Σε μία εκδήλωση για τα ακίνητα, μαζεύονται πολλοί διαδηλωτές απέξω, και ανοίγει πανώ διαμαρτυρίας μέσα στην αίθουσα. Τι συνέβη ξαφνικά;
Η κατάσταση με τους πλειστηριασμούς έχει λίγο ξεφύγει, αυτό συνέβη. Το να πετάς στο δρόμο καρκινοπαθείς, ΑμεΑ ή γέρικα ζευγάρια τι ακριβώς θέλει να πει; Έβλεπα στα κοινωνικά δίκτυα ένα ζευγάρι υπερογδοηκονταετών που τους πέταγαν στο δρόμο και δεν μπορούσα παρά να σκεφτώ ότι θα μπορούσαν να είναι οι παππούδες μου.
Αυτές τις ειδήσεις δεν τις βρίσκεις σχεδόν πουθενά. Άντε σε κανένα λογαριασμό στο Χ. Όμως, όσο κι αν δε δημοσιοποιούνται αυτές οι ειδήσεις, ο κόσμος τις μαθαίνει τις συζητάει και φαίνεται ότι άρχισε να αντιδρά.
Μα δεν είναι οι κατασχέσεις και πλειστηριασμοί κομμάτι της φυσιολογικής οικονομικής δραστηριότητας, μια κανονική συνθήκη που συναντάμε σε όλες τις χώρες της Ευρώπης;
Η απάντηση είναι: βεβαίως, αλλά η κατάσταση που ζούμε τώρα προέρχεται από κάποια φυσιολογική οικονομική δραστηριότητα ή από μια δραματική κρίση που δεν έχει ζήσει καμία χώρα εν καιρώ ειρήνης; Και είναι κανονική συνθήκη μια καρκινοπάθεια προχωρημένου σταδίου; Είναι κανονική συνθήκη -και μιλάμε πάντα για πρώτη κατοικία- να απειλείς ή να πετάς στο δρόμο ένα ορφανό παιδί ή μια χήρα ή μια οικογένεια με παιδί ΑμεΑ ή υπέργηρους ανθρώπους που βαδίζουν με πι; Αν δεν είναι, γιατί πρέπει να τα θεωρήσουμε ως «κανονικές συνθήκες»;
Ή μήπως έχουμε εν Ελλάδι κάποιο δίχτυ προστασίας με λίγα λόγια εναλλακτική κατοικία, για τους ανθρώπους αυτούς που χάνουν τα σπίτια τους όπως σε άλλες χώρες της Ευρώπης; Όπου βεβαίως υπάρχουν εκτεταμένα προγράμματα κοινωνικής κατοικίας.
Θέλετε μια άμεση λύση; Το νομικό καθεστώς μπορεί να αλλάξει. Όπως στο αγγλοσαξονικό σύστημα non recourse: όταν επιστρέφεις το ακίνητο, διαγράφεται και το χρέος. Δεν συνεχίζει να σε κυνηγάει με πανωτόκια στον αιώνα τον άπαντα. Στον καπιταλισμό, ευθύνη έχει και ο δανειστής – όχι μόνο ο δανειολήπτης. Οχι να δίνονται δάνεια ανθρώπους που δεν έχουν οικονομική και πιστωτική παιδεία και χάνουν τη μπάλα – και τα σπίτια τους. Αλλά αυτά εκφεύγουν του σκοπού του παρόντος.
Επιστρέφω λοιπόν στους πλειστηριασμούς και τους φορείς που τους υλοποιούν. Ας πούμε ότι δεν σας ενδιαφέρει το κοινωνικό κόστος. Δεν είναι μυστικό ότι τα funds ιδρύουν ή σκοπεύουν να ιδρύσουν δικά τους μεσιτικά γραφεία, το ίδιο και οι τράπεζες για να διακινήσουν ακριβώς αυτά τα ακίνητα. Με λίγα λόγια οι οργανισμοί που σώσαμε και ξανασώσαμε (και ξανά μανά) ματώνοντας κυριολεκτικά με τις εξοντωτικές φορολογίες μέσα στην κρίση, μας ανταγωνίζονται αθέμιτα. Χρησιμοποιούν ουσιαστικά τα δικά μας χρήματα, ώστε να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους, εναντίον μας. Η Ιστορία βέβαια είναι αμείλικτη και σαφής. Ποτέ κάποιο μεσιτικό γραφείο Τράπεζας ή άλλης εταιρείας εκτός ακινήτων δεν έχει μακροημερεύσει και πάντοτε, πάντοτε εξαρτώνται από επαγγελματίες μεσίτες τους οποίους αμείβουν πενιχρά για να πουλήσουν το στοκ τους. Άλλο που ως κλάδος έχουμε αλλεργία στην οργάνωση για να μην πω προσπαθούμε να βγάλουμε ένας το μάτι του άλλου, οπότε δεν αντιδρούμε σε αυτό, όπως και σε τόσα άλλα. Η ιστορική εμπειρία από τις χώρες του εξωτερικού όπου αυτά έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες δείχνει ότι θα κλείσουν, αργά ή γρήγορα. Το θέμα όμως είναι τι γίνεται από τώρα μέχρι να τελειώσουν τα λεφτά με τα οποία τα έχουμε ουσιαστικά εμείς επιδοτήσει και να κλείσουν.
Προς το παρόν λοιπόν, αυτές οι εταιρείες έχουν κυριαρχήσει πλέον σε όλες τις εμπορικού χαρακτήρα εκδηλώσεις, για να μην πω τις μονοπωλούν. Οι Αθήνες είναι μικρό χωριό και ο κλάδος των ακινήτων μικρότερο, γνωρίζουμε ποιος είναι ποιος και πώς έφτασε να πάρει μια θέση στη σκηνή. Αναρωτιέμαι όμως, είμαστε άραγε υποχρεωμένοι να καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι, τη στιγμή που τα συμφέροντα τους είναι εντελώς ενάντια στα δικά μας, αλλά και πιο σημαντικά, ενδεχομένως τα συμφέροντα ευάλωτων ανθρώπων; Η δική μου απάντηση είναι όχι. Και η λύση είναι αυτή που έχουμε δρομολογήσει ήδη με εκδηλώσεις, συνέδρια και εκθέσεις από τις δικές μας κλαδικές οργανώσεις.
Δεν τα γράφω αυτά αφ’ υψηλού, έχω απόλυτη κατανόηση για τους ανθρώπους που προσπαθούν να ζήσουν ως υπάλληλοι ή επιχειρηματίες μέσα από αυτές τις διαδικασίες. Αναγκαίο το μεροκάματο, αναγκαίο κακό και οι διαδικασίες. Πιστεύω βέβαια ότι τα πονεμένα ντουβάρια δίνουν χαράμικα λεφτά, αλλά δεν έχω σκοπό να το επιβάλλω σε κανέναν που δε νιώθει το ίδιο. Από την άλλη όμως δεν έφτασα να γίνω Πρόεδρος της Ευρωπαΐκής Συνομοσπονδίας Μεσιτικών Συλλόγων για να ενισχύω με την όποια παρουσία μου το κύρος που έχουν ή προσπαθούν να αποκτήσουν τέτοια κερδοσκοπικά πανηγυράκια. Πρωτίστως όσο δεν καλύπτονται με σαφήνεια και δίχτυ προστασίας τα θέματα των ευαλώτων συνανθρώπων μας κι έχουμε τέτοια φαινόμενα.
Θα τελειώσω λοιπόν με την απάντηση που δίνω όταν με ρωτούν για τέτοιες περιπτώσεις. Να με συμπαθάτε, αλλά απέχω.
Ο Κοσμάς Θεοδωρίδης είναι:
Πρόεδρος της CERA (Confederation of European Real Estate Associations),
Αντιπρόεδρος της CEPI (Confederation of European Real Estate Professions)
και
Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών Αττικής
