Η μέση γραμμή ανάμεσα στην Ελλάδα (ηπειρωτική και νησιωτική) και τη Λιβύη με βάση την τελευταία πρόταση που είχε καταθέσει η Τρίπολη στις τελευταίες διαπραγματεύσεις με την Αθήνα του 2011 είναι το νότιο όριο της νέας οδηγίας (NAVTEX) που εκδόθηκε το Σάββατο.
Η NAVTEX επεκτείνει τα όρια ερευνών για λογαριασμό της κοινοπραξίας ExxonMobil στο νοτιοανατολικό τμήμα του «οικοπέδου» κάτω από την Κρήτη. Οι έρευνες θα διαρκέσουν μέχρι νεωτέρας. Η επέκταση σε σύγκριση με τα πολύ περιορισμένα όρια που είχαν εγκριθεί σε πρώτη φάση, επιχειρείται σε ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο.
Κατ’ αρχάς από την αμερικανική κοινοπραξία ασκούνταν πίεση προς το υπουργείο Ενέργειας για επέκταση των περιοχών, καθώς εικάζεται ότι στα νοτιοδυτικά της Κρήτης υπάρχουν πιθανότητες για σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου. Κυρίως, όμως, σε γεωπολιτικό επίπεδο η Αθήνα επιθυμεί να στείλει ένα μήνυμα σχετικά με την πρόθεση να διαπραγματευτεί με τη Λιβύη για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών πάνω σε μια περιοχή η οποία μπορεί να κρύβει πόρους που θα αξιοποιηθούν κατά τρόπο αμοιβαία επωφελή και για τις δύο χώρες.
Φυσικά, η ελληνική πλευρά βρίσκεται σε εγρήγορση για το ενδεχόμενο η Αγκυρα να πιέσει τη σημερινή, προσωρινή αλλά πολύ ενεργητική πάνω σε θέματα που δεν ανήκουν στη δικαιοδοσία της, κυβέρνηση της Τρίπολης, όπως είναι η αδειοδότηση της τουρκικής εταιρείας πετρελαίων (ΤΡΑΟ) για έρευνες στα όρια του τουρκολιβυκού μνημονίου. Το γεγονός ότι της επέκτασης του ορίου ερευνών έχουν προηγηθεί οι επαφές του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν, υποδηλώνει ότι η Ουάσιγκτον γνωρίζει τι σχεδιάζει η Αθήνα και τη λογική της να κινηθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο. Κατά ορισμένες εκτιμήσεις, η ίδια η πρωτοβουλία της ExxonMobil να ζητήσει από την Αθήνα άμεση προώθηση των ερευνών στην περιοχή, αποτελεί ένδειξη της αμερικανικής στάσης έναντι του ελληνικού εγχειρήματος. Στην Αθήνα υπάρχει αντίληψη ότι είναι πιθανόν η διοίκηση της Τρίπολης και η τουρκική κυβέρνηση να κατηγορήσουν την Ελλάδα ότι κινήθηκε εντός μιας περιοχής η οποία δεν έχει οριοθετηθεί.
Οπως αναφέρουν στην «Κ» καλά πληροφορημένες πηγές, ο λόγος για τον οποίο επελέγη η νέα NAVTEX να εκδοθεί με βάση τη πρόταση που είχε καταθέσει η Λιβύη το 2011, είναι προκειμένου να μεταδοθεί και το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις, προκειμένου να υπάρξει –κάποια στιγμή– κάποιου είδους συμφωνία. Τα μόνα σημεία της NAVTEX που αναμένεται να κινηθούν ελαφρώς νοτιότερα της πρότασης της Λιβύης του 2011, είναι εκείνα τα οποία βρίσκονται σε περιοχές που η Ελλάδα διεκδικεί μεγαλύτερη επήρεια λόγω της ύπαρξης νησιών. Το ένα σημείο είναι, βεβαίως, εκείνο που αφορά τη Γαύδο και το δεύτερο τα νησιά Σχίζα και Σαπιέντζα απέναντι από τη Μεθώνη στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο, και με βάση την ελληνική άποψη δίνουν δυνατότητα για μεγαλύτερη επήρεια.
Ενας επιπλέον λόγος επίσπευσης έκδοσης της νέας NAVTEX είναι να γίνει ξεκάθαρο προς την κυβέρνηση της Τρίπολης ότι η Αθήνα δεν υπάρχει περίπτωση να ανεχθεί την καινοφανή α λα Τούρκα αντίληψη πως οι θαλάσσιες ζώνες οριοθετούνται με βάση τη μέση γραμμή ανάμεσα σε ηπειρωτικές ακτές, δίχως να λαμβάνονται καθόλου υπόψη τα νησιά που παρεμβάλλονται.
Με αυτή τη λογική προσωρινή κυβέρνηση της Τρίπολης υπέγραψε το 2019 το πρώτο τουρκολιβυκό μνημόνιο εις βάρος της Ανατολικής Κρήτης και των Δωδεκανήσων.
Ολες αυτές οι προετοιμασίες γίνονται το τελευταίο χρονικό διάστημα σε συνεννόηση των αρμόδιων υπηρεσιών των υπουργείων Ενέργειας (που προωθεί τις προτάσεις της αμερικανικής κοινοπραξίας ExxonMobil), Εξωτερικών (που ελέγχει το κρίσιμο διεθνές πολιτικό σκέλος της υπόθεσης) και Εθνικής Αμυνας (το οποίο ανέλαβε να εκδώσει χθες εσπευσμένα, μέσω της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού, την απαραίτητη NAVTEX). Για την κυβέρνηση ο τρόπος διαχείρισης του ζητήματος ουσιαστικά δεν αφήνει περιθώρια επιθετικής παρερμηνείας των κινήσεων της Ελλάδας. Ωστόσο προεξοφλείται ότι η Τουρκία θα αντιδράσει, παρ’ ότι οι έρευνες δεν θα γίνουν σε περιοχή που εφάπτεται με το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Αν και η περίπτωση «ενεργοποίησης» των προβλέψεων περί ερευνών από την ΤΡΑΟ στα νότια της Κρήτης παραμένει στο τραπέζι των πιθανών τουρκικών αντιδράσεων, αρκετοί στην Αθήνα εκτιμούν ότι η Αγκυρα θα μπορούσε να μεταφέρει ξανά την ένταση στις περιοχές του 2020, δηλαδή στα νότια του Ρόδου και του Καστελλόριζου, αυτή τη φορά πιο στοχευμένα, προκειμένου να προκληθεί κρίση.
Πηγή: kathimerini.gr
