Στην τελική ευθεία μπαίνουν οι προετοιμασίες για τη συνάντηση μεταξύ Μητσοτάκη – Ερντογάν στον ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, μετά τη συνάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη και του Χακάν Φιντάν στις Βρυξέλλες. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε τη στήριξη της χώρας μας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Άγκυρας, αλλά τη συνέδεσε με το σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες.
Στη συνάντηση αυτή, θα τεθούν για πρώτη φορά τα δύσκολα θέματα της υφαλοκρηπίδας της ΑΟΖ που ταλανίζουν τις δυο χώρες, ενώ στην επόμενη συνάντηση το Δεκέμβριο αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις. Το πρώτο που φαίνεται ότι καταλήγει σε συμφωνία είναι το θέμα της υφαλοκρηπίδας, όπου η χώρα μας φέρεται να συμφωνεί με μία κλιμακωτή επέκταση, που δεν θα δημιουργεί πρόβλημα στην Τουρκία, στο πνεύμα του «σχεδίου Παμπούκη» το 2003. Στη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν –η οποία διήρκεσε πάνω από μία ώρα και έγινε «σε κλίμα όχι κακό», σύμφωνα με διπλωματικές πηγές– ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε τον Τούρκο ομόλογό του ότι η Ελλάδα θα είναι ο στενότερος σύμμαχος της Τουρκίας στη διαδικασία προσέγγισης με την Ευρώπη και την ενταξιακή πορεία της Άγκυρας. Αλλά θα πρέπει να τηρηθούν από την Τουρκία οι κανόνες που θέτουν οι Βρυξέλλες, με πρώτο το σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από την πλευρά του ο Φιντάν φέρεται να είπε στο συνομιλητή του ότι η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά πως η Ευρώπη δεν τη θέλει στις Βρυξέλλες ως ισότιμο πλήρες μέλος, γιατί ζητά πράγματα που η Άγκυρα δεν μπορεί να τα υλοποιήσει καθώς οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές από αυτές των ευρωπαϊκών χωρών. Ο κ. Γεραπετρίτης ξεκαθάρισε από την πλευρά του ότι η Αθήνα θα στηρίξει την Άγκυρα, αλλά παράλληλα ζητά κινήσεις καλής θέλησης από την τουρκική ηγεσία. Οι κινήσεις αυτές αφορούν ζητήματα τα οποία η Ελλάδα δεν μπορεί να συζητήσει, όπως είναι τα θέματα κυριαρχίας, και ο Έλληνας υπουργός φέρεται να ξεκαθάρισε πως η συναντίληψη απαιτεί κατανόηση στις «κόκκινες» γραμμές. Παράλληλα, η χώρα μας έχει ξεκαθαρίσει εξωδίκως στην Άγκυρα, ότι δεν προτίθεται σε καμία περίπτωση να μετατρέψει το Αιγαίο σε κλειστή λίμνη, όπως φοβούνται οι Τούρκοι, και επισήμανε πως όσο ακούγονται δυνατά φωνές όπως του ναυάρχου Γιαϊτζί (του εμπνευστή της Γαλάζιας Πατρίδας) δημιουργείται σύγχυση για τις πραγματικές προθέσεις της τουρκικής ηγεσίας.
Αναφορικά με τις επιθετικές δηλώσεις του κ. Ερντογάν, στη συνάντηση των δύο υπουργών έγινε κατανοητό ότι αυτές αφορούν την κοινή γνώμη της Τουρκίας και γίνονται για εσωτερική κατανάλωση. Επίσης –σύμφωνα με πηγές της τουρκικής πλευράς– κατά τη συνάντηση φέρεται να τέθηκε το θέμα της επίσκεψης του Αιγύπτιου προέδρου Σίσι στην Άγκυρα, όπου ύστερα από πίεση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, ο κ. Φιντάν αναφέρθηκε πολύ περιληπτικά στην ατζέντα της επίσκεψης, χωρίς όμως να επεκταθεί. Η αλήθεια είναι πως η επίσκεψη Σίσι στην Άγκυρα στις 4 Σεπτεμβρίου, έχει προβληματίσει την Αθήνα, κυρίως για το περιεχόμενό της και τις αποφάσεις που ενδέχεται να ληφθούν. Ο Χακάν Φιντάν ζήτησε από τον κ. Γεραπετρίτη να στηρίξει την επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε. – Τουρκίας, ενώ ζήτησε να επαναλειτουργήσουν οι καθιερωμένοι μηχανισμοί διαλόγου Τουρκίας – Ε.Ε. που ανεστάλησαν το 2019, και να γίνουν συγκεκριμένα βήματα σε τεχνικά ζητήματα. Παράλληλα, ο Τούρκος υπ. Εξ. ζήτησε από τον Έλληνα ομόλογό του να στηρίξει το αίτημα της Άγκυρας στο θέμα της απελευθέρωσης των θεωρήσεων εισόδου για τους Τούρκους πολίτες στις χώρες της Ζώνης Σένγκεν, κάτι που αποτελεί προτεραιότητα για την Τουρκία.
«Ψευδή τα περί κρίσης στην Κάσο»
Την ξεκάθαρη διαβεβαίωση ότι τα ζητήματα κυριαρχίας δεν πρόκειται να μπουν ποτέ στο τραπέζι των συζητήσεων με την Τουρκία έδωσε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε δηλώσεις του χθες, αναφερόμενος στη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν. Ο κ. Γεραπετρίτης σημείωσε ότι η επιλογή που έκανε η κυβέρνηση ήταν να προχωρήσει η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, και αν διαπιστωθεί πως είναι δυνατόν να εισέλθουν οι δύο πλευρές σε πιο σύνθετα ζητήματα, που θα εξασφαλίσουν επί μακρόν ηρεμία, να προχωρήσουν. Αναφέρθηκε και στο θέμα της Κάσου δηλώνοντας ενοχλημένος «από το γεγονός ότι υπάρχει μία στρέβλωση σε επίπεδο πραγματικών γεγονότων».
Όπως είπε, τα γεγονότα είναι τα εξής: «Πρώτον, δεν προέκυψε κρίση και δεν υπήρξε και οποιαδήποτε ένταση η οποία θα προκαλούσε την κρίση αυτή. Πράγματι, όπως κινούνται ελληνικά πολεμικά πλοία, κινούνται και τουρκικά. Δεν υπήρξε όμως σε καμία περίπτωση κίνδυνος να υπάρχει κρίση. Δεύτερον, ολοκληρώθηκε στο 100% η έρευνα. Άρα, δεν προέκυψε καμία κρίση, δεν υπήρξε καμία αναγνώριση οποιουδήποτε δικαιώματος ή αξίωσης της τουρκικής πλευράς. και, τρίτον και πιο σημαντικό, η έρευνα συντελέστηκε απολύτως. Άρα, όλα όσα ακούγονται σε σχέση με τις παραχωρήσεις, τις υπαναχωρήσεις, το ότι επέστρεψε το πλοίο χωρίς έρευνα, είναι ανυπόστατα και ψευδή».
Στην ατζέντα και το Κυπριακό
Μεγάλο μέρος της συνάντησης Γεραπετρίτη –Φιντάν αφορούσε το Κυπριακό και τις συνομιλίες που βρίσκονται στο στάδιο της επανέναρξης. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΒτΚ», θα γίνει μία τριμερής συνάντηση (Κύπρος – Τουρκοκύπριοι – ΟΗΕ) πριν από τη συνεδρίαση της Ολομέλειας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Η Τουρκία αρνείται με κάθε τρόπο την εμπλοκή της Ευρώπης στις συνομιλίες, και ο Χακάν Φιντάν είπε στον Γιώργο Γεραπετρίτη ότι η Άγκυρα δεν μπορεί να αποδεχθεί τη σύνδεση της επίλυσης του Κυπριακού με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Πάντως, ο Έλληνας υπουργός έθεσε όλα τα θέματα που δημιούργησαν εντάσεις εκ μέρους της Τουρκίας.
