Επικεφαλής κομμάτων συναντήθηκαν σήμερα για πρώτη φορά μετά τη νίκη του δεξιού υποψηφίου Γκερτ Βίλντερς στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν την Τετάρτη στην Ολλανδία, ξεκινώντας τη μακρά και επίπονη διαδικασία για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού.
Ξεπερνώντας όλες τις προβλέψεις, το Κόμμα Ελευθερίας (PVV) του Βίλντερς κέρδισε 37 έδρες στην 150μελή Βουλή, αφήνοντας πίσω του με απόσταση την κεντροαριστερή συμμαχία Πρασίνων-Εργατικών του Φρανς Τίμερμανς που εκλέγει 25 βουλευτές και το κεντρώο Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD) του απερχόμενου πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε.
Αυτό σημαίνει ότι ο ευρωσκεπτικιστής, δεξιός πολιτικός θα είναι ο πρώτος που θα καταβάλει προσπάθειες για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, κάτι το οποίο μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο εγχείρημα.
Η εκλογική νίκη του δεξιού κόμματος του Βίλντερς πυροδότησε διαδηλώσεις σε διάφορες πόλεις. Μουσουλμανικές οργανώσεις εξέφρασαν την ανησυχία τους για την μεταχείριση των μουσουλμάνων από μια πιθανή κυβέρνηση Βίλντερς, ενώ περιβαλλοντικές οργανώσεις, περιλαμβανομένης της Greenpeace, δήλωσαν επίσης ότι ανησυχούν για την τύχη των περιβαλλοντικών πολιτικών υπό την διακυβέρνησή του.
Ωστόσο ο Βίλντερς δεν μπορεί να κυβερνήσει μόνος του και θα χρειαστεί να πείσει τουλάχιστον δύο με τρία κόμματα να συνασπιστούν μαζί του, με το VVD και το κεντρώο νέο κόμμα «Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο» (NSC) να διαφαίνονται ως οι πιθανότεροι υποψήφιοι.
Τα δύο σε μεγάλο βαθμό φιλοευρωπαϊκά κόμματα έχουν δηλώσει σαφώς ότι θεωρούν αδιαπραγμάτευτη την παραμονή της χώρας στην ΕΕ, όπως και τον σεβασμό στην ανεξιθρησκία και το κράτος δικαίου, για να ενταχθούν σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό, ο οποίος θα ήταν ο πρώτος υπό ακροδεξιό κόμμα στην Ολλανδία.
Προσερχόμενοι για την συνάντηση, η ηγέτις του VVD Ντιλάν Γεσιλγκιόζ δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι το κόμμα της δεν θα ενταχθεί σε ένα νέο δεξιό υπουργικό συμβούλιο, αλλά ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο στήριξής του εκτός κυβέρνησης.
«Ωστόσο θα καθιστούσαμε δυνατό ένα κεντροδεξιό υπουργικό συμβούλιο», δήλωσε. «Θα υποστηρίξουμε εποικοδομητικές προτάσεις».
Εκτός του VVD και λίγων μελών του κόμματος του Βίλντερς, κανένας άλλος από τους προτιμώμενούς του εταίρους σε μια κυβέρνηση συνασπισμού δεν διαθέτει κυβερνητική εμπειρία.
«Απ’ ό,τι βλέπω, τολμώ να πω ότι δεν θα είναι ο πιο εύκολος σχηματισμός (κυβερνητικού συνασπισμού) που είχαμε ποτέ», δήλωσε ο ηγέτης του NSC Πίτερ Όμτζιγκ, προσθέτοντας ότι οι δηλώσεις που έκανε τη νύχτα των εκλογών ερμηνεύθηκαν λάθος ως εγγύηση ότι προτίθεται να ενταχθεί σε συνασπισμό υπό τον Βίλντερς.
Οι ηγέτες των κομμάτων θα διορίσουν έναν «ανιχνευτή» που θα καταγράψει τα περιθώρια που υπάρχουν για συνομιλίες για τον σχηματισμό ενός κυβερνητικού συνασπισμού, όπως και τις προτιμήσεις των εμπλεκομένων για μια συνεργασία.
Οι Ολλανδοί δεν είναι η πρώτη φορά που βρίσκονται αντιμέτωποι με μακρές επαφές για την σύσταση κυβερνητικού συνασπισμού. Την τελευταία φορά χρειάστηκαν 299 ημέρες, ένας αριθμός ρεκόρ.
Αν οι απόπειρες του Βίλντερς εν τέλει αποτύχουν, άλλα κόμματα μπορούν να σχηματίσουν έναν πιο κεντρώο συνασπισμό χωρίς τη συμμετοχή του. Η διεξαγωγή νέων εκλογών αποτελεί την τελευταία επιλογή αν δεν μπορέσει να επιτευχθεί συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού.
Μεταξύ των μικρότερων κομμάτων, το Κίνημα Αγροτών-Πολιτών (Boer Burger Beweging-BBB) ανακοίνωσε ότι αυτό προτίθεται να μετάσχει σε κυβέρνηση συνασπισμού με τον Βίλντερς. Η ηγέτις του Καρολίν φαν ντερ Πλας προσήλθε στις συνομιλίες με ένα πράσινο τρακτέρ.
Χθες δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι περιμένει πως ο Βίλντερς θα εγκαταλείψει τα πιο αμφιλεγόμενα μέρη της κομματικής του πλατφόρμας προκειμένου να λάβει υποστήριξη.
«Ο Βίλντερς έχει υποσχεθεί ότι θα είναι πιο ήπιος, τώρα θα πρέπει να το δείξει», σημείωσε η Καρολίν φαν ντερ Πλας.
Οι επτά έδρες του BBB στην κάτω βουλή του κοινοβουλίου δεν θα ήταν απαραίτητες για την εξασφάλιση πλειοψηφίας στο σώμα αυτό. Ωστόσο το BBB κατέχει μεγάλο αριθμό εδρών στην Γερουσία, που έχει την εξουσία να εμποδίζει την ψήφιση νόμων.
