Γράφουν Γιάννης Κίτσος και Ηλίας Διάκος.
Αν κάποιος παρακολουθήσει τα δελτία ειδήσεων, στο μεγαλύτερο τους μέρος, θα δει ότι αναλώνονται στο θέμα του κοροναϊού. Φυσικά είναι ένα σημαντικό θέμα, κανείς δεν διαφωνεί με αυτό, αλλά σίγουρα δεν είναι το μόνο σημαντικό. Ένα θέμα που τα δελτία έχουν πλέον σε δεύτερη μοίρα είναι τα ελληνοτουρκικά. Δυστυχώς, αν και αυτά έχουν επιπτώσεις τόσο στην κυριαρχία όσο και στην οικονομία, εντέλει και στην ίδια την υπόστασή μας ως κράτος, εντούτοις έχουν χαθεί από το προσκήνιο.
Στα ηλεκτρονικά μέσα τα πράγματα είναι σαφώς καλύτερα. Υπάρχουν δεκάδες ιστοσελίδες οι οποίες φιλοξενούν αναλύσεις για τα ελληνοτουρκικά τόσο σε τακτικό επίπεδο όσο και -σημαντικά λιγότερες ποσοτικά- σε στρατηγικό. Δυστυχώς κι εδώ, κυρίως στα mainstream media, οι γραφίδες που προκρίνουν τον, άνευ όρων, διάλογο είναι πάρα πολλές,αν δεν κυριαρχούν.
Έχοντας αυτά στο μυαλό, αλλά και την ευκαιρία να ακούσω μια από τις σπουδαιότερες, εν ζωή, μορφές της νεότερης ελληνικής ιστορίας, αποφάσισα να συμμετάσχω σε μία online εκδήλωση στην οποία ομιλητής ήταν ο κ. Χρύσανθος Λαζαρίδης. Ο κ. Λαζαρίδης παραμένει στενός συνεργάτης του Αντώνη Σαμαράκαι στις εκλογές του 2012 εξελέγη βουλευτής, έχοντας συμπεριληφθεί στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας.
Συμμετείχε ενεργά στον αγώνα κατά της χούντας ως μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Συνελήφθη, από το τότε καθεστώς, λόγω της συμμετοχής του στα γεγονότα του Πολυτεχνείου, βασανίστηκε και παρέμεινε κρατούμενος στις φυλακές μέχρι την πτώση της χούντας το καλοκαίρι του 1974. Ο ίδιος, αν και η συμβολή του υπήρξε καθοριστική, τόσο στην έναρξη όσο και στο αποτέλεσμα της εξέγερσης, δεν θέλει να αναφέρεται σε αυτό.
Η ελληνική ιστορία δεν θα τον γράψει, όμως, μόνο για την συμβολή του στην αλλαγή πορείας της χώρας κατά διάρκεια της χούντας. Θα τον γράψει κυρίως για το μεγάλο έργο που κατάφερε να σχεδιάσει, να διαχειριστεί, να διαπραγματευτεί και να φέρει σε πέρας μαζί και με την υπόλοιπη, βεβαίως, ομάδα του Αντώνη Σαμαρά, επί πρωθυπουργίας του, όπου μέσα σε μόλις περίπου τρία έτη κατάφεραν να αλλάξουν ολοκληρωτικά, με την συμβολή του για μια ακόμα φορά, την πορεία της χώρας.
Δεν είναι δε τυχαίο ότι το Bloomberg ανέδειξε πρόσφατα τον ηγετικό ρόλο και μεγαλείο του πολιτικού έργου της διακυβέρνησης Αντώνη Σαμαρά κατά τη διάρκεια της πρόσφατης οικονομικής κρίσης στη χώρα, χαρακτηρίζοντας τον ως «έναν από τους ελάχιστους ηγέτες παγκοσμίως που έχουν κληθεί να διαχειριστούν τις συνέπειες μιας τόσο μεγάλης κατάρρευσης». Σημαντικό μερίδιο στην ανάδειξη αυτή σαφώς λαμβάνει και ο Χρύσανθος Λαζαρίδης.
Για να θυμηθούμε λίγα από τα τότε επιτεύγματα της ομάδας αυτής, η Ελλάδα στο “Going for Growth” του ΟΟΣΑ, κατατάσσεται στις μεταρρυθμίσεις 1η το 2012 και το 2013! Στο “Adjustment Progress Indicator” που είναι το λεγόμενο LisbonCouncil, η Ελλάδα κατατάσσεται 1η το 2012, το 2013 και το 2014! Στην παγκόσμια κατάταξη έναρξης νέων επιχειρήσεων, μέσα σε δύο χρόνια, σύμφωνα με την κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα ανέβηκε 111 θέσεις! Βρέθηκε στην 36η από την 147η θέση.
Με τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν επί κυβέρνησης Σαμαρά, και με την ουσιαστική συμβολή του κ. Λαζαρίδη, ο ΟΟΣΑ και άλλοι κορυφαίοι οργανισμοί κατέταξαν την Ελλάδα ως την χώρα με την μεγαλύτερη μεταστροφή προς πολιτικές φιλικές προς την ανάπτυξη, ιδιαίτερα εάν ληφθεί υπόψη και η δυσκολία αυτών των μεταρρυθμίσεων, ο χρόνος και ο χώρος στον οποίο έγιναν.
Το μεταρρυθμιστικό έργο της τότε κυβέρνησης, παράλληλα με τον μεγάλο αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία, συνέβαλε τα μαλα και στην εθνική θωράκιση της χώρας. Αυτό σε συνδυασμό και με τις συμμαχίες με Ισραηλινούς και Αιγύπτιους δείχνουν πόσο μπροστά από τα γεγονότα βρισκόταν η τότε κυβέρνηση και φυσικά ο σύμβουλος στρατηγικού σχεδιασμού του τότε Πρωθυπουργού, Χρύσανθος Λαζαρίδης.
Ο τίτλος της εκδήλωσης, μια πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Έρευνας και Μελέτης Θουκυδίδης, ήταν “Η Ελλάδα μπροστά στις προκλήσεις – Συζητάμε με τον Χρύσανθο Λαζαρίδη”. Η αλήθεια είναι ότι υποψιαζόμουν για το πως θα μπορούσε να κινηθεί λόγω του ότι τον παρακολουθώ στενά για αρκετό καιρό.
Ο κύριος Λαζαρίδης είναι μια φωνή λογικής, που δεν αρέσκεται σε εκπτώσεις και εκτός των γνώσεων που κατέχει είναι ακραιφνώς ρεαλιστής. Αποτέλεσμα αυτών του των χαρακτηριστικών είναι ότι κάποιος που θα τον ακούσει και θα αντιληφθεί τα λεγόμενά του, καθώς στο λόγο του περιττεύουν οι βερμπαλισμοί, αλλά και θα δει κατάματα την ωμή πραγματικότητα.
Ως ρεαλιστής λοιπόν ο κύριος Λαζαρίδης ξεκίνησε την ομιλία του με το γνωστό περιστατικό, που έχει καταγράψει ο Θουκυδίδης, του διαλόγου των Αθηναίων με τους Μήλιους.
Παραθέτω παρακάτω το απόσπασμα στο οποίο έγινε η αναφορά.
“[5.89.1] ΑΘ. Ἡμεῖς τοίνυν οὔτε αὐτοὶ μετ᾽ ὀνομάτων καλῶν, ὡς ἢ δικαίως τὸν Μῆδον καταλύσαντες ἄρχομεν ἢ ἀδικούμενοινῦν ἐπεξερχόμεθα, λόγων μῆκος ἄπιστον παρέξομεν, οὔθ᾽ ὑμᾶςἀξιοῦμεν ἢ ὅτι Λακεδαιμονίων ἄποικοι ὄντες οὐξυνεστρατεύσατε ἢ ὡς ἡμᾶς οὐδὲν ἠδικήκατε λέγοντας οἴεσθαιπείσειν, τὰ δυνατὰ δ᾽ ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦμενδιαπράσσεσθαι, ἐπισταμένους πρὸς εἰδότας ὅτι δίκαια μὲν ἐντῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται, δυνατὰ δὲοἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν.”
[[5.89.1] ΑΘΗΝ. Λοιπόν κι εμείς δεν θα πούμε μεγάλα λόγια ούτε μακριές φράσεις για ν᾽ αποδείξομε ότι η νίκη μας επάνω στους Μήδους μάς έδωσε το δικαίωμα ν᾽ ασκούμε την ηγεμονία μας ή ότι εκστρατεύσαμε τώρα εναντίον σας επειδή μας αδικήσατε. Αυτά δεν θα σας έπειθαν. Αλλά και από σας ζητούμε να μην προσπαθήσετε να μας πείσετε λέγοντάς μας ότι, αν και άποικοι των Λακεδαιμονίων, δεν είσαστε σύμμαχοί τους ή ότι δεν μας βλάψατε ποτέ. Ας συζητήσομε, όμως, για το τί είναι δυνατόν να γίνει έχοντας υπόψη τους πραγματικούς σκοπούς του καθενός και ξέροντας ότι, στις ανθρώπινες σχέσεις, τα νομικά επιχειρήματα έχουν αξία όταν εκείνοι που τα επικαλούνται είναι περίπου ισόπαλοι σε δύναμη και ότι, αντίθετα, ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύνατος υποχωρεί όσο του το επιβάλλει η αδυναμία του.] – ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ – Ἱστορίαι(5.89.1).
Αυτή την αναφορά την έκανε για να καταδείξει ότι ενώ τον 20ο Αιώνα, άρχισε να επικρατεί η άποψη, ότι δεν μπορούν οι τύχες των λαών να καθορίζονται μόνο με σχέσεις ισχύος – και συνδυασμών ισχύος – ανάμεσα σε πολυάριθμα κράτη, στην πραγματικότητα η σχέση ισχύος ποτέ δεν έφυγε από την εξίσωση των διακρατικών σχέσεων.
Ανέφερε την δημιουργία μιας Παγκόσμιας Κοινότητας Δικαίου με κοινά αποδεκτούς κανόνες και πάνω σε οικουμενικά αποδεκτές αρχές, μέσα από διεθνείς θεσμούς. Σημείωσε ότι όταν κατέρρευσε ο διπολισμός η θεωρία της “παγκόσμιας Κοινότητας Δικαίου” ήλθε η ώρα να εφαρμοστεί στην πράξη.
Ερχόμενος στο σήμερα ανέφερε ότι πλέον έχει προκύψει ένας κόσμος εντελώς διαφορετικός: Πρώτον είναι κόσμος πολυ-πολικός (δηλαδή με πολλά κέντρα ισχύος) και δεύτερον, όπου κάθε μεγάλος “παίχτης” έχει ασυμμετρία ισχύος.
Σημειώνει, επίσης, εμφατικά την πολύ-πολικότητα αλλά και την ανισορροπία ισχύος ανάμεσα στους διάφορους “παίχτες”. Και αυτό γιατί από τη μία οι ΗΠΑ ομφαλοσκοπούν και εξαιτίας αυτού αποσύρονται από διάφορα θέατρα επιχειρήσεων και από την άλλη αυτό το κενό προσπαθούν ακόμα και μεσαίες ή δυνητικά μεσαίες δυνάμεις, ακόμα-ακόμα και συνασπισμοί δυνάμεων, να το καλύψουν. Αυτά όλα αυξάνουν την εντροπία του συστήματος.
Τούτων δεδομένων, φαίνεται ότι η θεώρηση περί Παγκόσμιας κοινότητας Δικαίου δείχνει ότι χάνει έδαφος και ο κόσμος επιστρέφει στην παλιά γνωστή συνταγή της προβολής -και ισορροπίας- ισχύος. Έγινε δηλαδή αντιληπτό ότι οι κανόνες δικαίου μέσα από Διεθνείς Θεσμούς αφορούν σε ισοδύναμους… Ακόμα, είναι ηλίου φαεινότερον ότι υπερδυνάμεις ή έστω μεσαίες δυνάμεις δεν είναι δυνατόν να θεωρούνται χώρες που είναι μονάχα οικονομικές υπερδυνάμεις. Είναι θέμα χρόνου να ξεπεραστούν από τις εξελίξεις!
Εντέλει γίνεται σαφές ότι είναι αδιανόητο να εναποτίθενται οι ελπίδες τις χώρας μας σε τρίτους. Αντιθέτως, θα έπρεπε να επενδύσουμε αφενός στην ισχυροποίηση των ΕΔ μας και αφετέρου επιτέλους να αποφασίσουμε τι είναι προς συμφέρον της χώρας μας και στις διαμορφούμενες -αντιτουρκικές εν τοις πράγμασι- συμμαχίες να συμμετάσχουμε.
Σε σχέση με την ισχύ ο κύριος Λαζαρίδης ορθά προχώρησε ένα βήμα παρακάτω και με μια ολιστική προσέγγιση την όρισε ως τον συνδυασμό των μεταρρυθμίσεων -για την απελευθέρωση επιτέλους του οικονομικού δυναμισμού μας-, την δημιουργία πραγματικών συμμαχιών -κι όχι όπως μέχρι τώρα χαλαρών συνεργασιών- βάσει των ευθυγραμμισμένων συμφερόντων μας με έτερες δυνάμεις και την πραγματική αύξηση με επιχειρησιακούς όρους της ισχύος των ΕΔ μας.
Και είναι η ισχύς -όπως την όρισε ο κος Λαζαρίδης- η οποία θα μας βοηθήσει στο να μην είμαστε οι “πτωχοί πλην τίμιοι” και “αδικημένοι” που στο τέλος θα μείνουν μόνοι τους ανίκανοι να αντιδράσουν.
Κάπου εδώ, ο αναγνώστης αλλά κυρίως οι πολιτικοί μας θα πρέπει να αναλογιστούν πια θέση προτιμούν… των Μηλίων ή αυτή των Αθηναίων;
Παρακάτω παρατίθεται το βίντεο ολόκληρης της ομιλίας του κυρίου Χρύσανθου Λαζαρίδη:
