθείτε ανάλογες διαδικασίες».
«Μπορεί κι εδώ»
«Ενα τέτοιο ατύχημα δεν αποκλείεται να έχουμε και στη Γερμανία», σχολιάζει στην «Κ» ο Καρλ Πέτερ Νάουμαν, εκ μέρους του Συλλόγου Επιβατών Σιδηροδρόμου Pro Bahn, ο οποίος ιδρύθηκε στο Βούπερταλ το 1981 και έχει σήμερα πάνω από 4.000 μέλη – φυσικά πρόσωπα. «Η μεγαλύτερη επικινδυνότητα σημειώνεται στα σημεία του δικτύου που διαθέτουν μόνο μία ράγα», περιγράφει ο ίδιος, «συναντώνται κυρίως σε επαρχιακά μέρη». Για την εύρυθμη κυκλοφορία των συρμών στις εν λόγω τοποθεσίες απαγορεύονται οι μεγάλες ταχύτητες και πριν από την εκκίνηση προηγείται σχετική σηματοδότηση, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί ένα σύστημα αυτόματου «φρεναρίσματος». Επιπλέον, σε όλο το δίκτυο παρακολουθούνται συνεχώς όλα τα τρένα που κινούνται με ταχύτητα άνω των 120 χιλιομέτρων/ώρα, ενώ όσα πηγαίνουν πιο αργά, εποπτεύονται σε συγκεκριμένα σημεία της διαδρομής τους. «Τυχαίνει, όμως, κάποιες φορές τα παραπάνω συστήματα ασφαλείας να έχουν απενεργοποιηθεί», προσθέτει ο ίδιος.
Το πιο θανατηφόρο ατύχημα στη σύγχρονη ιστορία της Γερμανίας και το πιο σοβαρό στην κατηγορία των τρένων υψηλής ταχύτητας σημειώθηκε τον Ιούνιο του 1998 κοντά στο Αννόβερο. Το πρόβλημα στον τροχό ενός βαγονιού προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλο τον συρμό, με συνέπεια το τρένο να εκτροχιαστεί και να πέσει πάνω σε μια οδική διάβαση στο Εσέντε. Αλλα βαγόνια εκτοξεύονται σε γειτονικό δασύλλιο, άλλα προσκρούουν στη γέφυρα ή συγκρούονται μεταξύ τους. Δεδομένου ότι το μοιραίο ICE έτρεχε με 200 χλμ./ώρα ο εκτροχιασμός τους κόστισε τη ζωή σε 101 ανθρώπους, ενώ τραυμάτισε άλλους 105. Για τρεις μέρες και νύχτες 2.000 διασώστες αναζητούσαν στα συντρίμμια τους κάποια ένδειξη ζωής… Σύμφωνα με πρόσφατο αφιέρωμα του δημόσιου τηλεοπτικού δικτύου NDR, που έχει την έδρα του στο Αμβούργο, «οι γερμανικοί σιδηρόδρομοι χρειάστηκαν 15 χρόνια για να ζητήσουν επίσημα συγγνώμη από τις οικογένειες των θυμάτων».
Οι αριθμοί
1.385 ατυχήματα και 914 δυσλειτουργίες αναφέρθηκαν το 2021 στους γερμανικούς σιδηροδρόμους, σε μια χρονιά με περιορισμούς στις μετακινήσεις
λόγω πανδημίας.
12 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 89 τραυματίστηκαν το 2016 σε δυστύχημα μεταξύ Bad Aibling και Kolbermoor στη Βαυαρία. Πρόκειται για ένα δυσπρόσιτο σημείο, το οποίο διαθέτει μονή σιδηροδρομική γραμμή.
101 νεκροί ήταν ο απολογισμός του πιο θανατηφόρου σιδηροδρομικού ατυχήματος στη σύγχρονη ιστορία της Γερμανίας, τον Ιούνιο του 1998, κοντά στο Αννόβερο.
40.000 χιλιόμετρα είναι το συνολικό μήκος του γερμανικού σιδηροδρομικού δικτύου. 22 εμπειρογνώμονες είναι επιφορτισμένοι με τη διερεύνηση
των ατυχημάτων.
Πηγή: kathimerini.gr
