Δεν δέχομαι τον φαρισαϊσμό κάποιων στις Βρυξέλλες. Η Ελλάδα προστατεύει την ασφάλειά της, σεβόμενη την ανθρώπινη ζωή και το δίκαιο», είναι το μήνυμα που στέλνει μέσω των «Π», σχετικά με τα τεκταινόμενα στο Ανατολικό Αιγαίο, ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Γιώργος Κουμουτσάκος.
Αξίζει στην Τουρκία «μεγάλος σεβασμός για αυτό που κάνει στο Μεταναστευτικό», όπως είπε τις προάλλες η Αγκελα Μέρκελ;
Οι δηλώσεις αυτές δίνουν τη μισή εικόνα. Είναι η μισή αλήθεια. Πράγματι, η Τουρκία φιλοξενεί μετά τον εμφύλιο στη Συρία περίπου 3 εκατομμύρια πρόσφυγες. Σε αυτά προστίθεται άλλο ένα εκατομμύριο μεταναστών και προσφύγων. Περίπου 4 εκατομμύρια άτομα σε πληθυσμό 82 και πλέον εκατομμυρίων. Αυτή, όμως, είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η φωτεινή πλευρά του φεγγαριού. Υπάρχει, όμως, και η άλλη, η σκοτεινή. Και αυτή δεν είναι άλλη από την «εργαλειοποίηση» των προσφύγων και μεταναστών από την Αγκυρα, όταν κρίνει ότι το χρειάζεται για γεωστρατηγικούς της στόχους. Εκμεταλλεύεται τη μεγάλη αυτή δεξαμενή ανθρώπων, προκειμένου να ασκήσει πίεση και να εκβιάσει, μέσω της Ελλάδας, την Ευρώπη. Το βιώσαμε τον περασμένο Μάρτιο στον Εβρο. Το αναγνώρισε η Ευρώπη. Οφείλει, λοιπόν, να απαιτήσει από την Τουρκία να συνεργαστεί και να εκριζώσει από το έδαφός της τα δίκτυα των παράνομων διακινητών που εκμεταλλεύονται απελπισμένους ανθρώπους, μετατρέποντάς τους σε πολιορκητικό κριό για την Ευρώπη. Εάν υπήρχε αυτή η πρόσθετη, σοβαρή επισήμανση στις δηλώσεις της καγκελαρίου, τότε, ναι, θα ήταν πλήρεις και ακριβείς.
Πρέπει να χρηματοδοτηθεί η Τουρκία από την Ευρώπη για να διαχειριστεί στο έδαφός της το Μεταναστευτικό;
Από νωρίς η Ελλάδα έχει πει ότι κάτι τέτοιο μπορεί, υπό όρους, να εξετασθεί θετικά. Ποιοι είναι αυτοί οι όροι; Να εφαρμόσει πλήρως η Τουρκία την Κοινή Ευρωτουρκική Δήλωση του 2016, να δέχεται επιστροφές από την Ελλάδα, να σφραγίσει τα κανάλια και να κόψει σταθερά τις ροές της παράνομης μετανάστευσης. Χωρίς αυτά, δεν έχει νόημα μια χρηματοδότηση «λευκής επιταγής».
Σε λίγες ημέρες συνέρχεται η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε., όπου θα συζητηθεί και η Τουρκία. Ποιες είναι οι θέσεις και οι προσδοκίες της ελληνικής κυβέρνησης;
Η Ευρώπη δεν θα πρέπει να φανεί αφελής. Τα ανατολίτικα τερτίπια εντυπωσιασμού της τελευταίας στιγμής δεν συνιστούν αλλαγή στάσης. Ούτε η πρόσκαιρη αλλαγή τόνου στις δηλώσεις ούτε η «αγρανάπαυση» του «Ορούτς Ρέις» για μερικές ημέρες ή εβδομάδες. Η Ελλάδα και η Ευρώπη δεν ζητούν διάλειμμα στην ένταση. Απαιτούν διάρκεια στην ύφεση. Στη σταθερότητα, στην ειρήνη, στον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου. Η Ευρώπη οφείλει με θάρρος να καθορίσει άμεσα τη μορφή των σχέσεών της με Τουρκία. Η ατολμία στέλνει στην Αγκυρα μήνυμα αδυναμίας. Η Ελλάδα κάνει τις κατάλληλες διπλωματικές κινήσεις ενόψει της Συνόδου, διαμορφώνοντας συμμαχίες, για να υποστηριχθούν κατάλληλα τα συμφέροντά της, που είναι και συμφέροντα της Ευρώπης.
Το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο διχάζει την Ευρώπη. Ποιες αλλαγές θεωρείτε ότι ρεαλιστικά μπορούν να γίνουν υπέρ των χωρών πρώτης υποδοχής, όπως είναι η Ελλάδα;
Εδώ και καιρό, με ελληνική πρωτοβουλία, διαμορφώσαμε με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες πρώτης γραμμής, την Ιταλία, την Ισπανία, την Κύπρο και τη Μάλτα, μια συνεκτική ομάδα, που σκέφτεται και εκφράζεται με τον ίδιο τρόπο. Αυτό αποτυπώθηκε με έμφαση σε πρόσφατο υπόμνημα που κατέθεσαν στην Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στην προεδρεύουσα Γερμανία ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι άλλοι πρωθυπουργοί του Νότου. Η υποχρέωση αλληλεγγύης προς τα κράτη πρώτης γραμμής και η δίκαιη κατανομή του μεταναστευτικού βάρους μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών κρατών είναι απαραίτητα στοιχεία για την ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης και ασύλου. Προορισμός των μεταναστευτικών ροών δεν είναι οι πέντε χώρες της Μεσογείου. Είναι η Ενωση συνολικά. Δεν είναι δυνατόν, ούτε δίκαιο, πέντε χώρες να σηκώνουν το βάρος για 27. Ξεκινάμε με αυτήν τη θεμελιώδη θέση και δύο διαπραγματευτικές αρχές: «Τίποτα δεν μπορεί να είναι υποχρεωτικό, εάν δεν είναι όλα υποχρεωτικά» και «Τίποτα δεν θεωρείται συμφωνημένο, εάν δεν συμφωνηθούν όλα».
Τι απαντάτε στις καταγγελίες που έχουν γίνει για επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών στο Ανατολικό Αιγαίο;
Οι χρυσοφόρες για τους διακινητές ροές παράνομης μετανάστευσης προς την Ελλάδα μειώθηκαν κατά σχεδόν 90%. Τα κυκλώματα χάνουν πολλά, πάρα πολλά χρήματα. Είναι αναμενόμενο να αντιδρούν με κάθε τρόπο. Η Ελλάδα δεν είναι αφύλακτο οικόπεδο. Είναι κράτος. Ευρωπαϊκό κράτος. Προστατεύει την ασφάλειά της και σέβεται την ανθρώπινη ζωή και το δίκαιο. Δεν δέχομαι τον φαρισαϊσμό κάποιων στις Βρυξέλλες. Όλοι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες μας έδιναν εύσημα τον Μάρτιο για τη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων στον Έβρο. Μας αποκαλούσαν «ασπίδα της Ευρώπης» και μας έδιναν συγχαρητήρια. Σήμερα, μερικούς μήνες μετά, κάποιοι μας ασκούν κακόβουλη κριτική ακριβώς επειδή είμαστε η «ασπίδα της Ευρώπης». Φαρισαϊσμός, πολιτικός διπολισμός ή σκοπιμότητα; Εμείς είμαστε και θα παραμείνουμε δημοκρατικοί συνοριοφύλακες της πατρίδας μας και της Ευρώπης.
Σας ανησυχεί ενδεχόμενη νέα έξαρση των μεταναστευτικών ροών μόλις βελτιωθούν οι καιρικές συνθήκες;
Όπως σας ανέφερα, τους τελευταίους μήνες έχει καταγραφεί μείωση των ροών έως και 90%. Πρόκειται για μεγάλη επιτυχία. Δεν επαναπαυόμαστε, όμως. Είμαστε πάντα σε εγρήγορση. Είναι γεγονός ότι τις τελευταίες ημέρες καταγράφεται μια τάση αύξησης των ροών. Δεν την αποδίδω τόσο στις καιρικές συνθήκες. Δεν μπορώ να αποκλείσω εκ προοίμιου μία εκ νέου εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού από το δύσκολο γείτονά μας ως πίεση και υπενθύμιση μιας υβριδικής απειλής προς την Ευρώπη ενόψει του κρίσιμου Συμβουλίου Κορυφής.
