Την πρακτική της ΕΕ σχετικά με το πρόγραμμα εμβολιασμού κατακεραυνώνει ο αρχισυντάκτης της Bild, Αλεξάντερ φον Σένεμπουργκ.
Με άρθρο του στην Daily Mail, που τιτλοφορείται ως «Πιστεύετε ότι η Βρετανία αντιμετωπίζει προβλήματα; Κοιτάξτε τα χάλια της Ε.Ε», ο Σένμπουργκ επιρρίπτει ευθύνες σε Ανγκελα Μέρκελ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Σύμφωνα με τον αρχισυντάκτη της Bild, η Γερμανίδα καγκελάριος έβαλε τα συμφέροντα της ΕΕ πάνω από τη Γερμανία, ενώ η επικεφαλής της Κομισιόν έκανε παζάρια για τις τιμές των εμβολίων χάνοντας χρόνο. Στο άρθρο του, μάλιστα, χειροκροτεί τον Μπόρις Τζόνσον ο οποίος έπραξε γρήγορα και φρόντισε οι εμβολιασμοί στη Βρετανία να ξεκινήσουν τάχιστα.
Το άρθρο-καταπέλτης του αρχισυντάκτη της Bild με αφορμή τον εμβολιασμό
«Μπορεί οι Βρετανοί να αισθάνονται απογοητευμένοι από τον τρόπο με τον οποίο η ηγεσία της χώρας αντιμετώπισε τον φαύλο κύκλο της πανδημίας της νόσου Covid-19. Τα κρούσματα του κορωνοϊού αυξάνονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν περισσότεροι ασθενείς που νοσηλεύονται σε σχέση με το πρώτο κύμα της πανδημίας, ενώ χθες οι θάνατοι ξεπέρασαν τους 1.000. Την ίδια ώρα, υπάρχει οργή για το κλείσιμο των σχολείων, μια αυξανόμενη γκρίνια για το ποιος θα εμβολιαστεί πρώτος -νεαρός ή ηλικιωμένος- ενώ υπήρξαν και προβλήματα σε ό,τι αφορά την προμήθεια και τη διανομή των δόσεων του εμβολίου.
Ναι, μπορεί να αισθάνεστε ότι η κατάσταση είναι ζοφερή στη Βρετανία, αλλά επιτρέψτε μου να σας πω ότι πολλοί από εμάς εδώ στην Ευρώπη σας κοιτάζουμε με φθόνο. Η αργή πολιτική της ΕΕ έχει, ασυγχώρητα, παραβιάσει την διαδικασία διάθεσης των εμβολίων και οι συνέπειες είναι πιθανό να αποβούν μοιραίες για πολλές χιλιάδες πολίτες.
Το μείγμα που «σακάτεψε» την ΕΕ
Η πανδημία διαρκεί σχεδόν ένα χρόνο και οι ηγέτες της ΕΕ θα μπορούσαν και θα έπρεπε να είχαν δει την ανάγκη για γρήγορη, αποτελεσματική πολιτική εμβολίων από χιλιόμετρα μακριά. Αντ ‘ αυτού, οι καθυστερήσεις, οι μάχες, το εθνικό συμφέρον και η απόλυτη γραφειοκρατία αποτέλεσαν έναν συνδυασμό που “σακάτεψε” τις προσπάθειες της ΕΕ για την προμήθεια των εμβολίων.
Τώρα μια αυξανόμενη οργή εξαπλώνεται καθώς βλέπουμε ανεξάρτητες χώρες -ιδιαίτερα τη Βρετανία, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ- να επιταχύνουν τη διανομή των εμβολίων τους με τεράστια αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με τις δικές μας προσπάθειες, να σώσουμε ζωές, να προστατεύσουμε τους ευάλωτους και να προχωρήσουμε στον τερματισμό αυτής της τρομερής κρίσης.
Δεν με πιστεύεις; Επίτρεψέ μου να μιλήσω με αριθμούς.
Πάνω από 1,3 εκατ. πολίτες στη Βρετανία έχουν λάβει είτε το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech, είτε το πρόσφατα εγκεκριμένο εμβόλιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης/AstraZeneca. Από χθες, η Γαλλία, ο πλησιέστερος γείτονάς σας, είχε εμβολιάσει μόλις 7.000. Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας του προγράμματος εμβολιασμού, η Γαλλία χορήγησε την πρώτη δόση του εμβολίου σε μόλις 516 πολίτες. Η Βρετανία κατάφερε την πρώτη εβδομάδα να εμβολιάσει 130.000 πολίτες, και μάλιστα αρκετές εβδομάδες νωρίτερα.
Από το καταφύγιό του στο Ελιζέ, ο πολιορκημένος πρόεδρος Μακρόν παραδέχεται ότι αυτός ο ασήμαντος αριθμός «δεν αξίζει στον γαλλικό λαό», προσθέτοντας ότι «τα πράγματα δεν πάνε καλά». Αυτό μπορείς να το ξαναπείς. Αλλά ο αριθμός της Γαλλίας στην πραγματικότητα αποτελεί ένα από τα επαίσχυντα γεγονότα που καταγράφονται στη Γηραιά ήπειρο.
Στην Ολλανδία, τα πρώτα εμβόλια κατά της νόσου Covid-19 χορηγήθηκαν μόλις χθες -σχεδόν έναν ολόκληρο μήνα αφότου η 91χρονη Μάργκαρετ Κίναν έγινε η πρώτη Βρετανή που έλαβε την πρώτη δόση του εμβολίου στο βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS). Στην πρωτεύουσα της Πολωνίας, Βαρσοβία, ένα νοσοκομείο δέχεται δριμεία κριτική καθώς φέρεται να επιλέγει να χορηγεί το εμβόλιο σε διασημότητες και πολιτικούς βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τους ηλικιωμένους πολίτες. Για την υπόθεση αυτή, η πολωνική κυβέρνηση διέταξε έρευνα.
Ωστόσο, στην πατρίδα μου, τη Γερμανία, είχαν εμβολιαστεί, μέχρι την Τρίτη, περίπου 317.000 πολίτες – μακράν ο μεγαλύτερος αριθμός στην Ευρώπη των «27». Όμως, η πικρή ειρωνεία είναι ότι, εμείς συμβάλλαμε στην ανάπτυξη και την παρασκευή του εμβολίου των Pfizer/BioNTech. Η BioNTech είναι μια start up που εδρεύει έξω από τη Φρανκφούρτη και τώρα πρέπει να παρακολουθούμε τα φορτία με τα φορτηγά που ταξιδεύουν στη Βρετανία, ενώ στα δικά μας καταγράφονται καθυστερήσεις, αβεβαιότητα και φόβοι για την μελλοντική τους διάθεση. Ο υπουργός Υγείας Γενς Σπαν μας έχει προειδοποιήσει ότι η Γερμανία δεν θα εμβολιαστεί με τον ρυθμό της Βρετανίας τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι, εξαιτίας των προβλημάτων διανομής και το κάκιστο «ανώτατο όριο» της ΕΕ σχετικά με τον αριθμό των δόσεων που μπορούν να διανεμηθούν στα διάφορα κράτη μέλη.
Γιατί λοιπόν, παρά τις συχνές προειδοποιήσεις τον περασμένο χρόνο τόσο από τον ιδιωτικό τομέα όσο και από τα υπουργεία Υγείας, και παρά τους απεριόριστους πόρους που έχουμε στην διάθεσή μας, τα πράγματα εξελίχθηκαν τόσο δραματικά για την ΕΕ;
Οι σπόροι στερήθηκαν ήδη από τον Μάρτιο, όταν η πανδημία άρχισε να κατακλύζει την ήπειρο. Ημουν στη βόρεια Ιταλία εκείνη την στιγμή, μεταδίδοντας για την Bild τα όσα έγιναν στην πρώτη περιοχή της Ευρώπης που επλήγη σφόδρα από τον κορωνοϊό. Είδα στρατιωτικά φορτηγά στο Μπέργκαμο να μεταφέρουν φέρετρα σε μαζικούς τάφους, κάτι που δεν πρόκειται να ξεχάσω σύντομα.
Ανήσυχος για τη φρίκη που εκτυλίσσεται, ο υπουργός Υγείας της Γερμανίας Γενς Σπαν διέταξε τους Γερμανούς κατασκευαστές προστατευτικών μασκών και ιατρικού εξοπλισμού να σταματήσουν τις πωλήσεις τους στο εξωτερικό. Είναι κατανοητό ότι, η Ιταλία σοκαρίστηκε από την απαγόρευση των εξαγωγών και πολλοί από τους Ευρωπαίους έκαναν λόγο για «αλληλεγγύη».
Τρομαγμένη από αυτήν την εμπειρία, η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ -η οποία ποτέ δεν χάνει την ευκαιρία να “βάζει” τα συμφέροντα της χώρας της σε δεύτερη μοίρα από αυτά της ΕΕ – “παρέδωσε” την πολιτική εμβολιασμού της Γερμανίας στην ΕΕ.
«Καρφώνει» την φον ντερ Λάιεν
Είναι πλέον πολύ ξεκάθαρο ότι πολλοί Γερμανοί θα πεθάνουν άσκοπα εξαιτίας αυτής της απόφασης και της αργής διανομής των δόσεων. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είναι γνωστή για τις αυταρχικές της τάσεις που πηγάζουν από την εξουσία. Αυτές μπορεί να την βοήθησαν στις διαπραγματεύσεις για το Brexit, τον περασμένο μήνα, αλλά βοήθησαν να βυθιστεί η Ευρώπη στην κρίση του εμβολιασμού.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, υπό την φον ντερ Λάιεν και την επικεφαλής Υγείας της Επιτροπής Στέλλα Κυριακίδου, η ΕΕ έκανε μια σειρά καταστροφικών στρατηγικών λαθών. Παρήγγειλε 300 εκατομμύρια δόσεις ενός εμβολίου που παρασκευάστηκε από την GlaxoSmithKline-Sanofi, ένα εμβόλιο που «κόλλησε» στις δοκιμές. Πέρασε το καλοκαίρι παζαρεύοντας την τιμή του εμβολίου των Pfizer/BioNTech, παραγγέλλοντας δόσεις του εμβολίου μόλις τον Νοέμβριο. Στο μεταξύ, η Βρετανία παρήγγειλε 40 εκατ. δόσεις του ίδιου εμβολίου τον Ιούλιο.
Δυστυχώς, η ΕΕ δεν έχει ακόμη εγκρίνει το εμβόλιο της Οξφόρδης/ AstraZeneca «που αλλάζει το παιχνίδι» -το οποίο είναι και φθηνό και μπορεί να αποθηκευτεί σε ένα απλό ψυγείο- το οποίο η Βρετανία άρχισε να κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα μετά την διασφάλιση 100 εκατ. δόσεων.
(Πρέπει να αναγνωρίσω ότι χθες η ΕΕ ενέκρινε ένα άλλο εμβόλιο, το οποίο παρασκευάστηκε από τη Moderna, το οποίο η Βρετανία δεν έχει ακόμη εγκρίνει για χρήση).
Αν και η ΕΕ έχει πλέον υπογράψει συμβάσεις για την αγορά έξι διαφορετικών εμβολίων, οι ρυθμιστικές αρχές της έχουν εγκρίνει μόλις δύο. Αυτή η τρομερή στάση θα αποδειχθεί μοιραία -με κάθε έννοια- για τους πολίτες της ΕΕ: εξαντλείται ο χρόνος για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης καθώς οι νέες και πιο μεταλλάξεις του ιού εξαπλώνονται ραγδαία. Εν μέσω αυτού του χάους, ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ορισμένοι Ευρωπαίοι νομοθέτες προσπαθούν απεγνωσμένα να αποποιηθούν των ευθυνών τους.
Δυστυχώς, η αναπληρωτής πρωθυπουργός του Βελγίου, Πέτρα Ντε Σάτερ, κατηγόρησε άλλες χώρες ότι χρησιμοποιούν εμβόλια κάτω από τα στάνταρντ. «Το Ηνωμένο Βασίλειο και το Ισραήλ, καθώς και η Ρωσία και η Κίνα, εμβολιάζουν άτομα με εμβόλια που δεν είναι του ίδιου επιπέδου με αυτά που χρησιμοποιούμε», είπε αυτή την εβδομάδα.
Νίκη Τζόνσον, αποτυχία για την ΕΕ
Ναι, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο κέρδισαν το προβάδισμα επικαλούμενες την κατεπείγουσα ανάγκη χρήσης των εμβολίων γεγονός που σημαίνει ότι οι παρασκευάστριες εταιρείες των εμβολίων είναι λιγότερο εκτεθειμένες σε προβλήματα που μπορούν να εμφανιστούν αργότερα με το εμβόλιο.
Αλλά αυτό το είδος της γρήγορης, ζωτικής και έγκαιρης απόφασης που μπορεί να λάβει μια κυρίαρχη χώρα σε μια κρίση. Είναι όμως αδύνατο να ληφθεί η ίδια απόφαση όταν έχεις 27 χώρες να διαφωνούν μεταξύ τους, όλες υπό την επίβλεψη μιας απόμακρης και χωρίς λογική γραφειοκρατίας των Βρυξελλών.
Τι συμπεράσματα λοιπόν μπορούμε να εξάγουμε;
Πρώτον, τα εθνικά κράτη είναι πολύ πιο αποτελεσματικά σε μια κρίση από μία ένωση διαφορετικών χωρών. Αλλά η πιο πικρή ειρωνεία για την Ευρώπη είναι ότι, ο πολιτικός τον οποίο χλευάζουμε εδώ και χρόνια για την φιλελεύθερη πολιτική του -ο Μπόρις Τζόνσον- είναι επίσης αυτός που ενήργησε γρήγορα και αποφασιστικά για την εξασφάλιση ων εμβολίων. Ο αριθμός των δόσεων που έχει λάβει μιλάει από μόνος του.
Και ήταν οι «λογικοί» ομοσπονδιακοί Ευρωπαίοι που έχουν αποτύχει τόσο άσχημα. Οποιος εξακολουθεί να αμφιβάλλει για τη σοφία του Brexit χρειάζεται μόνο να δει το χάος του εμβολίου που εκτυλίσσεται – και να ξανασκεφτεί.
