Γράφει ο Νίκος Φασνάκης*
Πριν λίγες ημέρες γίναμε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς καταστροφής ενός εμβληματικού μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς στην καρδιά της Ευρώπης, στο Παρίσι. Επρόκειτο για τον ναό της Παναγίας των Παρισίων (Notre Dame de Paris), σύμβολο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας που δεσπόζει ανά τους αιώνες στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας.
Ο μεσαιωνικός χριστιανικός αυτός ναός γοτθικού ρυθμού άρχισε να κατασκευάζεται το 1163 επί Λουδοβίκου Ζ’ της Γαλλίας, στη θέση που κάποτε υπήρχε Ρωμαϊκός ναός προς τιμήν του θεού Δία. Έκτοτε αποτελούσε και αποτελεί θαυμαστό αρχιτεκτονικό μνημείο. Με τα δύο κωδωνοστάσια ύψους 68 μ., τα βιτρώ παράθυρα στο εσωτερικό και τις μεσαιωνικές τοιχογραφίες που απεικονίζουν τη Δευτέρα Παρουσία. Τα αγάλματα «gargouilles», αλλά και τα αποκρυφιστικά σύμβολα από την εποχή των θρυλικών Αλχημιστών, τα οποία μπορεί κανείς να διακρίνει και που εξιτάρουν την φαντασία των τουριστών… Επίσης, ο ναός αυτός αποτελεί ένα ζωντανό αρχείο της μεσαιωνικής και νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας. Μια και εκεί, ενδεικτικά στέφθηκε βασιλιάς, ο πραγματικός ήρωας του Σαίξπηρ, Ερρίκος ΣΤ’ της Αγγλίας (1431), ο Μέγας Ναπολέων (1804), ενώ εκεί τελέστηκε και η επιμνημόσυνη δέηση σύγχρονων πολιτικών, όπως του Στρατηγού Ντε Γκολ (1969). Επίσης, η Παναγία των Παρισίων πέρασε και στη Λογοτεχνία, αφού ο Βίκτωρ Ουγκώ στο ομώνυμο βιβλίο του, την έκανε το τέλειο σκηνικό, όπου διαδραματίστηκε η ζωή των ηρώων του.
Φτάνοντας στο σήμερα, οι περισσότεροι από εμάς βλέπαμε σε απευθείας σύνδεση την πυρκαγιά που κατέτρωγε την οροφή του ναού και όχι μόνο, καταστρέφοντας μεγάλο τμήμα του, όχι όμως, όπως ήταν αναμενόμενο από τα ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια, αλλά… από τα ξένα(!). Τα οποία είναι εγκατεστημένα σε αρκετές τηλεοράσεις, όπως τo αγγλικό BBC, το γερμανικό DW και το γαλλικό ΤV5, αφού τα εγχώρια κανάλια δεν θέλησαν διαταράξουν την κανονική ροή των προγραμμάτων επιβίωσης, μαγειρικής και σαπουνόπερας. Μόνο ο ΣΚΑΙ έκανε μια μικρή έκτακτη αναφορά, καθώς και το OPEN και η ΕΡΤ, αλλά και πάλι μεταδόθηκε η είδηση, για να μεταδοθεί, χωρίς να δίνεται η έκταση που έπρεπε, ώστε να αποτυπωθεί η σημασία της καταστροφής στη συνείδηση των τηλεθεατών. Η εντύπωση λοιπόν που δόθηκε στους περισσότερους από μας ήταν, ότι το θέμα περάστηκε από τα ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια στα ψιλά, ενώ θα μπορούσαν και αργότερα, ασχέτως που δεν έλαβαν χώρα έκτακτα δελτία, να πραγματοποιήσουν θεματικές εκπομπές ή αφιερώματα για την ιστορική αξία του ναού. Έτσι λοιπόν φαίνεται πως στην Ελλάδα, για να ενημερωθεί κανείς για σημαντικές – σοβαρές ειδήσεις πρέπει να ανατρέξει σε ειδησεογραφικά blogs, sites ή στα social media.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Κάνοντας μια κοινωνιολογική προσέγγιση θα λέγαμε, πως η έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς και τις διεφθαρμένες πολιτικές ελίτ ή όπως θα έλεγε ο Putnam και «η αυξανόμενη ποικιλομορφία που χαρακτηρίζει την σύγχρονη οργάνωση των κοινωνιών, την οποία δημιουργεί η μετανάστευση, οδηγούν εν τέλει στην εκδήλωση κοινωνικής απάθειας και στην απομόνωση του ατόμου». Έτσι λοιπόν, η απάθεια αποτελεί σύμπτωμα παθογένειας πολυπολιτισμικών κοινωνιών, όπως τείνει να γίνει και η Ελλάδα, με αποτέλεσμα τα ελληνικά εν προκειμένω τηλεοπτικά κανάλια να αποτελούν τον καθρέφτη αυτής της κοινωνίας αδιαφορώντας για το τί γίνεται σε άλλη χώρα, όπως οι πολίτες για τον διπλανό τους, στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες.
Πέρα από αυτό, τα ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια θα κρατούσαν άραγε την ίδια σιγή ιχθύος, αν η πυρκαγιά δεν έκαιγε έναν χριστιανικό ναό, αλλά για παράδειγμα ένα τζαμί; Προβληματίζει πράγματι η σιωπή των καναλιών αυτή, αν σκεφθεί κανείς πως πέρυσι τον Νοέμβριο κυρίως από τις ηλεκτρονικές εφημερίδες πληροφορηθήκαμε, πως η Ρουμανία εγκαινίασε τον μεγαλύτερο Ορθόδοξο Ναό του κόσμου, ενώ και πάλι τα ελληνικά κανάλια, είτε δεν ανέφεραν το παραμικρό, είτε κάποια άλλα πέρασαν και πάλι το θέμα στα ψιλά. Σε εποχές που ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός έρχεται ξανά στο προσκήνιο, με αφορμή την έξαρση του ισλαμικού ISIS και την Χριστιανοσύνη να δέχεται ολοένα και περισσότερο επιθέσεις – φτάνει μόνο να δει κανείς τις δεκάδες επιθέσεις σε εκκλησίες που έγιναν στη Γαλλία τον προηγούμενο μήνα – καταστροφή τυχαία ή μη, όπως αυτή που έγινε στην Παναγία των Παρισίων πρέπει να μεταδίδεται και να δίνεται η έμφαση που αρμόζει. Καθώς, η φωτιά αυτή ‘ζεμάτισε’ πιστεύω το χριστιανικό αίσθημα αρκετών Ελλήνων πιστών, πόσο μάλλον εν μέσω ημερών, πριν την Μεγάλη Εβδομάδα.
Καληνύχτα Κουασιμόδε, αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ…
*Δικηγόρος – Υπ. Διδάκτωρ Νομικής Σχολής ΔΠΘ
