H Νάξος είναι τόσο κορυφαία μαγείρισσα ακριβώς λόγω των πολλών και διαφορετικών πρώτης τάξεως υλικών που η κουζίνα της είχε πάντα στη διάθεσή της. Βουνά, κάμποι και θάλασσες τροφοδοτούν κυριολεκτικά το νησί με τα συστατικά της ευωχίας.
Που τρώμε, λοιπόν. Η παρακάτω λίστα δεν αποτελεί κάποιου είδους σειρά κατάταξης, ούτε περιέχει τα μόνα καλά εστιατόρια στο νησί. Αντίθετα, πολλές καλές επιχειρήσεις απουσιάζουν, δίνοντάς μας την ευκαιρία να επανέλθουμε με περισσότερες επιλογές εν ευθέτω χρόνω. Δύσκολα θα φας άσχημα σ’αυτό το νησί διότι το μέσο γαστρονομικό επίπεδο είναι υψηλό.
Βασίλης – Μέλανες: Διάσημον οινοπτηνοφαγείον. Κόκκορας (ειδικά κοκκινιστός με χυλοπίτες), πάπια, πιτσούνι, αλλά και κουνέλι στην πρώτη γραμμή. Εξαιρετικά λαχανικά και κηπευτικά από το μποστάνι τους. Εδώ θα βρεις και το σωστό, αξώτικο, κεχριμπαρένιο, δυνατό και γλυκίζον φωκιανό κρασί. Δροσερή βεράντα ιδανική για βραδάκι στις γραφικές και ήσυχες Μέλανες.
Tortuga – Πλάκα: Μύκονος χωρίς Άραβες. Κλείσε κρεβάτι στην άμμο, βούτα, πιες τον καφέ σου, χάζεψε το ψαρωτικό τοπίο, ανέβα στο εστιατόριο και βούτα στο μενού του Λαζάρου. Καβούρι-μάνγκο, χτένια, ριζότο θαλασσινών έπος, ΠΑΝΤΑ φοβερό κρέας και ψάρι, ταλιάτες, πικάνιες, ταρτάρ, σεβίτσε, σέα, μέα, στύρες, μπύρες, άσε. Εδώ επίσης η σοβαρότερη λίστα κρασιών στο νησί και μπαρ αξιώσεων.
Dal Professore – Χώρα: Στο ωραιότερο σημείο της προκυμαίας ο κορυφαίος σεφ Νίκος Δημητροκάλλης φτιάχνει την καλύτερη καρμπονάρα στο Αιγαίο και το συγκλονιστικότερο αφράτο ζυμάρι πίτσας εν Ελλάδι, ενώ αγγίζει με σεβασμό και φαντασία την τοπική κουζίνα αναμορφώνοντας και εκτοξεύοντας κλασικά πιάτα. Ένα σπουδαίο εστιατόριο όπου το φαγητό μιλά στην ψυχή.
Αμοργινός – Απείρανθος: Πίτες και μαγειρευτά με την παράδοση της ορεινής Νάξου. Ό,τι και να φας εδώ είναι καλό, αλλά μουσακάς, λουκάνικο, ρόστο (αξιώτικο χοιρινό κοκκινιστό με σκόρδο) είναι αχτύπητα. Για κρέατα, ρώτα τη Βούλα. Αν πετύχεις κατσικάκι (ριφάκι) γάλακτος ή καμιά καλοσιτεμένη μοσχαρίσια, θα περάσει από το νου σου να μετακομίσεις στ’Απεράθου.
Πέτρινο – Πλάκα: Μια σκιερή αποκάλυψη. Ίσως εδώ το μοντέρνο τουιστ και η τοπική κουζίνα να βρίσκουν την τέλεια ισορροπία τους. Αφροί, μους και τεχνικές από τη μία, γεύσεις μαμάς στον ξυλόφουρνο από την άλλη, συνθέτουν ένα μενου με τα πιο ψαγμένα υλικά της Νάξου και φανατικούς οπαδούς. Κόκκκορας πατσιτσάδα όπως-και-δήποτε. Μπόνους τα δικά του, “περίεργα” παγωτά.
Γοργόνα – Αγία Άννα: Greek Taverna με περιβάλλον και γεύσεις που σε στέλνουν πίσω στην ανεμελιά των 90s. Τραγανό, πιο-φρέσκο-πεθαίνεις μπαρμπουνάκι, μπυρίτσα, γλυκιά τηγανητή πατάτα και γενικώς ζωντανό ψάρι – ρώτα την μεγάλη αρχηγό, Κούλα, και θα σου πει. Γαριδομακαρονάδα πνιγμένη στην γραβιέρα για μερακλήδες και οτιδήποτε λαδερό με έξτρα έμφαση στη μελιτζάνα.
Μάρω – Χώρα: Φά’τα όλα χωρίς δεύτερη σκέψη. Τεράστιες μερίδες, υψηλή ποιότητα, σκανδαλιστικές γεύσεις. Για πεινασμένους, οικονόμους και πρακτικούς. Δεν μπορείς να κλείσεις τραπέζι, δεν έχει γλυκό, ούτε θέα, αλλά δεν έχει και καμία σημασία. Ιδανική για κτηνωδίες μετά την παραλία, ή για take away – στα συν το πρόσχαρο, ευγενικό, αεικίνητο προσωπικό.
Λεφτέρης – Απείρανθος: Στα καλά του, ένα από τα καλύτερα εστιατόρια του νησιού. Ο πρώτος, ίσως, που κατάλαβε πόσο γκουρμέ μπορεί να είναι το κλασικό. Περιβάλλον που φέρνει στο νου Πήλιο, προσεγμένα κουβέρ, σταθερά πιάτα επί δεκαετίες όπου το απλό ανάγεται σε τέχνη. Φάβα, μπιφτέκι γεμιστό και σπιτικά γλυκά ταψιού που δεν χάνονται. Συστήνεται κράτηση.
ΝΙSSAKI – Χώρα: Το ομώνυμο ξενοδοχείο της οικογένειας Παπαδόπουλου στον Άη Γιώργη είναι πρωτοπόρο στο ποιοτικό τουριστικό προϊόν. Στο εστιατόριό του, πάνω στο κύμα, τρως πιάτα καλοδουλεμένα, που απευθύνονται σε απαιτητικές παλέτες. Για τους οπαδούς, εδώ τα καλύτερα μουλ μαρινιέρ. Σοβαρό wine list, τοπ σέρβις, σημασία στη λεπτομέρεια καθ΄όλα.
1926 – Χώρα: Το έτος ύδρισης του συνεταιρισμού, που άνοιξε φέτος ένα εστιατόριο, όπου ακόμα και το τελευταίο υλικό του μενού είναι αυστηρά ντόπιο. Μια απολύτως τίμια γαστρονομική πρόταση χωρίς φιοριτούρες και με αληθινή γεύση και μαμάς. Θεϊκός μουσακάς στο πήλινο. Την ποιότητα εδώ την καταλαβαίνεις όχι μόνο στον ουρανίσκο, αλλά και μετά, στο στομάχι…
ΟSTRIA INN – Μουτσούνα: Αξίζει να οδηγήσεις μέχρι τη Μουτσούνα μόνο και μόνο για να φας στον Γιάννη. Η νοστιμότερη ωριμασμένη μπριζόλα του νησιού, τρομερό ψάρι, μενού υψηλών τεχνικών απαιτήσεων από μερακλή που το’χει ψάξει και δεν συμβιβάζεται με τίποτα λιγότερο από το καλύτερο. Προσοχή: Ίσως, η νούμερο ένα τηγανητή πατάτα στο νησί της πατάτας.
Αξιώτισσα – Καστράκι: Η ελευθεριακή ομάδα που διαχειρίζεται την επιχείρηση έχει φτιάξει ένα καλό εστιατόριο, που δίνει έμφαση στα δικά του, βιολογικά κατά το δυνατόν υλικά και συνταγές από το αρχιπέλαγος και την καθ’ημάς Ανατολή. Για να φας το αξιομνημόνευτό χουνκιάρ στο ειδυλλιακό περιβάλλον θα πρέπει να κλείσεις τραπέζι μέρες πριν.
Πηγή – Ποταμιά: Κατσικάκι στη γάστρα, μελιτζάνα γλύκισμα, πιπερόπιτα, αλλά και κοντοσούβλι, κοκορέτσι ποίημα, κόκορας θαύμα. Κλασική ελληνική κουζίνα με ναξιώτικη δύναμη σε ένα περιβάλλον που ανοίγει την όρεξη: Μέσα στα δέντρα, δίπλα ακριβώς σε μια κελαρυστή πηγή, θυμίζει ότι η Νάξος είναι ένα νησί που διαρκώς σε εκπλήσσει – σαν το φαγητό του.
Γενικά τιπς:
– Το τυρί της Νάξου είναι ολόκληρο γνωστικό πεδίο. Ο τόπος αυτός παράγει τυριά με φαντασία και αφοσίωση που απηχεί την πανάρχαια κτηνοτροφική ιστορία του. Δεκάδες χιλιάδες κεφάλια – και ζα και τυριά. You can’t go wrong μ’ένα πλατό τυριών πουθενά στην Αξά. Πριν φύγεις, πάρε από τον συνεταιρισμό ένα κεφαλάκι γραβιέρα, ενδεχομένως την παλαιωμένη με την τρούφα.
– Πατάτα: Στην Αθήνα και αλλού τη νοθεύουν οπότε αν δεν βρεις ΕΑΣ δεν ξέρεις πάντα τί γίνεται, αλλά στο νησί, νισάφι, η βασίλισσα είναι στο θρόνο της. Χτύπα την σε κάθε συνταγή και υφή. Το απόλυτο κριτήριο εστιατορίου. Αν δεν έχουν πατάτα Νάξου, μην κάτσεις.
– Σφολιατοτυροπιτοειδή, κουλουράκια, ψωμάκια, κισάκια, σνακ, καφέ από το Ραντεβού, που κάνει και καλά γλυκά. Μακαρόν (ναι, μακαρόν) επιπέδου La Duree και κάθε είδους γλύκισμα, πάντως, από το φίνο, αναπάντεχα αριστοκρατικό και γευστικώς εξαίσιο ζαχαροπλαστείο Ακταίον.
– Καφέ στη Χώρα στο Κίτρον. Εκεί και το ομώνυμο λικέρ το αποστασσόμενον εν Χαλκείω έτι σήμερον μετά παραδοσιακών υλικών, πατροπαραδότου συνταγής και τρόπου, χωνευτικόν και ορεκτικόν – και βάση του απροσδόκητα καταπληκτικού κοκτέιλ 1896.
