Λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο λαός και οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας συνεχίζουν να προβάλλουν σθεναρή – και αναμφισβήτητα γενναία – αντίσταση ενάντια στις ρωσικές δυνάμεις.
Όμως, παρ’ όλη την καρδιά και το θάρρος της Ουκρανίας να αντιμετωπίσει πολλαπλές, συνεχιζόμενες επιθέσεις από τον στρατό της Ρωσίας στο βόρειο, ανατολικό και νότιο τμήμα της χώρας, πολλοί αναλυτές και στρατηγοί πιστεύουν ότι είναι θέμα χρόνου να κατακλυστεί η Ουκρανία από τη στρατιωτική ισχύ της Μόσχας.
Αυτό που ακολουθεί για την Ουκρανία μπορεί να είναι ζοφερό, λένε αυτοί οι ειδικοί, με πολλούς να περιμένουν μια μακρά και παρατεταμένη σύγκρουση, σημειώνοντας ότι ακόμη και στο πιο θετικό σενάριο —ότι δηλαδή η Ρωσία θα αποσύρει τα στρατεύματά της και η Ουκρανία παραμένει κυρίαρχο έθνος— η Ευρώπη είναι απίθανο να επιστρέψει στο προπολεμικό status quo.
-
Δημιουργία κυβερνητικών σχηματισμών που θα υπόκεινται στη ρωσική σφαίρα επιρροής
Οι στενοί παρατηρητές του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας λένε ότι η ρευστή και ταχέως μεταβαλλόμενη φύση της σύγκρουσης καθιστά δύσκολο να εκτιμηθεί τι θα συμβεί στη συνέχεια στην Ουκρανία, με απρόβλεπτες τις επόμενες κινήσεις τόσο της Μόσχας όσο και της Δύσης.
Ωστόσο, είναι ευρέως αναμενόμενο ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, που απεχθάνεται την τρέχουσα φιλοδυτική κυβέρνηση της Ουκρανίας και τις φιλοδοξίες να ενταχθεί στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, θέλει να εγκαταστήσει ένα φιλορωσικό καθεστώς στο Κίεβο.
Το πώς και πότε (και εάν) θα συμβεί είναι αβέβαιο, αλλά το βασικό σενάριο του Eurasia Group για τους επόμενους τρεις μήνες είναι να αποκτήσει η Ρωσία «αποσπασματικό έλεγχο της ανατολικής Ουκρανίας, μέχρι τον ποταμό Ντνίπρο, και μια κυβέρνηση μαριονέτα που υποστηρίζεται από τη Ρωσία. καθιερώθηκε» και οι ρωσικές δυνάμεις να καταλάβουν την πρωτεύουσα Κίεβο μετά από παρατεταμένη πολιορκία.
Ο Πρόεδρος του Ομίλου Eurasia, Cliff Kupchan και οι συνεργάτες του πρόσθεσαν σε σημείωμα την Πέμπτη ότι «ένα ουκρανικό κράτος» είναι πιθανό να οδηγηθεί από το Lviv, μια πόλη στα δυτικά της Ουκρανίας και κοντά στα σύνορα με την Πολωνία, με την ημιεξόριστη κυβέρνηση πιθανόν να λάβει «βαριά δυτική υποστήριξη».
Οι αναλυτές προέβλεψαν ροές προσφύγων από 5 έως 10 εκατομμύρια ανθρώπους από την Ουκρανία στη Δυτική Ευρώπη.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, η Eurasia Group προέβλεψε ότι το ΝΑΤΟ, το οποίο μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να επέμβει στρατιωτικά στη σύγκρουση (η Ουκρανία δεν είναι μέλος της στρατιωτικής συμμαχίας), θα παρείχε «σημαντική στρατιωτική βοήθεια στο δυτικό ουκρανικό κράτος και υλικό [στρατιωτικό υλικό και εξοπλισμός] για την υποστήριξη της εξέγερσης στην ανατολική Ουκρανία». Πρόσθεσαν όμως ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στον κίνδυνο αερομεταφερόμενων συγκρούσεων μεταξύ ρωσικών και ΝΑΤΟϊκών αεροσκαφών.
Η στρατιωτική στρατηγική της Ρωσίας κατά καιρούς κατακλύζεται από υλικοτεχνικά προβλήματα, μπερδεύοντας την εικόνα του ποιοι είναι οι κύριοι ή άμεσοι στόχοι της Ρωσίας.
Μέχρι σήμερα, μόνο μία πόλη έχει περιέλθει οριστικά στα χέρια των Ρώσων από τότε που ξεκίνησε η εισβολή νωρίς το πρωί της 24ης Φεβρουαρίου — η Χερσώνα — αν και άλλες όπως η Μαριούπολη, στο νότο, φαίνεται να είναι επικίνδυνα κοντά εν μέσω ελλείψεων τροφίμων, νερού και ρεύματος.
-
Εκκαθάριση και διαχωρισμός
Ορισμένοι αναλυτές συμφωνούν ότι οποιοσδήποτε αποσπασματικός έλεγχος της Ουκρανίας από τη Ρωσία θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάποιου είδους διχοτόμηση της χώρας, ιδιαίτερα καθώς η Ρωσία εδραιώνεται σταθερά στην ανατολική Ουκρανία — ιδιαίτερα στην περιοχή του Ντονμπάς όπου αναγνώρισε την ανεξαρτησία δύο φιλορωσικών δημοκρατιών πριν από την εισβολή του στην ευρύτερη χώρα.
Ο Taras Kuzio, ερευνητής στην Εταιρεία Henry Jackson, έγραψε σε άρθρο για το Atlantic Council την Πέμπτη ότι η Μόσχα έχει δηλώσει ότι στοχεύει στην «πλήρη στρατιωτική κατάκτηση της Ουκρανίας ακολουθούμενη από διχοτόμηση και μαζική εκκαθάριση του άμαχου πληθυσμού .»
«Ο προφανής στόχος του Πούτιν είναι να εξαλείψει όλα τα υπολείμματα της ουκρανικής ταυτότητας καταδικάζοντας τη χώρα σε ένα ζοφερό μέλλον ως μια στρατιωτική δικτατορία κλειδωμένη σταθερά μέσα σε μια νέα Ρωσική Αυτοκρατορία. Αυτό το εφιαλτικό όραμα ταιριάζει στενά με τους δηλωμένους στόχους του ίδιου του Πούτιν για την τρέχουσα στρατιωτική εκστρατεία μαζί με το μακρύ ιστορικό του στη δημόσια περιφρόνηση και την εχθρότητα προς την ουκρανική πολιτεία», είπε.
-
Εξέγερση
Οι περισσότεροι προειδοποιούν ότι οι Ουκρανοί θα συνεχίσουν να πολεμούν ενάντια σε οποιοδήποτε καθεστώς μαριονέτας, με τη σύγκρουση να εξελίσσεται σε εξέγερση με όσους Ουκρανούς έχουν απομείνει στη χώρα να προσπαθούν να ανατρέψουν οποιοδήποτε τέτοιο καθεστώς με κάθε διαθέσιμο μέσο.
Στενοί παρατηρητές της Ρωσίας, όπως ο Tim Ash, αναδυόμενος στρατηγικός αναλυτής της BlueBay Asset Management, έχουν πει ότι η Ρωσία είναι πιθανό να αντιμετωπίσει μια μακρά, μακροχρόνια, ακριβή και επώδυνη κατοχή της Ουκρανίας.
«Αν υποθέσουμε ότι ο Πούτιν κερδίζει τον στρατιωτικό πόλεμο, το ερώτημα τρισεκατομμυρίων δολαρίων είναι πώς κερδίζει την ειρήνη στην Ουκρανία… Οι Ουκρανοί είχαν 30 χρόνια ελευθερίας, την οποία απολαμβάνουν, και πώς μπορεί ο Πούτιν να γυρίσει το ρολόι πίσω στο 91′ [η κατάρρευση του Σοβιετική Ένωση] χωρίς βάναυση καταστολή που θα έκανε τον ίδιο, και το καθεστώς μαριονέτα του στο Κίεβο, διεθνείς παρίες. Αυτό δεν είναι το 1945, το 1956 ή το 1968 όπου τα σοβιετικά στρατεύματα/το NKVD [η σοβιετική υπηρεσία επιβολής του νόμου] έπληξαν τους αμάχους για να υποταχθούν, αλλά το 2022».
«Οι Ουκρανοί θα αντισταθούν πολύ και σκληρά ακόμα κι αν τελειώσουν οι επίσημες στρατιωτικές μάχες. Και οι ειδήσεις 24/7 και το Διαδίκτυο θα αποκαλύψουν τη βαρβαρότητα του Πούτιν σε όλους», είπε ο Ash σε σχόλια μέσω email στις 25 Φεβρουαρίου, μια ημέρα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Υπάρχει φυσικά η πιθανότητα μια ουκρανική αντεπίθεση να μην αποτελεί σημαντική πρόκληση για τις ρωσικές δυνάμεις που παραμένουν στην Ουκρανία – σε τελική ανάλυση, χιλιάδες μαχητές είναι πολίτες που έχουν πάρει τα όπλα και έχουν εκπαιδευτεί βιαστικά.
Άλλοι αναλυτές προειδοποιούν για ένα «τέλμα» – όπου δεν υπάρχει εύκολη λύση για αυτό που πιθανότατα θα ήταν μια βαριά κατεστραμμένη Ουκρανία ή για τη Ρωσία – εάν μια εξέγερση συνεχιστεί μακροπρόθεσμα.
Σε αυτό το σενάριο, οι αναλυτές στρατηγικής του προγράμματος Scowcroft Center for Strategy and Security του Ατλαντικού Συμβουλίου, Barry Pavel, Peter Engelke και Jeffrey Cimino, σημείωσαν ότι η νίκη της Ρωσίας στην Ουκρανία θα ήταν «πύρρειος», δηλαδή μια νίκη που δεν αξίζει να κερδηθεί επειδή τόσα πολλά χάνονται για να το πετύχεις.
Σε αυτό το σενάριο, οι στρατηγοί σημείωσαν ότι μια ουκρανική εξέγερση θα μπορούσε να επιβάλει «σημαντικό, διαρκές ανθρώπινο και οικονομικό κόστος στη Ρωσία», καθώς θα αναγκαζόταν να αφιερώσει πολύ περισσότερους από τους πόρους της για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι περίμενε. Εν τω μεταξύ, οι χώρες του ΝΑΤΟ «θα παρέχουν πιθανότατα κρυφή αλλά πολύ ισχυρή αμυντική βοήθεια στην ουκρανική αντίσταση».
-
ΝΑΤΟ εναντίον Ρωσίας
Η δυτική στρατιωτική συμμαχία ΝΑΤΟ έχει επανειλημμένα αρνηθεί να επέμβει άμεσα στη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας, καθώς κάτι τέτοιο πιθανότατα θα την έφερνε σε άμεση σύγκρουση με τη Μόσχα, η οποία, από την πλευρά της, έχει προειδοποιήσει ότι κάθε χώρα που «αναμειγνύεται» σε αυτό που αποκαλεί ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία θα αντιμετωπίσει ανείπωτες συνέπειες.
Χώρες στην ανατολική πτέρυγα της ΕΕ (και του ΝΑΤΟ), όπως η Πολωνία, η Ρουμανία και τα κράτη της Βαλτικής, όπου όλες έχουν ενισχυθεί οι αναπτύξεις τους στο ΝΑΤΟ τις τελευταίες εβδομάδες, είναι εξαιρετικά νευρικές για το ενδεχόμενο να επεκταθεί η σύγκρουση στα δικά τους εδάφη.
Εάν η Ρωσία επικρατήσει στην Ουκρανία, αναλυτές, συμπεριλαμβανομένου του Ash, έχουν προειδοποιήσει για ένα νέο «Σιδηρούν Παραπέτασμα» που κατεβαίνει στην Ανατολική Ευρώπη, δημιουργώντας δύο αντίπαλα γεωπολιτικά μπλοκ που θυμίζουν εκείνα του Ψυχρού Πολέμου – η ΕΕ (και τα έθνη του ΝΑΤΟ) στη μία πλευρά ενός δυνητικά στρατιωτικοποιημένου σύνορα και την Ουκρανία και άλλες χώρες στην πολιτική τροχιά της Ρωσίας (όπως η Λευκορωσία και η Μολδαβία) από την άλλη.
Μια τέτοια κατάσταση είναι μια κατάσταση στην Ευρώπη, δήλωσε ο Ian Bremmer, πρόεδρος του Eurasia Group σε σχόλια που εστάλησαν μέσω email τη Δευτέρα. Σημείωσε ότι είναι «μη εναρκτήριο» για τη Δύση να στέλνει στρατεύματα για να πολεμήσουν μαζί με Ουκρανούς ή να εφαρμόσει ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία «γιατί αυτό οδηγεί σε άμεση σύγκρουση μεταξύ ΝΑΤΟ και ρωσικών στρατευμάτων και, κατά συνέπεια, κινδυνεύει ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος».
«Οτιδήποτε λιγότερο από αυτό είναι δίκαιο παιχνίδι: μπορείτε να στείλετε μαχητικά αεροσκάφη και άλλα προηγμένα οπλικά συστήματα στους Ουκρανούς, να παρέχετε στην Ουκρανία πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για τη διάθεση των ρωσικών δυνάμεων και να λάβετε οικονομικά μέτρα χωρίς περιορισμούς για να καταστρέψετε τη ρωσική οικονομία», είπε.
Ωστόσο, ο Μπρέμερ πιστεύει ότι ο Πούτιν εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται αυτό το είδος βοήθειας «ως πολεμικές ενέργειες που έγιναν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους του ΝΑΤΟ εναντίον της Ρωσίας, που αξίζουν αντίποινα».
-
Το “θαύμα”
Οι αναλυτές φυσικά συμφωνούν ότι μια αναμφισβήτητη απόσυρση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων από την Ουκρανία θα ήταν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τη χώρα στη δεινή κατάστασή της.
Αναλυτές στο Scowcroft Center σημείωσαν ότι, στο πιο «ρόδινο» δυνατό σενάριο για το πώς θα μπορούσε να τελειώσει η σύγκρουση στην Ουκρανία, η Ουκρανία θα μπορούσε να δει τις δικές της αμυντικές ικανότητες να ενισχύονται από το ΝΑΤΟ, επιτρέποντας τη στρατιωτική και πολιτική αντίστασή της να «ξεπεράσει τις πιθανότητες και να ακονίσει την προέλαση της Μόσχας προς μια στάση.”
Σε αυτό το υποθετικό σενάριο, ο Πούτιν θα εμποδιζόταν να ανατρέψει την κυβέρνηση του Κιέβου και να εγκαθιδρύσει ένα καθεστώς μαριονέτα, ενώ «η αποφασιστικότητα και η ικανότητα της ουκρανικής αντίστασης οδηγεί σε αδιέξοδο στο πεδίο της μάχης που ευνοεί τους υπερασπιστές», σημειώνουν οι στρατηγοί του Ατλαντικού Συμβουλίου Barry Pavel, Peter Engelke και Geoffrey Chimino.
Πράγματι, σε αυτό το σενάριο «θαύματος», οι αναλυτές τονίζουν ότι το Κρεμλίνο συνειδητοποιεί ότι η Ρωσία «θα πληρώσει ένα υπέρογκο τίμημα» για την εισβολή της στην Ουκρανία και, αντιμετωπίζοντας την προοπτική μιας μακράς και δαπανηρής καταστροφής στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με οικονομική και διπλωματική κατάρρευση απομόνωση, ο Πούτιν θα διέταζε την απόσυρση των στρατευμάτων του.
*Με πληροφορίες του δικτύου CNBC
