Με τον όρο Τρεις Ιεράρχες, αναφερόμαστε συνοπτικά στους Τρεις Επιφανείς Αγίους και Θεολόγους, Βασίλειο τον Μέγα, Ιωάννη τον Χρυσόστομο και Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό.
Τρεις ιεράρχες-30 Ιανουαρίου: Tα Έθιμα της γιορτής
Από πολλά χρόνια τώρα έχει επικρατήσει σε όλα τα σχολεία να έχουν αργία, εκκλησιασμό, και στη συνέχεια να μοιράζουν μικρά ατομικά στρογγυλά αρτίδια στα παιδιά. Τα αρτίδια τα ονόμαζαν αρτούλια, ή αρτουλάκια στη Κρήτη.
Ίσως αναρωτηθεί κάποιος γιατί υπήρχε το έθιμο αυτό με τα αρτίδια πολλά χρόνια τώρα.
Ως γνωστόν στις 30 Ιανουαρίου όλα τα σχολεία έχουν αργία, διότι και οι Τρεις Ιεράρχες ήταν Σοφοί Άνθρωποι των γραμμάτων, και οι ίδιοι αγάπησαν τα γράμματα και τον πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων.
Η γιορτή των Τριών Ιεραρχών είναι τόσο σχολική όσο και Χριστιανική, και έχει καθιερωθεί στα μέσα του 11ου αιώνα, που τελικά καθιερώθηκε σαν Εκκλησιαστική Εορτή των Τριών Ιεραρχών, και ο πρώτος Εορτασμός-μνημόσυνο πραγματοποιήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1842.
Ο λόγος της αργίας και το μοίρασμα των αρτιδίων στους μαθητές, έχει να κάνει ότι και με τα τάματα και τις αρτοκλασίας στις εκκλησίες καθώς συνηθίζεται με τους Αγίους. Γίνεται δηλαδή κάτι σαν τάξιμο, με σκοπό να ευχαριστήσουν τον Άγιο, να τον τιμήσουν, αλλά και να τον παρακαλέσουν να τους φέρει υγεία.. Αντί όμως μετά τον εκκλησιασμό να μοιράζονται κομμάτια άρτου στα παιδιά, καθιερώθηκε κάθε παιδί να κάνει το τάμα του με δικό του ατομικό αρτίδιο, για να τιμήσει ξεχωριστά και ιδιαίτερα τους Τρεις Ιεράρχες!
Έτσι στο κοινό αυτό μνημόσυνο των Τριών Πατέρων της εκκλησίας, κάθε παιδί πλέον με το δικό του αρτίδιο, κάνει την αρτοκλασία του, και μπορεί να τιμά ξεχωριστά το κάθε ένα τους Τρεις Ιεράρχες! Εχει κάνει δηλαδή το κάθε ένα ξεχωριστά το τάμα του και τη παράκληση του, με το μικρό ατομικό αρτούλι!
