Γράφει η Ελένη Κριτσιδήμα.
Πηγή δύναμης και ελπίδας, γέννημα του ενστίκτου να ζούμε, η αισιοδοξία
Ένδειξη άμυνας απέναντι στον φόβο και ορμητική από το βάθος του νου και της ψυχής. Δηλώνει ανυποχώρηση στις αντιξοότητες και προμηνύει θετικές εξελίξεις. Εμπόδιο στην απελπισία, την οκνηρότητα και την κατάθλιψη.
Για κάποιους είναι πλάνη, γεννά εντυπώσεις. Και γι’ άλλους, πεποίθηση πως όλα θα πάνε καλά, ασχέτως των παρουσών συνθηκών. Τη δεδομένη στιγμή είναι στάση ζωής και συνειδητή επιλογή. Είναι ευεργετική!
Οι Γάλλοι την αποκαλούν οπτιμισμό… αλλά είναι οι Γάλλοι. Εμείς, οι Έλληνες, την πλάσαμε όμορφη, εύηχη και ιδιαίτερη… από την αίσα (όπως αποκαλούσαν οι Αρχαίοι τη μοίρα) και τη δόξα (με την έννοια της γνώμης). Είναι μήτρα ονείρων και σχεδίων.
Αίσθημα αναγκαίο. Σπουδαία, σήμερα και θεμέλιο του μέλλοντος.
Διότι, του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας , σα μια σειρά κεράκια αναμμένα, χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια! Οι περασμένες μέρες πίσω μένουν, μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων… έτσι είναι οι μέρες που κυλούν, ακριβώς όπως τις όρισε ο Καβάφης, πριν από έναν -και βάλε- αιώνα.
Για να καταλάβετε την πολυτιμότητα της, αναλογιστείτε πως την ύμνησε ακόμη και ο πεσιμιστής Καρυωτάκης, αφιερώνοντας της τον τίτλο ενός ποιήματος του.
Ο Όμηρος την προσέδωσε ως βασικό χαρακτηριστικό στους ήρωες του. Ανασύρετε τους από τη μνήμη σας, και θα αντιληφθείτε τη δύναμη της στην απόφαση του Μενέλαου να ξεκινήσει έναν πόλεμο. Την προσδοκία στο πείσμα του Οδυσσέα, για να επιστρέψει στην Ιθάκη. Η “μαύρη” Ανδρομάχη, παρά τα δεινά της, έχτισε -κάποτε- τη Νέα Τροία.
Ο Αχιλλέας, στη ραψωδία Ω της Ιλιάδος, κατανοεί την αντοχή, μαθαίνει το έλεος που πηγάζει μέσα από τη συνειδητοποίηση της ανθρώπινης αδυναμίας. Αντιλαμβάνεται πως δεν υφίσταται πραγματικότητα, χωρίς συμφορές. Καταλήγει να συμπονά, ακόμη και τους Τρώες, συμφιλιώνεται με τον εαυτό του και αποφασίζει να επανενταχθεί, στο σύνολο από τ’ οποίο είχε αποκοπεί. Με λίγα λόγια, ανακτά την αισιοδοξία του, για να προκληθεί εξέλιξη.
Μολαταύτα, η αισιοδοξία δεν αποτέλεσε ερέθισμα μόνο για τους ποιητές.
Ο Αριστοτέλης, στα Ηθικά Νικομάχεια, συγκρίνει τους ανδρείους με τους αισιόδοξους και αναφέρει πως “οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν τη ζωή με αισιοδοξία δεν είναι ανδρείοι· γιατί ο λόγος που δείχνουν θάρρος στους κινδύνους είναι ότι νίκησαν πολλές φορές και πολλούς αντιπάλους. Εν πάση περιπτώσει, έχουν αρκετή ομοιότητα με τους ανδρείους, αφού και οι δυο τους είναι θαρραλέοι· (…)Ανδρείοι φαίνονται και οι άνθρωποι που έχουν άγνοια του κινδύνου. Οι άνθρωποι αυτοί δεν απέχουν πολύ από τους αισιόδοξους, είναι όμως κατώτεροι από εκείνους, καθώς δεν έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους, ενώ εκείνοι έχουν. Γι᾽ αυτό και οι αισιόδοξοι μένουν για κάποιο διάστημα στη θέση τους, ενώ αυτοί, ξεγελασμένοι για την πραγματική κατάσταση, μόλις αντιληφθούν ή υποψιαστούν ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά, το βάζουν στα πόδια.”
Σκεφτείτε! Έτσι δεν είναι; Ανδρείοι, οι άνδρες των Ενόπλων Δυνάμεών, που για μέρες και νύχτες φύλασσαν Θερμοπύλες. Άξιοι στο πλάι τους, γιατροί, νοσηλευτές, εργαζόμενοι στο Σύστημα Υγείας, αστυνομικοί και κάθε ένας απ’ όσους εργάζονται εκεί έξω. Από άγνοια κινδύνου διακατεχόμενοι, όσοι τα μέτρα παραβαίνουν και -ανάμεσά τους- οι αισιόδοξοι “μένουν σπίτι”.
Ο Προμηθέας, του Αισχύλου, κατέληξε ευεργέτης του ανθρώπινου είδους, υποκινούμενος από την αισιόδοξη σκέψη πως το επίπεδο ζωής των ανθρώπων μπορούσε να βελτιωθεί, αν ο ίδιος τους έδινε τη φωτιά. Πρόλαβε, την έδωσε! Οι δικοί μας ευεργέτες ακούν σε ονόματα επιστημόνων, προνοούν, εκτίθενται στον κίνδυνο, ώστε να μας προσφέρουν -κάποια στιγμή- το δώρο του εμβολίου. Φανταστείτε, να λειτουργούσαν σαν τον -αδερφό του Δεσμώτη- Επιμηθέα… εκ των υστέρων!
Ακόμη και ο Πλάτωνας κλείνει την Πολιτεία, με την πλέον αισιόδοξη διδαχή, μέσω του μύθου του Ηρός. Ο δίκαιος επιβραβεύεται επί γης, αλλά και μετά θάνατον, όπως -ακριβώς- μας καλεί να πιστέψουμε ο Χριστιανισμός.
Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος.
Ο πνευματικός παιάνας της Πίστης μας είναι πανηγυρικός, ρυθμικός, θριαμβευτικός. Αντλούμε δύναμη, ακούγοντας και επαναλαμβάνοντας τον, επειδή είναι αισιόδοξος.
Ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς, αφού πάτησε και νίκησε τον θάνατο με τον θάνατό Του, και χάρισε τη ζωή στους νεκρούς. Οξυγόνο αισιοδοξίας.
Κάτι αντίστοιχο του χαρμόσυνου Μηνύματος, καλούμαστε εμείς -σήμερα- να πράξουμε. Νικάμε τον θάνατο, μένοντας σπίτι μας, και -έτσι- χαρίζουμε τη ζωή σε εκείνους, οι οποίοι -αναμφίβολα- θα πεθάνουν αν νοσήσουν.
Θεοί δεν είμαστε, μήτε μάντεις, ούτε ποιητές για να προοικονομούμε. Άνθρωποι είμαστε, με αδυναμίες, πάθη, φόβους. Κάνουμε, όμως, το ανθρωπίνως -και από τη φύση μας- δυνατό… αισιοδοξούμε, υποβασταζόμενοι από την αγάπη, για τους γύρω μας και εμάς τους ίδιους.
“Δε λέω κανένα θησαυρό αντάξιο της ζωής μου, ούτ’ όσα η πόλη η πλούσια του Ίλιου κρατούσε στα χρόνια τα ειρηνικά, πριν Αχαιοί της έρθουν, ούτ’ όσα κλείνει μέσα του το πέτρινο κατώφλι του τοξευτή Απόλλωνα στην πετρωτή Πυθώνα. (…)Μόνο του ανθρώπου η ζωή ξοπίσω δε γυρνάει με κούρσεμα ή πιάσιμο, αν φύγει απ’ τα δόντια” είναι οι στίχοι που τοποθετεί ο Ποιητής στα χείλη του Αχιλλέα.
Αισιοδοξία, κύημα της πίστης και της καρτερικότητας, υπό τη σκέψη πως θα τα καταφέρουμε.
