Πόσο κορυφαία ήταν η Συνάντηση Κορυφής στη Γενεύη; Απολύτως.

602

Γράφει ο Στέλιος Ιατρού.

 

Με απλά λόγια ποιό θέμα συγκρότησε τον πυρήνα της επαφής Μπάιντεν και Πούτιν.

A.

Η έρευνα του Ειδικού Συμβούλου Ρόμπερτ Μάλερ (Special Counsel Robert Mueller III), τέως διευθυντή του FBI και straightest arrow ever, στο θέμα της ρωσικής εμπλοκής και πιθανής συμπαιγνίας—“(possible) collusion” ήταν προ διετίας η συχνότερη λέξη κλειδί στα πρωτοσέλιδα και στα ρεπορτάζ των αμερικάνικων ΜΜΕ, μολονότι αυτός δεν είναι κάποιος νομικός όρος στις ΗΠΑ—μεταξύ της προεκλογικής εκστρατείας Τραμπ με Ρώσους ή με τους Ρώσους κατέληξε σ’ ένα πολυσέλιδο πόρισμα που δημοσιεύθηκε μονάχα σ’ ορισμένα του τμήματα και κείνα με καλυμμένες πολλές αράδες του ανά σελίδα ή και με καλυμμένες ολόκληρες τις σελίδες του. Ειδικότερα:

  • Το πόρισμα ανέδειξε εύλογη τεκμηρίωση της συμπαιγνίας, το δε γραφείο του Ειδικού Συμβούλου—που μετά τον Κεν Σταρ (υπόθεση Λιουίνσκι-Κλίντον), δεν είναι πλέον ανεξάρτητος αλλ’ απλά «Ειδικός», παναπεί έχει ως προϊσταμενό του τον Attorney General, κι εν προκειμένω είχε τον Deputy AG—είχε ζητήσει μάλιστα πρόσβαση και σε επιπλέον τεκμηρίωση, αίτημα που είχε απορριφθεί απ’ τον Λευκό Οίκο με διάφορες στερεότυπες προφάσεις.
  • Στο πόρισμα καταγραφόταν η έκταση και το βάθος της ρωσικής παρέμβασης στις εκλογές του 2016, οι επαφές Ρώσων παραγόντων με στελέχη της καμπάνιας του Τραμπ, με μέλη της οικογενειάς του μάλιστα στον ουρανοξύστη Trump Tower, και ένα σωρό ρωσοτραμπικές επαφές και παρατυπίες, που οδήγησαν στο εδώλιο και στη φυλακή κοντά δυο ντουζίνες άτομα. Ήσαν δηλαδή πραγματικά όσα η έρευνα ανέδειξε κι αποκάλυψε.
  • Στο τμήμα της δίωξης του Τραμπ, ο Ειδικός Σύμβουλος τον φωτογράφιζε, αλλ’ επειδή το γραφείο του Μάλερ ανήκε στο ίδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης της Κυβέρνησης Τραμπ που θα ’πρεπε ν’ αναλάβει μιαν ενδεχόμενη δίωξη του τότε εν ενεργεία Προεδρου Τραμπ, κάτι τέτοιο για λόγους ενδεχόμενης νοθείας της δικαστικής εκβασης αποκλείστηκε, κατά πάγια πολιτική του υπουργείου. Εντούτοις, σημείωνε δύο εναλλακτικές: (α) καθαίρεση και εν συνεχεία δίκη του Προέδρου, και (β) μελλοντική δίκη του Τραμπ, όταν πια δεν θα κατείχε το ύπατο αξίωμά του.
  • Η ρωσική ανάμιξη που αναδείχθηκε ήταν πολύπλευρη: (α) κυβερνοπόλεμος εναντίον σχετικών και άσχετων ομοσπονδιακών και πολιτειακών υπηρεσιών (λογουχάρη κατά δικτύως ενέργειας) και κατά μεμονωμένων προσώπων (βλ. υπόθεση υποκλοπής emails της Χίλαρυ Κλίντον και συνεργατών της), (β) κυβερνοπόλεμος στα σόσιαλ μίντια σε βάρος Δημοκρατικών υποψηφίων (παρομοίως στη Γερμανία και τη Γαλλία, και αλλού στη Δύση), (γ) δράση πρακτόρων στο αμερικανικό έδαφος, που προσέγγιζαν, διευκόλυναν, ή/και χρηματοδοτούσαν διαφόρων βαθμίδων πολιτευτές των Ρεπουμπλικάνων, όπου εντάσσονται και οι επαφές με την καμπάνια Τραμπ όσο και η δράση της Μαρίας Μπούτινα, (δ) ευθεία κυβερνοεπίθεση νοθευτικής βούλησης (λέγεται πως απέτυχε) σε εκλογικά ψηφιακά συστήματα κάμποσων Πολιτειών. Οι κυβερνοεπιθέσεις έχουν απ’ τα προεδρικά χείλη χαρακτηριστεί ως επιθέσεις επί της εθνικής κυριαρχίας των ΗΠΑ, οπότε δεν εκλαμβάνονται ως αστεία ποσότης.

Β.

Τα τεκμήρια του πορίσματος δεν λησμονήθηκαν απ’ τους Δημοκρατικούς, και ο Μπάιντεν το υπογράμμισε στον Πούτιν. Αυτό είναι το κεντρικό που καίει τις ΗΠΑ, η υγιής λειτουργία του εκλογικού συστήματος των οποίων *δεν* εξαρτάται, ελέγχεται, μήτε κι εποπτεύεται απ’ την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, αλλ’ απ’ τις πολιτειακές αρχές. Εκεί πάσχουν, διότι το σύστημα είναι ψηφιακά παρωχημένο, και οι Ρεπουμπλικάνοι Κυβερνήτες αρνούνται καν πως υπήρξε ποτέ ρίσκο ή κυβερνοπόλεμος νοθείας, ώστε τελικά καμίαν αμυντική μέριμνα δεν έλαβαν και δεν προτίθενται να λάβουν.

  • Το τρίξιμο δοντιών εκ μέρους του Μπάιντεν στον Πούτιν την Τετάρτη που μας πέρασε, πως «ξέρω τί έκανες το 2016 και το 2020, θα υπάρξουν συνέπειες και μην τολμήσεις να εμπλακείς ξανά στις εκλογές μας», παράγει μικρή απόδοση στην πρακτική προστασία των εκλογικών μηχανισμών των ΗΠΑ, που ευτυχώς ακόμα παραμένουν τόσο πολυμορφικοί και διαφοροποιημένοι από Πολιτεία σε Πολιτεία, ώστε να συντηρούν την πλάνη πως το να τους παρακάμψεις και να νοθεύσεις την λειτουργία τους εξ αποστάσεως απαιτεί υπερβολική καταβολή κόπου. Πλάνη, διότι δεν χρειάζεται να το επιχειρήσει κανείς κόντρα καί στις 50 Πολιτείες, αλλά μονάχα σε κρίσιμες περιφέρειες εντός μιας χούφτας Πολιτειών που δίνουν τους πολλούς εκλέκτορες ή όσους χρειάζονται. Συνάμα, ο αντίπαλος διαθέτει όλον τον χρόνο και τους πόρους, και τη βούληση, να το επιχειρήσει, ειδικά όταν το πέτυχε την πρώτη φορά.

Γ.

Μα αυτά, Στέλιο, τα έγραφε ο Μάλερ. Σίγουρα θα ήταν μεροληπτικός, σωστά; Όχι. Ο ρεπουμπλικάνος Μάλερ είναι ο πλέον υπηρεσιακός και αμερόληπτος εν ζωή τέως διευθυντής του FBI. Κορυφαίος νομικός, παρασημοφορημένος ήρωας πολέμου, και εξαντλητικός ερευνητής. Ειδικότερα:

  • Τα ίδια περί βεβαίας κυβερνοεπίθεσης και διαφόρων βαθμών ανάμιξης κατέθεσαν ενόρκως και εμφατικώς στην Επιτροπή Πληροφοριών του Κοινοβουλίου και την αντίστοιχη της Γερουσίας οι αρχηγοί των μυστικών υπηρεσιών επί Προεδρίας Τραμπ δημοσίως και κεκλεισμένων των θυρών, Dan Coats (τότε Director of National Intelligence), Gina Haspel (CIA Director, διορισμένη απ’ τον Τραμπ), Christopher Wray (FBI Director, διορισμένος απ’ τον Τραμπ), και Στρατηγός Paul Nakasone (NSA Director, διορισμένος απ’ τον Τραμπ).
  • Ήσαν αυτών των τεσσάρων τα πορίσματα που ο Τραμπ, τότε στην τρανή αποτυχία της συνάντησης με τον Πούτιν στο Ελσίνκι, εκεί που ο παντοειδής όλεθρος έπεσε στον γκρεμό απ’ την ντροπή του για το πόσα πράγματα πήγαν λάθος, είχε πει πως προτιμά να πιστέψει τις διαβεβαιώσεις του Ρώσου Προέδρου κι όχι τις «εικασίες» των επικεφαλής της δικής του Intelligence Community, σοκάροντας τα εσωτερικά αλλά και τα εξωτερικά ακροατήρια ανά τον κόσμο.
  • Πραγματικά, στο Ελσίνκι είχε συντελεστεί μια μεγάλη διπλωματική τραγωδία για τις ΗΠΑ, που αδρανοποίησε τη διπλωματική παράδοση της Υπερδύναμης χάριν μιαν ναρκισσιστικής, ερασιτεχνικής, και αδαούς προσωπικής διαχείρισης, καθόρισε δε την υπόλοιπη τετραετία έκτοτε, υποχρεώνοντας τον Τραμπ να υπογραφεί με πολλές και μακρές καθυστερήσεις τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας που με το στανιό του έστελναν απ’ τη Γερουσία (ενίοτε και με την άδηλη υποκίνηση του Μάικ Πομπέο).

Δ.

Όλα τ’ άλλα θέματα—Ουκρανία, Κριμαία, Λευκορωσία, Συρία, Λιβύη, ελευθερία ρωσικής αντιπολίτευσης, υπόθεση Ναβάλνι, κλιματική αλλαγή, κ.ο.κ.—ήσαν αξεσουάρ για την κεντρική αμερικανική έγνοια των ρωσικών κυβερνοεπιθέσεων σε βάρος δυτικών χωρών. Τούτο όμως έχει αναλυθεί από τις ΗΠΑ ως επιμέρους εκδήλωση ενός ευρύτερου προβλήματος. Ειδικότερα:

  • Το πραγματικό πρόβλημα, αναφορές στο οποίο ακούσαμε ξανά και ξανά στις συνεντεύξεις τύπου των δύο ηγετών είναι το ακόλουθο: η Δύση, οι ΗΠΑ δηλαδή, επιθυμούν την επανεγκατάσταση ενός σετ από κανόνες, όπως στον καιρό του Ψυχρού Πολέμου. Να υπάρχουν γραμμές που δεν θα παραβιάζονται—στον ελβετικό καύσωνα, ο Τζο έβγαλε το σακάκι του και δήλωσε στη συνέντευξή του, κάμποσες φορές πως έδωσε στον Πούτιν λίστα με δεκαέξι οντότητες/τομείς που είναι off limits στο εξής. Οι ΗΠΑ ζήτησαν να σβήσει η ρωσική απροβλεπτότητα, η απειλή που είναι ασύμμετρη, και το Κρεμλίνο να σέβεται κάποια πράγματα ως απαραβίαστα. Με άλλα λόγια, ζήτησαν να στηθεί ένα νέο σύστημα ασφαλείας που θα έχει κανόνες. Αυτή είναι η έγνοια τους, και οι κυβερνοπαρεμβάσεις της Ρωσίας δεν έχουν εκτιμηθεί παρά ως μια εκδήλωση αυτού του ελλείμματος κανόνων, ένα σύμπτωμα που φανέρωσε τη νόσο. Ομιλούμε δηλαδή για την συνάντηση κορυφής όπου ετέθη το ερώτημα για την διαμόρφωση ενός νέου τρόπου συνύπαρξης, έστω και ψυχρού modus vivendi μεταξύ των δύο Δυνάμεων, «αφού δεν μπορούμε να τα βρούμε, τουλάχιστον να το κάνουμε με κανόνες.»
  • Δεν πρέπει να νομίζουμε πως η Ρωσία είναι υπερδύναμη. Δεν είναι. Δεν είναι όμως και ψοφοδεής. Ο Μπάιντεν ξεκαθάρισε στον Πούτιν πως η Ρωσία έπαψε να είναι υπερδύναμη, του αναγνώρισε πως είναι περιφερειακή δύναμη, και πως παραμένει ευάλωτη στα ποικίλα εργαλεία ψυχρής αντιπαράθεσης που διαθέτει η Ουασάιγκτον και η Δύση, εάν δεν περιοριστεί μέχρι κει που φτάνει το πάπλωμά της. Συνάμα, πως οι επιθέσεις του έχουν καταστεί γνωστές, και πως αυτές απομειώνουν ραγδαία κάθε προσδοκία του να συνδεθεί επωφελώς για τον ίδιο με την Δύση, κομμάτι της οποίας του υπενθύμισε πως ήταν η Ρωσία κάποτε, και πως εκεί είχε επιχειρήσει να την τοποθετήσει ο Μέγας Πέτρος. Απ’ την πλευρά του, ο Πούτιν έχει γίνει δεξιοτέχνης στο παιχνίδι χωρίς κανόνες, και γνωρίζει πως οι κανόνες που ζητά ο Μπάιντεν θα λειτουργήσουν ως περιορισμοί της ασύδοτης μέχρι τώρα ευχέρειάς του. Θα συμμορφωθεί; Απίθανο στο βάθος. Δεν εγκαταλείπεις συμπεριφορές που νομίζεις πως σου βγήκαν. Μέχρι που έρχεται μια μέρα της Κρίσεως.
  • Δεν πρέπει να νομίζουμε πως αρκεί οι ΗΠΑ να σύρουν τον όγκο τους για να σκιαχτεί η Ρωσία. Πρέπει να προβούν πολύ πρακτικά σε ενέργειες. Ο Μπάιντεν είπε πως θα δει σε έξι μήνες μ’ ένα έτος ποιά πρόοδο συμμόρφωσης θα έχει σημειώσει η Ρωσία. Αυτός είναι κι ένας δείκτης να μην περιμένουμε κάτι θερμότερο απ’ τις ΗΠΑ μέχρι τότε. Εκτιμώ πως ανάλογο εξάμηνο ή έτος προπαρασκευής δράση θα παρέλθει και για το μέτωπο προς την Κίνα. Μιλώντας γι’ αυτό σε απάντηση για την ενότητα Κίνα, ο Πρόεδρος είπε πως με βεβαιότητα θα έρθει η επόμενη πανδημία, και πως πρέπει να προετοιμαστούμε για τη συντονισμένη μας ανταπόκριση. Περαιτέρω, και οι βρετανικές μου πηγές δεν διαφωνούν, εκτιμώ πως ο Μπάιντεν άφησε ένα παράθυρο ανοιχτό στον Πούτιν, εάν το επιθυμεί, να συμπαραταχθεί με τη Δύση ή να σταθεί ευμενώς ουδέτερος στην αντιπαραράθεση που έρχεται με την Κίνα, η οποία ούτως ή άλλως δεν ανταγωνίζεται μονάχα τις ΗΠΑ και τη Δυτική τάξη πραγμάτων, αλλά και την ασθενική και θεσμικά ανοχύρωτη Ρωσία.
  • Πρώτη προτεραιότητα του Μπάιντεν είναι η Κίνα+πανδημία, που πάνε πλέον πακέτο αυτά τα δυο, όπως καί ο Τραμπ μισοέλεγε με λεξοσαλάτες ό,τι τέλος πάντων ψιλοθυμόταν απ’ τις ενημερώσεις των υπηρεσιών πληροφοριών κατά τις καθημερινές του συνεντεύξεις τύπου.
  • Εάν ο Πούτιν είναι έξυπνος, που είναι πολύ περισσότερο απ’ αυτό, θα κατάλαβε πως τώρα ήρθε η ώρα να κάνει κράτει, και ν’ αφήσει ΗΠΑ και Κίνα ν’ αναμετρηθούν, καθήμενος στη γωνίτσα του ήσυχα ήσυχα μέχρι να περάσει η μπόρα και να έρθει η Πρόεδρος Κάμαλα Χάρρις. Εκτιμώ πως το Κρεμλίνο σταδιακά θ’ αποκλιμακώσει, τόσο όσο, και θα συλλέξει δυνάμεις, ωσότου καταπέσει ο κουρνιαχτός και αναφανούν ευνοϊκότερες περιστάσεις.

Ε.

Την Τετάρτη, ο Μπάιντεν έπαιξε το χαρτί του ηλικιωμένου εκεί στο πλατύσκαλο του μεγάρου της Γενεύης—«παππούλη» τον αποκαλούν περιπαικτικά, άλλωστε, στη Ρωσία—και έκανε μισό βήμα, υποχρεώνοντας τον Πούτιν να βαδίσει όλην την απόσταση για τη χειραψία. Για μας τους ιστορικούς, που γνωριζουμε από Τσάρους, Βασιλείς, και Πάπες, και ασχολούμαστε με συμβουλές επικοινωνίας αυτό λέγεται “come and greet your boss”. Δευτερόλεπτα νωρίτερα, ο Βλαντίμιρ Βλαντίμιραβιτς έπιανε το χείλι του με το δεξί του χέρι, στρεσαρισμένος.

  • Και ποιός σπεύδει να δώσει πρώτος πρώτος ωριαία συνέντευξη τύπου μετά τη συνάντησή, όταν δεν προβλέπεται κοινή συνέντευξη; Εκείνος που θέλει να φανεί πως όλα πήγαν καλά και είναι άνετος, και κουλ, και χαλαρός, και «αγαπώ τρελά την ελευθεροτυπία και σας τους δημοσιογράφους, διαφάνεια παντού!» Τελευταίος και λιγότερο μιλά ο Βασιλεύς.