Μέσα σε ένα παρατεταμένο πόλεμο, πτώση των τιμών του πετρελαίου, αυστηρές κυρώσεις και μια οικονομία σε καθοδική πορεία, το ρούβλι της Ρωσίας παρουσιάζει άνοδο.
Σύμφωνα με την Bank of America, το ρούβλι είναι το νόμισμα με την καλύτερη απόδοση παγκοσμίως μέχρι στιγμής το 2025, σημειώνοντας κέρδη άνω του 40%.
Αυτή η εντυπωσιακή ανάκαμψη σηματοδοτεί μια απότομη αντιστροφή της πορείας του νομίσματος, το οποίο τα δύο προηγούμενα χρόνια είχε υποτιμηθεί δραματικά.
Τι ενισχύει το ρωσικό νόμισμα;
Η δύναμη του ρουβλίου δεν οφείλεται τόσο σε ξαφνική αύξηση της εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών, αλλά κυρίως σε ελέγχους κεφαλαίων και σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, σύμφωνα με ειδικούς που μίλησαν στο CNBC.
Η αδυναμία του δολαρίου λειτουργεί ως επιπλέον πλεονέκτημα.
Ο Brendan McKenna, διεθνής οικονομολόγος και στρατηγικός αναλυτής συναλλάγματος στη Wells Fargo, επισημαίνει τρεις λόγους για την άνοδο του ρουβλίου:
– Η κεντρική τράπεζα διατηρεί τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα.
– Οι περιορισμοί στην αγορά συναλλάγματος έχουν ενισχυθεί.
– Υπάρχει κάποια πρόοδος ή προσπάθεια για πρόοδο στις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας ακολουθεί περιοριστική πολιτική για τον περιορισμό του πληθωρισμού, διατηρώντας τα εγχώρια επιτόκια στο 20% και περιορίζοντας την πίστωση.
Τα υψηλά κόστη δανεισμού αποθαρρύνουν τις τοπικές επιχειρήσεις από τις εισαγωγές, περιορίζοντας έτσι τη ζήτηση για ξένο συνάλλαγμα.
Σύμφωνα με τον Andrei Melaschenko της Renaissance Capital, η ζήτηση για ξένο συνάλλαγμα από εγχώριους εισαγωγείς έχει μειωθεί λόγω αδύναμης κατανάλωσης.
Αυτή η πτώση ενισχύει το ρούβλι, καθώς οι τράπεζες δεν χρειάζεται να πωλούν ρούβλια για να αγοράζουν δολάρια ή γουάν.
Το πρώτο τρίμηνο του 2025 σημειώθηκε υπερπροσφορά σε ηλεκτρονικά είδη, αυτοκίνητα και φορτηγά, λόγω μαζικών εισαγωγών στα τέλη του 2024 εν αναμονή αύξησης των δασμών.
Η επιβράδυνση της καταναλωτικής ζήτησης αφορά κυρίως τα διαρκή αγαθά, τα οποία αποτελούσαν μεγάλο μέρος των εισαγωγών της Ρωσίας.
Παράλληλα, οι εξαγωγείς υποχρεώνονται να μετατρέπουν τις πληρωμές σε δολάρια σε ρούβλια, αυξάνοντας έτσι τη ζήτηση για το νόμισμα.
Οι εισαγωγείς, από την άλλη, περιορίζουν τις αγορές ξένων αγαθών και δεν χρειάζονται να πωλούν ρούβλια για να πληρώσουν σε δολάρια.
Η ρωσική κυβέρνηση απαιτεί από τους μεγάλους εξαγωγείς να επαναπατρίζουν μέρος των ξένων εσόδων και να τα μετατρέπουν σε ρούβλια.
Ειδικά η πετρελαϊκή βιομηχανία έχει ενεργό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία.
Μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου, οι πωλήσεις ξένου συναλλάγματος από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς της Ρωσίας ανήλθαν σε 42,5 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της CBR — αύξηση σχεδόν 6% σε σχέση με τους προηγούμενους τέσσερις μήνες.
Ο Steve Hanke, καθηγητής εφαρμοσμένων οικονομικών στο Johns Hopkins University, σημείωσε ότι η συρρίκνωση της προσφοράς χρήματος από την CBR στηρίζει επίσης το ρούβλι.
Τον Αύγουστο του 2023, η προσφορά χρήματος αυξανόταν με ρυθμό 23,9% ετησίως· από τον Ιανουάριο έχει περάσει σε αρνητικό πρόσημο (-1,19% ετησίως).
Επιπλέον, οι ελπίδες για ειρηνευτική συμφωνία μετά την εκλογή του Donald Trump ως Προέδρου των ΗΠΑ έχουν προκαλέσει κάποια αισιοδοξία, σημειώνει ο McKenna.
Οι προσδοκίες για επαναφορά της Ρωσίας στη διεθνή οικονομία οδήγησαν σε περιορισμένες εισροές κεφαλαίων σε ρουβλο-ονομασμένα περιουσιακά στοιχεία, παρά τους ελέγχους κεφαλαίων.
Είναι διατηρήσιμη η άνοδος;
Παρά την παρούσα ισχύ του ρουβλίου, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι ενδέχεται να μην είναι βιώσιμη.
Οι τιμές του πετρελαίου — βασικός πυλώνας της ρωσικής εξαγωγικής οικονομίας — έχουν μειωθεί σημαντικά φέτος, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τις εισροές συναλλάγματος.
Κατά τον Melaschenko «το ρούβλι είναι κοντά στο μέγιστο και ενδέχεται να αρχίσει να εξασθενεί σύντομα.
Οι τιμές του πετρελαίου έχουν μειωθεί αισθητά, γεγονός που πιθανώς θα φανεί στα εξαγωγικά έσοδα και στην πώληση ξένου συναλλάγματος».
Ο McKenna προσθέτει ότι μια οριστική ειρηνευτική συμφωνία θα μπορούσε να διαβρώσει τη δύναμη του ρουβλίου, καθώς τα μέτρα που στηρίζουν την ισοτιμία του — όπως οι περιορισμοί στην αγορά συναλλάγματος — θα μπορούσαν να αρθούν.
«Το ρούβλι μπορεί να καταρρεύσει γρήγορα, ειδικά αν υπάρξει κατάπαυση του πυρός», είπε.
«Σε αυτό το σενάριο, οι έλεγχοι κεφαλαίων πιθανότατα θα αρθούν πλήρως και η κεντρική τράπεζα ενδέχεται να μειώσει τα επιτόκια σχετικά γρήγορα».
Οικονομικές συνέπειες
Οι εξαγωγείς βλέπουν συρρίκνωση των περιθωρίων κέρδους, ειδικά στον πετρελαϊκό τομέα, λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών πετρελαίου.
Και η κυβέρνηση νιώθει την πίεση: ο συνδυασμός χαμηλότερων τιμών πετρελαίου και ισχυρότερου ρουβλίου διαβρώνει τα έσοδα από πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Τα κρατικά έσοδα της Ρωσίας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο, το οποίο αποτελούσε περίπου 30% των ομοσπονδιακών εσόδων το 2024, σύμφωνα με την Heli Simola της Bank of Finland.
Ο Melaschenko επισημαίνει ότι το Υπουργείο Οικονομικών αναγκάστηκε να βασιστεί περισσότερο στο Εθνικό Ταμείο Πρόνοιας για να καλύψει τις δαπάνες και ενδέχεται να υπάρξουν περικοπές σε μη προτεραιότητες, εάν συνεχιστεί αυτή η τάση.
Παρά την άνοδο του ρουβλίου, η Ρωσία παραμένει απομονωμένη από τις παγκόσμιες αγορές. Όπως σημειώνει ο McKenna «ένα ασθενέστερο ρούβλι δεν προσφέρει ουσιαστικά πλεονέκτημα στην ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της Ρωσίας».
Πηγή: bankingnews.gr
