Πρόταση της Κομισιόν για το φυσικό αέριο

205

Πλαφόν επί των συμβάσεων μελλοντικής εκπλήρωσης που διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια στη βάση της τιμής του oλλανδικού hub (TTF) και όχι επί της τιμής των πραγματικών συναλλαγών προτείνει η Κομισιόν, σε μια προσπάθεια να περιορίσει την κερδοσκοπία που «φουσκώνει» τις τιμές των συμβολαίων φυσικής παράδοσης. Η λογική, όπως μεταφέρεται από παράγοντες της αγοράς, είναι η ακύρωση οποιασδήποτε χρηματιστηριακής αγοραπωλησίας που διαπραγματεύεται σε τιμή πάνω από το πλαφόν, ώστε να περιοριστεί η κερδοσκοπική ψαλίδα σε σχέση με τη spot αγορά LNG που σήμερα, λόγω και της υπερπροσφοράς του καυσίμου, αποκλίνει γύρω στα 60 ευρώ η μεγαβατώρα.

Η ελληνική πρόταση, την οποία στήριξαν συνολικά 15 κράτη-μέλη, αναφερόταν σε πλαφόν στην τιμή εισαγωγής φυσικού αερίου και ένα δυναμικό πλαφόν στη διακύμανση της τιμής του TTF, η οποία όμως, όπως αναφέρουν παράγοντες με γνώση των διαπραγματεύσεων, δεν εξειδικεύθηκε στην τεχνική εφαρμογή της, με αποτέλεσμα οι εμπειρογνώμονες της Κομισιόν να καταλήξουν σε έναν δικό τους μηχανισμό άμεσης εφαρμογής, και μάλιστα υπό προϋποθέσεις, ώστε να μην προκαλέσει σοβαρές διαταραχές στον εφοδιασμό της ευρωπαϊκής αγοράς. Η πρόταση, αν και στη σωστή κατεύθυνση σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, αξιολογείται ως πολύπλοκη στην εφαρμογή της και όπως τονίζουν στην «Κ» πολλά θα εξαρτηθούν από τις προϋποθέσεις ενεργοποίησής της, που θα αποτελέσει αντικείμενο του συμβουλίου υπουργών Ενέργειας της 24ης Νοεμβρίου. Το να μην υπάρξουν κλυδωνισμοί στον ανεφοδιασμό από τις όποιες παρεμβάσεις στην αγορά φυσικού αερίου αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Κομισιόν, και αυτός ο στόχος διακατέχει και τον προτεινόμενο μηχανισμό του πλαφόν. Για παράδειγμα αναφέρει ότι οι τιμές για την ενεργοποίηση του μηχανισμού θα πρέπει να καθοριστούν εκ των προτέρων, για να αποφευχθούν χρονοβόρες διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε συνδυασμό με διασφαλίσεις που θα εγγυώνται την έγκαιρη αναστολή του μηχανισμού ανά πάσα στιγμή σε περίπτωση που διαγνωστούν σοβαρές διαταραχές στην αγορά και την ασφάλεια εφοδιασμού. Γι’ αυτόν τον σκοπό προτείνεται ένας μηχανισμός που θα εγγυάται την ασφάλεια εφοδιασμού της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας και την ομαλή λειτουργία της χρηματοπιστωτικής αγοράς. Η ίδια η Επιτροπή εξάλλου αξιολογεί και τον κίνδυνο για πιθανή μεταφορά των συναλλαγών εκτός των οριοθετημένων χρηματιστηρίων και διατάραξη της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς παραγώγων, και διαβλέπει πιθανούς κλυδωνισμούς στις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Αυτή είναι και η μεγαλύτερη ανησυχία της Γερμανίας, η οποία λόγω της μεγάλης εξάρτησης από το ρωσικό αέριο αντιμετωπίζει προβλήματα εφοδιασμού και οποιαδήποτε διατάραξη θα καθιστούσε την κατάσταση εξαιρετικά δύσκολα διαχειρίσιμη. Εξάλλου, το ενδεχόμενο ενός μπλακ άουτ τους κρύους μήνες του χειμώνα είναι ένα ρεαλιστικό σενάριο για το οποίο προετοιμάζονται οι αρμόδιες αρχές στη Γερμανία. Οι ανησυχίες για τη διατάραξη του εφοδιασμού θα επηρεάσουν σε κάθε περίπτωση τα αποτελέσματα του συμβουλίου υπουργών Ενέργειας την ερχόμενη εβδομάδα και θα καθορίσουν εν πολλοίς το περιεχόμενο της τελικής πρότασης της Κομισιόν. Το βασικό όπλο της Ευρώπης πάντως απέναντι στην ενεργειακή κρίση είναι η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.