Μία άλλη οπτική παρουσιάζει το Politico όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά. Σύμφωνα με την γνωστή ιστοσελίδα, το ελληνοτουρκικό ζήτημα έχει ως φόντο την προσοχή, τα χρήματα και τα όπλα των Αμερικάνων.
Πιο αναλυτικά το άρθρο αναφέρει:
“Οι ανταγωνιστικές προσπάθειες της Ελλάδας και της Τουρκίας να κερδίσουν την προσοχή, τα χρήματα και τα όπλα των ΗΠΑ συνταράζουν την περιοχή, με τον πόλεμο να μαίνεται ήδη… δίπλα.
Οι μακροχρόνιοι αντίπαλοι της Μεσογείου βρέθηκαν ξαφνικά σε περίοπτη θέση καθώς οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους αναπροσανατολίζουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις για να περιορίσουν την πορεία της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τη Μαύρη Θάλασσα από την Τουρκία και βορειοανατολικά της Ελλάδας. Και οι δύο χώρες παίζουν διαφορετικά χαρτιά για να υποστηρίξουν ότι η μία – και όχι η άλλη – είναι ο πιο σημαντικός κοντινός σύμμαχος για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.
Η Ελλάδα θέλει να είναι γνωστή ως ο «αξιόπιστος και προβλέψιμος σύμμαχος», ενώ η Τουρκία προσφέρει έτοιμο στρατό και συνδέσεις πέρα από τη Δύση.
Ήδη σύμμαχος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα έχει παραχωρήσει στον στρατό των ΗΠΑ απεριόριστη πρόσβαση σε βασικές στρατιωτικές βάσεις και τώρα λαμβάνει το υγροποιημένο φυσικό αέριο των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα δεν διοικείται επίσης από τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει εξοργίσει Αμερικανούς αξιωματούχους με τις ρωσικές αγορές όπλων και την αντιδημοκρατική συμπεριφορά.
«Η Ελλάδα προβάλλει τη χρησιμότητά της σε αντίθεση με την Τουρκία και τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει για τις ΗΠΑ, μαζί με μια ομάδα άλλων συμμάχων, ως εναλλακτική, αφού δεν μπορούν να εμπιστευτούν τον Ερντογάν», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υποθέσεων και καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος.
Όμως η Αθήνα δεν μπορεί να αλλάξει κάποια δεδομένα, σημείωσε ο Φίλης: «Η Δύση βλέπει την Τουρκία ως έναν πολύ σημαντικό σύμμαχο για αυτούς, έναν πολιτικό μεντεσέ στην περιοχή, μια πολύ μεγάλη αγορά και έναν στρατό πρόθυμο να πάει σε διάφορες αποστολές».
Πράγματι, η Τουρκία παρουσιάζει τον εαυτό της ως μοναδικά κατάλληλο να διευκολύνει τη Ρωσία και την Ουκρανία. Η χώρα προσπάθησε να μεσολαβήσει σε συνομιλίες για την επανεκκίνηση των ουκρανικών εξαγωγών σιτηρών, καλωσόρισε τόσο Ρώσους εξόριστους όσο και Ουκρανούς πρόσφυγες και προμήθευσε το Κίεβο με drones, παρόλο που αποφεύγει να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας.
«Η Τουρκία προσπαθεί να τοποθετηθεί διπλωματικά για να αξιοποιήσει την επιρροή που έχει επιτύχει κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία», δήλωσε ο Sinan Ülgen, πρώην Τούρκος διπλωμάτης που είναι τώρα επισκέπτης μελετητής στο Carnegie Europe στις Βρυξέλλες.
Ο Ερντογάν διέκοψε όλες τις διμερείς συνομιλίες με την Ελλάδα αφού ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προέτρεψε αυτοπροσώπως τους αμερικανούς νομοθέτες να εμποδίσουν τις τουρκικές πωλήσεις όπλων. Οι στρατιωτικές προκλήσεις σύντομα εκτινάχθηκαν στα ύψη, δημιουργώντας την πιο ασταθή κατάσταση από τότε που οι δύο πλευρές παραλίγο να έρθουν σε σύγκρουση το 2020.
Με τις εκλογές στον ορίζοντα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία -και τις ισχυρές προμήθειες των ΗΠΑ να διακυβεύονται- δεν αναμένεται αποκλιμάκωση σύντομα.
«Η τοποθέτηση έχει να κάνει περισσότερο με την ευρύτερη γεωπολιτική τοποθέτηση εν μέσω μεταβαλλόμενων ισορροπιών από την εσωτερική πολιτική», δήλωσε ο Εμρέ Πεκέρ, εμπειρογνώμονας της Τουρκίας και της ΕΕ στην εταιρεία ανάλυσης κινδύνου Eurasia Group. «Έτσι, οι δομικές εντάσεις είναι εδώ για να μείνουν».
Οι μεταβαλλόμενες σχέσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας με τις ΗΠΑ είχαν ήδη δημιουργήσει εντάσεις που σιγοβράζουν μεταξύ των δύο χωρών, ακόμη και πριν η Ρωσία ξεκινήσει τον πόλεμό της στην Ουκρανία.
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει σφίξει περισσότερο από ποτέ τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, καθώς ο ιστορικός σκεπτικισμός απέναντι στην παγκόσμια υπερδύναμη ξεπαγώθηκε και η Τουρκία έγινε τακτικό “πρόβλημα” για τη δυτική συμμαχία. Τα αμερικανικά εταιρικά χρήματα άρχισαν να ρέουν στην Ελλάδα. Η Αθήνα υποδέχθηκε τον στρατό των ΗΠΑ σε νέες βάσεις σε όλη την Ελλάδα.
Αναπόφευκτα, όμως, οι εξελίξεις ξεχύθηκαν στη σχέση Ελλάδας-Τουρκίας.
«Η ελληνική κυβέρνηση παρουσιάζει τις βάσεις των ΗΠΑ ως αποτρεπτικό παράγοντα για την Τουρκία, αλλά στην πραγματικότητα, η παρουσία τους δεν έχει καμία σχέση με την Τουρκία», είπε ο Ουλγκέν, ο πρώην Τούρκος διπλωμάτης.
«Αυτή η στρατηγική πολιτικής επικοινωνίας υιοθετήθηκε από τους εθνικιστές στην Τουρκία, οι οποίοι επαναλαμβάνουν το ίδιο επιχείρημα», πρόσθεσε. Λένε: «Κοιτάξτε τι κάνουν οι ΗΠΑ και η Ελλάδα εναντίον μας» και αυτό κλιμακώνει περαιτέρω την κατάσταση μεταξύ των δύο χωρών.
Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, η Ελλάδα και η Τουρκία έκαναν και οι δύο μέτρα που ενίσχυσαν τη θέση τους στα μάτια της Ουάσιγκτον.
Η Ελλάδα άρχισε γρήγορα να αποστέλλει όπλα στην Ουκρανία παρά τη σημαντική διχόνοια στο εσωτερικό, κερδίζοντας τελικά μια κραυγή από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Η Τουρκία πέρασε κατά μήκος των μη επανδρωμένων αεροσκαφών που έδωσαν στην Ουκρανία ικανότητες αεροπορικών επιδρομών ακριβείας, οι οποίες αποδείχθηκαν κρίσιμες για την άμυνά της.
Αργότερα, η Ελλάδα κατέλαβε ακόμη και ένα ιρανικό πετρελαιοφόρο στα ανοικτά των ελληνικών ακτών κατόπιν αιτήματος της Ουάσιγκτον, υποφέροντας από τις συνέπειες για τη βοήθεια του συμμάχου της όταν το Ιράν άρπαξε δύο ελληνικά πετρελαιοφόρα ως απάντηση.
Αρχικά, φαινόταν επίσης ότι η Ελλάδα και η Τουρκία μπορεί να παραμερίσουν ορισμένες από τις διαφορές τους υπέρ της ενότητας εν καιρώ πολέμου — Μητσοτάκης και Ερντογάν συναντήθηκαν τον Μάρτιο, προωθώντας αυτές τις ελπίδες.
Τον Μάιο, ο Μητσοτάκης πέταξε στην Ουάσιγκτον και έγινε πρωτοσέλιδο στα ελληνικά και τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης όταν προειδοποίησε το Κογκρέσο σε μια ομιλία υψηλού προφίλ ότι οι πωλήσεις όπλων στην Τουρκία θα επιδείνωναν την αστάθεια στην περιοχή.
Η Τουρκία επιδιώκει αναβολή για τις αγορές όπλων από τις ΗΠΑ από τότε που αποκλείστηκε από το πρόγραμμα αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-35 λόγω της αγοράς ενός ρωσικού συστήματος αεράμυνας. Τώρα αναζητά τζετ F-16.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, όχι μόνο ο Μητσοτάκης προσπάθησε να δεχθεί την αγορά των F-16 της Άγκυρας, αλλά επιβεβαίωσε επίσης ότι η Ελλάδα θέλει τώρα να αγοράσει τα F-35 που η Τουρκία δεν έχει πλέον πρόσβαση.
«Δεν υπάρχει πια κανένας Μητσοτάκης για μένα», απάντησε εξοργισμένος ο Ερντογάν
«Ο Μητσοτάκης που πήρε τις λαβές του με την Τουρκία στο Κογκρέσο πραγματικά δεν πήγε καλά στην Άγκυρα», είπε ο Πέκερ, ειδικός της ΕΕ στο Eurasia Group. «Δεν είναι μόνο μια προσωπική προσβολή προς τον Ερντογάν, ο οποίος βάζει πολλά χρήματα στις διμερείς σχέσεις, αλλά υπονομεύει επίσης την ευρύτερη τουρκική εμπιστοσύνη σε έναν μηχανισμό λειτουργίας μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας».
