Η έφηβη κατάφερε να κερδίσει και βραβείο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ιδέα της κέρδισε ένα βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνοδεύεται με χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ.
«Αρχικά, άκουσα για την άνοδο περιστατικών ενδοοικογενειακής εν μέσω πανδημίας. Μετά άκουσα για μια γαλλική πρωτοβουλία, όπου κόσμος πηγαίνει στο φαρμακείο και ζητά μια ειδική μάσκα, η οποία ενημερώνει τον φαρμακοποιό ότι πρόκειται για θύμα ενδοοικογενειακής βίας», εξηγεί η Krystyna Paszko. «Την βρήκα καταπληκτική ιδέα, οπότε σκέφτηκα να πουλήσω καλλυντικά».
Τον Απρίλιο, η Krystyna, που ήταν τότε 17 ετών, αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή το ψεύτικο ηλεκτρονικό κατάστημα Camomiles & Pansies για να πουλά αυτά τα καλλυντικά. Η ιδέα είναι πως το θύμα μπορεί να αποκρύψει εκκλήσεις για βοήθεια από τον άνθρωπο που το κακοποιεί στο σπίτι, δείχνοντας απλώς να ψωνίζει στο διαδίκτυο.
Αν ζητήσει να αγοράσει μια κρέμα, αντί για πωλητή απαντά ένας ψυχολόγος, κάνοντας ερωτήσεις όπως για πόσο καιρό υφίσταται το «δερματικό πρόβλημα» ή πώς αντιδρά η μολυσμένη περιοχή του δέρματος στο αλκοόλ. Αν κάποιος κάνει μια παραγγελία και αφήσει διεύθυνση, αυτό λειτουργεί βασικά σαν κωδικός ότι ζητά από τις αρχές να επισκεφθούν το σπίτι του.
Όταν η Krystyna μίλησε ανοιχτά για το σχέδιό της, μέσω της σελίδας της στο Facebook, βομβαρδίστηκε από ερωτήσεις.
«Νόμιζα πως θα ήταν μόνο για τους φίλους μου. Σκέφτηκα πως ίσως θα βοηθήσει ένα-δυο άτομα, αλλά η ανάρτησή μου στο Facebook είχε μεγάλη απήχηση και έγινε πραγματικά δημοφιλής», είπε.
Με τόσο έντονο ενδιαφέρον, η Krystyna επικοινώνησε με το Κέντρο Δικαιωμάτων των Γυναικών, μια πολωνική ΜΚΟ, ζητώντας βοήθεια. Σε απάντηση τής παρείχαν ψυχολόγους και δικηγόρους για να εργαστούν στο πρότζεκτ. Από τότε που τέθηκε σε εφαρμογή, περισσότερα από 350 άτομα έχουν επικοινωνήσει με τον ιστότοπο. Τα περισσότερα από τα θύματα είναι νεαρής ηλικίας, κάτω των 40 ετών και περίπου το 10% είναι άνδρες.
«Οι πιο πολλές νεαρές γυναίκες προτιμούν να γράψουν στο Facebook από το να τηλεφωνήσουν, είναι πιο συνηθισμένο για αυτές να χρησιμοποιούν το chat του Facebook. Οι περισσότεροι άντρες που μας γράφουν είναι έφηβοι», λέει η Krystyna.
Η Krystyna αποδίδει το ενδιαφέρον της για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον ρόλο της στους προσκόπους καθώς ηγείται μιας ομάδας στη Βαρσοβία και δημιούργησε τη σελίδα τους στο Facebook. «Για πολλά χρόνια με ενδιέφεραν τα ανθρώπινα δικαιώματα και εκείνα των γυναικών και γι’ αυτό όταν διάβασα για την αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας αποφάσισα να κάνω κάτι. Προηγουμένως, είχα δημιουργήσει τη σελίδα των προσκόπων. Ο προσκοπισμός με δίδαξε πόσο σημαντικό είναι να βοηθάμε τους άλλους και να ενδιαφερόμαστε για τον κόσμο γύρω μας», είπε.
Η πρωτοβουλία ήταν ένα από τα 23 πρότζεκτ που έλαβαν το βραβείο Civil Solidarity Prize της ΕΕ, ένα διαγωνισμό που προσφέρει 10.000 ευρώ σε οργανισμούς κοινωνικής προσφορά που καταπολεμούν τις αρνητικές συνέπειες της Covid-19.
Η πρόεδρος του Κέντρου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, Urszula Nowakowska, δήλωσε «πολύ εντυπωσιασμένη» με το πρότζεκτ της Krystyna. Αν και τα επίσημα στοιχεία της πολωνικής αστυνομίας δεν δείχνουν αύξηση στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, οι κλήσεις στην τηλεφωνική γραμμή του οργανισμού της κατά τους πρώτους μήνες των περιοριστικών μέτρων αυξήθηκαν κατά περίπου 50% σε σύγκριση με το 2019.
Τον Ιούλιο, ο υπουργός Δικαιοσύνης της Πολωνίας Zbigniew Ziobro επικρίθηκε επικρίθηκε στη χώρα του αλλά και το εξωτερικό, όταν είπε ότι η Πολωνία πρέπει να αρχίσει να προετοιμάζεται να αποσυρθεί από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, επειδή η «ιδεολογική» φύση της απειλούσε το παραδοσιακό οικογενειακό μοντέλο. Ο πρωθυπουργός Mateusz Morawiecki ζήτησε στη συνέχεια από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας να γνωμοδοτήσει για το ζήτημα. Τον Νοέμβριο, το υπουργείο Δικαιοσύνης προώθησε νομικές τροποποιήσεις επιτρέποντας στην αστυνομία να απομακρύνει τους κακοποιητές από το σπίτι.
«Ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμη τρόπος να τους εμποδίσουμε να προσεγγίζουν τα θύματά τους έξω από το σπίτι, στο χώρο εργασίας τους ή αλλού», εξηγεί η Nowakowska. «Τα τελευταία 15 χρόνια έχω παρατηρήσει ότι ο κόσμος αντιμετωπίζει υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας ως οικογενειακές συγκρούσεις παρά ως έγκλημα. Νομίζω ότι το σύστημα συμβάλλει πολύ σε αυτό επειδή δεν είναι αποτελεσματικό αλλά πολύ γραφειοκρατικό», προσθέτει. Όπως σημειώνει, υπάρχουν περίπου 70.000 υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας ετησίως στην Πολωνία, εκ των οποίων μόνο περίπου 13-14.000 αντιμετωπίζονται ως εγκλήματα.
Όταν η Krystyna έμαθε πως κέρδισε το βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αισθάνθηκε ικανοποίηση που επιτέλους έρχεται στο φως το πρόβλημα της κακοποίησης. «Κάνει τον κόσμο να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και να το σκεφτούν», λέει. Επίσης ευχαριστήθηκε πολύ για την ομάδα της, που εργάστηκε σκληρά για την συγκεκριμένη πρωτοβουλία- και προς το παρόν σκοπεύουν να κρατήσουν ανοιχτή τη σελίδα.
