Το όπιο των διανοουμένων και το νόημα της Ιστορίας

1157

Στη σταλινική φιλοσοφία, το «προνομιακό» ή «τελικό» στάδιο, η τελευταία φάση εξέλιξης και πολιτικής προόδου, δεν καταλήγει σε μια ιδανική κατάσταση αλλά οδηγεί συμβατικά και κοινότυπα γεγονότα. Στα μάτια των ορθόδοξων, όταν ένα κομμουνιστικό κόμμα καταλάβει την εξουσία επέρχεται το αναγκαίο πολιτικό ρήγμα, το σχίσμα, είναι το σημείο καμπής που οδηγεί στην αταξική κοινωνία. (Raymond Aron, The Opium of the Intellectuals, page 156). Στην πραγματικότητα δεν εφαρμόζεται καμία ουσιαστική αλλαγή, οι ίδιες αναγκαιότητες συσσώρευσης πλούτου, ανισοτήτων στις αμοιβές, κίνητρα και πειθαρχικά μέτρα συνεχίζουν να υπάρχουν και να κυριαρχούν και μετά την «επανάσταση». Όμως η ιδεολογική ορθοδοξία όλες αυτές οι κατάρες του βιομηχανικού πολιτισμού αλλάζουν νόημα, καθώς πλέον κυριαρχεί το προλεταριάτο και οικοδομείται ο σοσιαλισμός.

Ταυτίζοντας το ιδανικό και το ιστορικό γεγονός με τον στόχο που είναι «ιερός και επερχόμενος», το ιδεολογικό ιερατείο και οι κομματικοί πιστοί απορρίπτουν μετά βδελυγμίας και αποτροπιασμού τους κανόνες, τα ιδανικά και τη «συσσωρευμένη ιστορική σοφία» που οι ανά τον κόσμο και τους αιώνες ηγέτες αξιοποιούν για να περιορίσουν τα ατομικά πάθη και τους εγωισμούς προς όφελος του κοινού καλού και της συλλογικής ευημερίας. Οι θιασώτες του Σταλινισμού σταδιακά αλλά μεθοδικά θέτουν στο πολιτικό περιθώριο τη συνταγματική διακυβέρνηση, τις νομικές εγγυήσεις και τη διάκριση των εξουσιών, όλο το ιστορικό οικοδόμημα του πολιτικού πολιτισμού που δημιουργήθηκε ανά τους αιώνες, με στόχο την επιβολή της νέας μεσσιανικής πολιτικής ορθοδοξίας.

Το «ιερατείο και οι πιστοί» αποδέχονται την ύπαρξη και τη λειτουργία του ολοκληρωτικού και απολυταρχικού, αυταρχικού κράτους στην υπηρεσία της «Επανάστασης». Δεν ενδιαφέρονται ούτε για τον πολιτικό πλουραλισμό, ούτε για τα διαφορετικά ανεξάρτητα κόμματα, ούτε για τις αυτόνομες εργατικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις. Δεν εναντιώνονται ούτε σε δικηγόρους που τρομοκρατούν τους πελάτες τους, ούτε σε δικαστές που εξαναγκάζουν κατηγορούμενους να ομολογήσουν εγκλήματα αποκυήματα φαντασίας. Για τους ιδεολογικά ορθόδοξους, η «φιλελεύθερη δικαιοσύνη» εφαρμόζει άδικους νόμους, ενώ η «επαναστατική δικαιοσύνη» παράγει ριζικές λύσεις σχετικά με το πρόβλημα της «πολιτικής συνύπαρξης και της κοινωνικής δικαιοσύνης».

Οι ηγέτες που δεν ισχυρίζονται ότι είναι αυθεντίες και προφήτες, και δεν υποστηρίζουν ότι κατέχουν την ιστορική αλήθεια, ούτε ότι γνωρίζουν τον τελευταίο λόγο της ιστορίας, διστάζουν να αναλάβουν ευθύνες και να εφαρμόσουν πολιτικές με στόχο που θα επιφέρει υψηλό κόστος, είτε σε υλικό επίπεδο είτε σε ανθρώπινες ζωές. Αντίθετα το «πολιτικό ιερατείο και οι πιστοί» δεν έχουν αναστολές και δισταγμούς, η πολιτική στόχευση «αγιάζει τα επαναστατικά μέσα» και τις παράπλευρες απώλειες. Βαθιά ηθικιστές όσων αφορά το επαναστατικό παρών, το πολιτικό και κομματικό ιερατείο και οι πιστοί σε επίπεδο δράσης είναι βαθιά κυνικοί και αμοραλιστές.

Οι διανοούμενοι της «επανάστασης» διαμαρτύρονται κατά της αστυνομικής βίας, κατά του απάνθρωπου ρυθμού της βιομηχανικής παραγωγής και της αυστηρότητας των «δικαστηρίων του αστικού καθεστώτος» για τις εκτελέσεις κρατουμένων των οποίων η ενοχή «δεν έχει αποδειχθεί ατράνταχτα». Κριτήριο για την επαναστατική δικαιοσύνη είναι ένας απόλυτος και ασυμβίβαστος «εξανθρωπισμός» που μόνον αυτός μπορεί να σβήσει την «ακόρεστη δίψα για δικαιοσύνη». Από τη στιγμή όμως που ο διανοούμενος θα αποφασίσει να αποδείξει την πίστη του στο κόμμα, το οποίο είναι εχθρικό όπως και αυτό στη καθεστηκυία τάξη, αποφασίζει να ανεχθεί και να συγχωρήσει την επαναστατική βία και τις κυνικές αποφάσεις της «Επανάστασης», όλα όσα δηλαδή μέχρι τώρα αποδοκίμαζε και καταδίκαζε. «Τα επαναστατικά μυθεύματα γεφυρώνουν το χάσμα μεταξύ ηθικής αδιαλλαξίας και τρομοκρατίας». Με πρόσχημα την προσπάθεια για ανακάλυψη του νοήματος της ιστορίας οι αναπόφευκτοι περιορισμοί σκέψης και δράσης καταβαραθρώνονται. (Raymond Aron – The Opium of the Intellectuals).