Η Αυστρία βρίσκεται αντιμέτωπη με πολιτική κρίση μετά την ψήφο της υπουργού Περιβάλλοντος Λεονόρε Γκεβέσλερ του κόμματος «Οι Πράσινοι» υπέρ του νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αποκατάσταση της φύσης, ενάντια στη θέληση των εταίρων της στον συνασπισμό, του Αυστριακού Λαϊκού Κόμματος (ÖVP).
Ο Αυστριακός καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ δήλωσε ότι θέλει τώρα να προσφύγει στο δικαστήριο για την απόφασή της να ψηφίσει στο Λουξεμβούργο στις 17 Ιουνίου, κάτι που, όπως είπε, ήταν αντίθετο με προηγούμενες συμφωνίες.
Η Αυστρία είχε προηγουμένως απόσχει, λόγω έλλειψης πλειοψηφικής υποστήριξης μεταξύ των κρατιδίων που την απαρτίζουν.
Σε μια αναπάντεχη τροπή των γεγονότων, η Γκεβέσλερ έδωσε την αυστριακή έγκριση του νόμου σε μια συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό έγειρε την πλάστιγγα υπέρ του αμφιλεγόμενου νόμου. Παρόλα αυτά, η αυστριακή ψήφος θα μπορούσε τελικά να κριθεί παράνομη.
Η Γκεβέσλερ ψήφισε υπέρ αφού δύο κρατίδια υπό την ηγεσία των Σοσιαλιστών, η Βιέννη και η Καρινθία, άλλαξαν στάση και δήλωσαν ότι υποστηρίζουν τη νομοθεσία.
Die heutige Entscheidung ist ein Sieg für die #Natur. Die Europäische Union stellt sich geeint hinter den Schutz unserer #Lebensgrundlage. Wir geben der wunderbaren #Artenvielfalt unserer Heimat den Platz, der ihr zusteht. #Renaturierungsgesetz (1/3) pic.twitter.com/YEei4OkM5o
— Leonore Gewessler (@lgewessler) June 17, 2024
Ως αντίδραση στην ψήφο του Γκεβέσλερ, η Καγκελαρία υπό την ηγεσία του ÖVP (Αυστριακό Λαϊκό Κόμμα) ανακοίνωσε ότι θα καταθέσει τη λεγόμενη προσφυγή ακυρότητας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΚ). Επιπλέον, το ÖVP δήλωσε ότι ήθελε να μηνύσει την Γκεβέσλερ για υποτιθέμενη κατάχρηση αξιώματος.
Θεωρήθηκε ότι η προεδρία της ΕΕ, την οποία ασκεί επί του παρόντος το Βέλγιο, μπορεί να είχε επιζήμιο αντίκτυπο στην πορεία των γεγονότων.
Πριν από την ψηφοφορία, ο Νεχάμερ είχε γράψει επιστολή προς τη βελγική προεδρία, στην οποία ανέφερε ότι η Γκεβέσλερ δεν ήταν εξουσιοδοτημένη να ψηφίσει υπέρ και ότι κάτι τέτοιο θα ήταν «παράνομο».
Πρέπει «να παραμείνει στην αποχή της Αυστρίας, η οποία έχει ήδη καταγραφεί σύμφωνα με τις συνήθεις διαδικασίες», ανέφερε.
Ο «πράσινος» υπουργός των Βρυξελλών Αλέν Μαρόν, ο οποίος ηγήθηκε της συνάντησης για το Βέλγιο, αρνήθηκε να το αναγνωρίσει αυτό.
«Από τη δική μας πλευρά, ο παρών υπουργός ψηφίζει στην αίθουσα, έτσι λειτουργεί», δήλωσε ο Μαρόν πριν από την ψηφοφορία, αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρόκειται για μια «εσωτερική αυστριακή διαμάχη» που «δεν με αφορά».
Ο Μαρόν, ο οποίος υπέστη συντριπτική ήττα στις ευρωεκλογές της 6ης – 9ης Ιουνίου στο Βέλγιο χάνοντας περίπου το 75% της υποστήριξής του σε σχέση με τον προηγούμενο εκλογικό κύκλο, δήλωσε ότι ενήργησε για να «κρατήσει την πόρτα ανοιχτή» σχετικά με τον νόμο για την αποκατάσταση της φύσης.
Λίγο νωρίτερα, το Βέλγιο έγινε πρωτοσέλιδο με τον πρωθυπουργό του Αλεξάντερ Ντε Κρου να κατηγορείται ότι έκανε ενεργή εκστρατεία για να τορπιλίσει τη νομοθεσία.
🎙️ “As Presidency, what we have done is open the doors, to keep the Nature Restoration Law #NRL possible. ”
➖ Alain Maron 🇧🇪 at the #ENVI Council in Luxembourg.
#EU2024BE #EPSCO pic.twitter.com/xUS4SlSDpl— Belgian Presidency of the Council of the EU 2024 (@EU2024BE) June 17, 2024
Πριν από την ψηφοφορία, η Γκεβέσλερ είχε δηλώσει ότι δεν την απασχολεί η επιστολή του Νεχάμερ. «Το πληρεξούσιο που αναφέρεται σε αυτή την επιστολή δεν υπάρχει στο αυστριακό δίκαιο, ούτε στο ευρωπαϊκό δίκαιο. Ως εκ τούτου, θα προχωρήσω όπως προβλέπεται», δήλωσε.
Όμως ο Νεχάμερ διαφώνησε και κατέθεσε την μήνυση για φερόμενη κατάχρηση εξουσίας.
Σύμφωνα με την Αυστριακή Συνταγματική Υπηρεσία στην Ομοσπονδιακή Καγκελαρία, ο υπουργός δεσμεύεται από τη γνώμη των ομόσπονδων κρατιδίων.
«Υπάρχει η υποψία ότι η Λεονόρε Γκεβέσλερ, με τη συγκατάθεσή της στον νόμο περί αποκατάστασης, ενεργεί παράνομα και εν γνώσει της ενάντια στις σαφείς απαιτήσεις της Συνταγματικής Υπηρεσίας και ενάντια στο Σύνταγμα – αυτό συνιστά κατάχρηση αξιώματος», υποστήριξε σε δελτίο Τύπου ο γενικός γραμματέας του ÖVP, Κρίστιαν Στόκερ.
Νομικοί εμπειρογνώμονες σημείωσαν ότι μπορεί να διαφωνεί με τη Συνταγματική Υπηρεσία, αλλά δεν επιτρέπεται να την παρακάμπτει με τέτοιες «ιδιωτικές απόψεις» και να παραβλέπει τις νομικές διατάξεις.
Ερωτηθείς από το Brussels Signal σχετικά με τις πιθανές συνέπειες, οι εκπρόσωποι του Συμβουλίου Υπουργών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρνήθηκαν να σχολιάσουν αυτό που αποκάλεσαν «εσωτερικά θέματα της Αυστρίας».
Το ίδιο ακούστηκε και από εκπρόσωπο της βελγικής προεδρίας του Συμβουλίου, ο οποίος τόνισε ότι ακολουθήθηκαν οι σωστές τυπικές διαδικασίες.
Το άρθρο 16 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει στην παράγραφο δύο ότι: «Το Συμβούλιο αποτελείται από έναν εκπρόσωπο κάθε κράτους μέλους σε υπουργικό επίπεδο, ο οποίος μπορεί να δεσμεύει την κυβέρνηση του εν λόγω κράτους μέλους και να ψηφίζει».
Τώρα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα πρέπει να καθορίσει αν η Γκεβέσλερ ενήργησε ως εκπρόσωπος της Αυστρίας ή για λογαριασμό της.
Σε μια αντίδραση στον Νεχάμερ, ο αντιπρόεδρος των Πρασίνων Βέρνερ Κόγκλερ και η Γκεβέσλερ έγραψαν επίσης μια επιστολή προς τις Βρυξέλλες.
Σε αυτήν, δήλωσαν ότι λυπούνται που ο Ντε Κρου και ο Μαρόν εμπλέκονται σε αυστριακές εσωτερικές πολιτικές διαμάχες. «Οι κατηγορίες που διατυπώνονται στην επιστολή του καγκελάριου είναι ανακριβείς και δεν αντικατοπτρίζουν την αυστριακή νομική κατάσταση», υποστήριξαν οι Πράσινοι.
Επιπλέον, σύμφωνα με τους Κόγκλερ και Γκεβέσλερ, δεν ήταν απαραίτητο να υπάρχει συναίνεση στην αυστριακή κυβέρνηση για την εκλογική συμπεριφορά ενός υπουργού, ούτε ο καγκελάριος έχει δικαίωμα να δίνει οδηγίες.
A green “coup” in Austria?
Austria’s environment minister Gewessler (a Green) has just attempted a mini-coup by changing her country’s stance on the EU’s hugely controversial Nature Restoration Act. pic.twitter.com/Al2Wfe9eHN
— MCC Brussels (@MCC_Brussels) June 17, 2024
Η ψηφοφορία για τον νόμο περί αποκατάστασης της φύσης βρισκόταν στην κόψη του ξυραφιού, καθώς έπρεπε να επιτευχθεί ειδική πλειοψηφία 65% των κατοίκων της ΕΕ και 55% των κρατών μελών.
Η έγκριση της Αυστρίας έγειρε την ισορροπία προς το 66% των κατοίκων της ΕΕ και αποδείχθηκε καθοριστική για την έγκριση του νόμου.
Στη χώρα των Άλπεων, η αντιπολίτευση υποστήριξε ότι οι Νεχάμερ και Γκεβέσλερ είχαν καταστήσει την Αυστρία «περίγελο της Ευρώπης», σύμφωνα με την εκπρόσωπο του κλίματος Γιούλια Χερ του Σοσιαλιστικού Κόμματος (SPÖ). Η ίδια έκανε λόγο για «αναξιοπρεπή καβγά» ενόψει των επερχόμενων αυστριακών βουλευτικών εκλογών του Σεπτεμβρίου.
Ο ηγέτης του δεξιού Ελευθεριακού Κόμματος της Αυστρίας (FPÖ) Χέρμπερτ Κικλ δήλωσε ότι επιθυμεί τη λήψη μέτρων κατά της «ιδεολογικά καθοδηγούμενης ατομικής προσπάθειας» της Γκεβέσλερ, όπως την αποκάλεσε.
Θα πρέπει να υπάρξουν περισσότερες συνέπειες εκτός από την απλή δήλωση ότι «δεν επιτρέπεται», είπε.
Δεν είναι σαφές εάν ο αυστριακός κυβερνητικός συνασπισμός θα αντέξει. Ορισμένοι Χριστιανοδημοκράτες δείχνουν ότι η πλειοψηφία είναι νεκρή, ενώ άλλοι είναι πιο επιφυλακτικοί.
Ο νόμος για την αποκατάσταση της φύσης δίνει στα κράτη μέλη οικολογικούς στόχους. Λόγω της σφοδρής αντίδρασης στη νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των διαμαρτυριών των αγροτών, είχε αποδυναμωθεί.
Τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερη αυτονομία για να καθορίσουν ποια φυσικά ενδιαιτήματα θα αποκαταστήσουν και πώς θα το κάνουν. Επιπλέον, δεν θα αντιμετωπίζουν άμεσο έλεγχο ή τιμωρία σε σχέση με τον αριθμό που επιλέγουν να αποκαταστήσουν.
Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν τα δικά τους σχέδια αποκατάστασης στις Βρυξέλλες.
Μέχρι το 2030, τουλάχιστον το 30% των εν λόγω οικοτόπων πρέπει να αποκατασταθεί. Το ποσοστό αυτό πρέπει να ανέλθει στο 90 τοις εκατό έως το 2050.
Πηγή: Brussels Signal
