Μετά από οκτώ χρόνια συνεχούς ανόδου, η ελληνική αγορά ακινήτων δείχνει σημάδια υπερθέρμανσης και πιθανής διόρθωσης. Η εκρηκτική αύξηση στις τιμές ενοικίων και κατοικιών έχει επιβαρύνει σημαντικά τα νοικοκυριά, οδηγώντας σε στεγαστική κρίση με κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Τον Μάιο του 2025, τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 10,9%, καθιστώντας την αγορά ακινήτων έναν κρίσιμο παράγοντα αστάθειας.
«Κρίση προσιτότητας της κατοικίας»
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο επιβεβαιώνει αυτό το πρόβλημα, χαρακτηρίζοντας την Ελλάδα ως χώρα που αντιμετωπίζει «κρίση προσιτότητας της κατοικίας» (housing affordability crisis).
Η Κομισιόν τονίζει την ανάγκη υιοθέτησης μιας ολοκληρωμένης και μακροπρόθεσμης στρατηγικής που θα περιλαμβάνει την ακριβή χαρτογράφηση των διαθέσιμων κατοικιών και των στεγαστικών αναγκών, λαμβάνοντας υπόψη και τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες. Μόνο έτσι θα μπορέσει να εξασφαλιστεί η οικονομικά προσιτή στέγαση και να αντιμετωπιστούν συστηματικά οι προκλήσεις που προκαλεί η σημερινή κατάσταση.
Τα προγράμματα «Σπίτι μου Ι και ΙΙ»
Ωστόσο, οι πολιτικές που εφαρμόζονται έως τώρα έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Τα προγράμματα «Σπίτι μου Ι και ΙΙ» και η επιδότηση ενοικίου, που προβλέπεται να ξεκινήσει το Νοέμβριο του 2025, αποτελούν αποσπασματικές λύσεις, οι οποίες δεν αρκούν για να ανακόψουν την ταχεία αύξηση των τιμών και την επιδείνωση των συνθηκών στέγασης. Αντίθετα, η αγορά συνεχίζει να εμφανίζει σταθερά αυξανόμενες τιμές, με την τετραετία 2021-2025 να σημειώνει άνοδο 22,6% στις τιμές κατοικιών και 21,5% στα ενοίκια, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Ένα ακόμη ανησυχητικό φαινόμενο είναι η αύξηση των ανείσπρακτων ενοικίων, που μέσα στο 2024 ανέβηκαν κατά 23%, δείχνοντας τις αυξανόμενες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν νοικοκυριά να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Αυτό το στοιχείο υπογραμμίζει την ευρύτερη κοινωνική κρίση που συνοδεύει τη στεγαστική κατάσταση και τις επιπτώσεις της στην καθημερινότητα και την ευημερία των πολιτών. Ταυτόχρονα, η δομική φύση του προβλήματος γίνεται εμφανής από τη σημαντική πτώση της ιδιοκατοίκησης, η οποία μειώθηκε από 84,6% το 2005 σε μόλις 69,6% το 2023.
Η μείωση αυτή υποδ εικνύει την αυξανόμενη εξάρτηση από την ενοικίαση, γεγονός που σε συνδυασμό με το συνεχώς περιορισμένο διαθέσιμο απόθεμα κατοικιών, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα. Η αγορά υποφέρει από έλλειμμα περίπου 200.000 κατοικιών, που δεν καλύπτεται ούτε από την απουσία έκδοσης νέων οικοδομικών αδειών, η οποία επηρεάστηκε σημαντικά από την απόφαση του ΣτΕ για τον νέο Οικοδομικό Κανονισμό.
Τιμές… Ευρώπης
Οι τιμές στην Αττική έχουν φτάσει σε επίπεδα που ανταγωνίζονται μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με τη μέση τιμή ενοικίασης να πλησιάζει τα 12 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, και ένα μικρό διαμέρισμα στο κέντρο της Αθήνας να φτάνει τα 583 ευρώ. Σε μια χώρα όπου το εισόδημα των νοικοκυριών δεν έχει αυξηθεί ανάλογα, αυτές οι τιμές γίνονται δυσβάσταχτες για τη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών.
Περαιτέρω, τα στοιχεία της Eurostat για το 2024 δείχνουν ότι οι Έλληνες ξοδεύουν το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για τις δαπάνες στέγασης, ποσοστό που είναι το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σχεδόν διπλάσιο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο που κυμαίνεται στο 19,2%. Ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο η τάση αυτή παρουσιάζει σταδιακή μείωση, στην Ελλάδα παρατηρείται αύξηση, γεγονός που υπογραμμίζει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της κρίσης.
Η αγορά ακινήτων, μετά από μία δεκαετία συρρίκνωσης και σταθεροποίησης, βρέθηκε τα τελευταία χρόνια σε κατάσταση υπερθέρμανσης, με τις τιμές να αυξάνονται κατά μέσο όρο 9,3% ετησίως την περίοδο 2020-2024, σύμφωνα με την Κομισιόν, έναντι 4,9% στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αυτή η δυναμική έχει πλέον φέρει πολλούς πολίτες στα όριά τους, με χιλιάδες νοικοκυριά να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εύρεση κατοικίας και την εξασφάλιση προσιτής στέγης.
Ετήσια άνοδος 5,6% στα ενοίκια
Οι δύο τελευταίες εκθέσεις του δικτύου μεσιτικών γραφείων RE/MAX Ελλάς επιβεβαιώνουν την ανοδική τάση στις τιμές των ενοικίων, με αύξηση 5,6% πανελλαδικά και 7,6% στην Αττική το 2023-2024, ενώ τα ενοίκια συνεχίζουν να καλπάζουν με τον πληθωρισμό του Μαΐου 2025 να καταγράφει νέα αύξηση 10,9% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.
Συνολικά, η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η συνύπαρξη της διαρκούς ανόδου των τιμών, του περιορισμένου αποθέματος κατοικιών, των δυσκολιών στην πρόσβαση σε προσιτή στέγη και της αποσπασματικής πολιτικής αντιμετώπισης δημιουργεί ένα εκρηκτικό κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα. Η επερχόμενη διόρθωση, πιθανώς αναπόφευκτη, θα πρέπει να συνοδευτεί από ριζικές παρεμβάσεις, με στόχο την ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, τη στήριξη των νοικοκυριών και τη βιώσιμη ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων, προκειμένου να αποτραπούν σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές αναταραχές.
Πηγή newsbeast.gr
