Ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων που χρονολογείται 850 περίπου χρόνια βγήκε αλώβητη στο πέρασμα των αιώνων από πληθώρα πολέμων, θρησκευτικές συγκρούσεις, την αντιθρησκευτική αντίληψη κατά την Γαλλική Επανάσταση και δεκαετίες παραμέλησης πριν τελικά υποστεί σημαντικές ζημιές, έπειτα από μία πυρκαγιά που προκλήθηκε τη Δευτέρα 15 Απριλίου στη στέγη.
Η Παναγία των Παρισίων ξεκίνησε να χτίζεται στο κέντρο του Παρισιού το 1163 έπειτα από εντολή του Βασιλιά Λουδοβίκου Β΄. Ο ναός ανεγέρθη στη θέση του ναού του Αγίου Στεφάνου ο οποίος γκρεμίστηκε.
Η Αγία Τράπεζα της εκκλησίας ολοκληρώθηκε το 1163, ωστόσο η κατασκευή του μεγαλοπρεπούς καθεδρικού ολοκληρώθηκε το 1345.
Την Παναγία των Παρισίων ή αλλιώς την «Notre Dame» όπως συνηθίζουν να την αποκαλούν οι Γάλλοι, κοσμούν διάφορα ανάγλυφα που απεικονίζουν ιστορίες από τη Βίβλο όπως και αγάλματα Αγίων καθώς επίσης αγάλματα των μυθικών Gargoyles. Κάποια από τα αγάλματα είχαν υποστεί ζημιές κατά τη διάρκεια άγριων θρησκευτικών συγκρούσεων ανάμεσα στους Καθολικούς και τους Προτεστάντες που είχαν ξεσπάσει μεταξύ 1562 και 1598 και στοίχισαν τη ζωή σε τρία εκατομμύρια ανθρώπους.
Η Παναγία των Παρισίων υπέστη ανακαινίσεις και εκτεταμένες αναβαθμίσεις τον 18ο αιώνα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου του 14ου και του Λουδοβίκου του 15ου. Τα παράθυρα αντικαταστάθηκαν με βιτρώ, ενώ αλλαγές υπέστη και το ιερό.
Αμέσως μετά το τέλος της Γαλλικής Επανάστασης, ο καθεδρικός λεηλατήθηκε και βανδαλίστηκε. Η κυβέρνηση που ανέλαβε εξουσία ήταν επισήμως αθεϊστική και αφού ανακατασκεύασε τον ναό το 1794, τον αφιέρωσε στην Λατρεία της Λογικής.
Ωστόσο, πολλά αγάλματα βιβλικών Βασιλέων που βρίσκονται στη δυτική πρόσοψη αποκεφαλίστηκαν και μεγάλο μέρος του κορμού τους καταστράφηκε.
Η Παρθένος Μαρία που κοσμούσε το ιερό αποκαθηλώθηκε και τη θέση της πήρε η Θεά της Ελευθερίας, ενώ οι ονομαστές καμπάνες του νότιου πύργου δόθηκε εντολή να κατέβουν. Στη συνέχεια τις έλιωσαν. Ο καθεδρικός μετετράπη τελικά σε αποθήκη.
Τελικά η Παναγιά των Παρισίων αποκαταστάθηκε από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη το 1802. Δύο χρόνια αργότερα ο ίδιος εστέφθη εκεί Αυτοκράτορας της Γαλλίας.
1800: Ανανέωση και αναγέννηση
Μετά την συντριβή της αυτοκρατορίας του Ναπολέοντα το 1815, η Παναγία των Παρισίων, στενά συνυφασμένη με την ιστορία της Γαλλίας, περιήλθε στην ανυποληψία και την εγκατάλειψη.
Ο μισοκατεστραμμένος ναός είχε αφεθεί στη μοίρα του για χρόνια, του Βίκτορος Ουγκώ μέχρι το 1831 όταν και δημοσιεύτηκε το μυθιστόρημα «Ο Κουασιμόδος της Παναγίας των Παρισίων» και αφορούσε έναν δύσμορφο άντρα που ήταν επιφορτισμένος με το χτύπημα της καμπάνας και έμελλε να σώσει τον Καθεδρικό ναό.
Το εξαιρετικής ομορφιάς αποτέλεσμα απέτρεψε την Κομμούνα του Παρισίου να καταστρέψει το 1871 τον ναό, καθώς αρκετοί καλλιτέχνες αντιτάχθηκαν σθεναρά.
Κάποια από τα μεσαιωνικά βιτρώ της Παναγίας των Παρισίων καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια της απελευθέρωσης του Παρισιού από τους Συμμάχους το 1944 και αντικαταστάθηκαν από πιο σύγχρονα παράθυρα με αφηρημένα σχέδια. Το 1963, οχτώ αιώνες έπειτα από την ανέγερση του ναού, η γαλλική κυβέρνηση καθαρίζει την πρόσοψη του και αποκαθιστά το αυθεντικό του χρώμα. Το 1991 ξεκινάει ο καθαρισμός και η αποκατάσταση των πύργων και της δυτικής πρόσοψης.
Η γαλλική κυβέρνηση στην οποία ανήκει ο ναός από το 1905 δαπανά 2 περίπου εκατομμύρια κάθε χρόνο για την συντήρησή του. Η Καθολική Εκκλησία, η οποία διατηρεί το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τον καθεδρικό ναό για θρησκευτικούς σκοπούς για πάντα, έχει πρόσφατα επιδιώξει να αυξήσει κατά δεκάδες εκατομμύρια ευρώ την χρηματοδότησή με σκοπό την ανακαίνισή του.
