Όλα άρχισαν τον προηγούμενο μήνα με τη σύλληψη ενός Ρώσου αναπληρωτή υπουργού Άμυνας. Μετά, ενώπιον της δικαιοσύνης βρέθηκε ο επικεφαλής του διευθυντηρίου προσωπικού του υπουργείου. Αυτή την εβδομάδα συνελήφθησαν δύο υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του στρατού. Όλοι τους είναι αντιμέτωποι με κατηγορίες για διαφθορά, τις οποίες αρνούνται.
Οι συλλήψεις άρχισαν αφού ο πρόεδρος Πούτιν άρχισε την πέμπτη του θητεία και άλλαξε υπουργό Άμυνας, στέλνοντας τον Σεργκέι Σόιγκου, που ήταν στη θέση για χρόνια, σε νέο πόστο. Αυτό προκάλεσε αμέσως ερωτήματα ως προς το αν ο Πούτιν κινείται για να θέσει υπό τον έλεγχό του το υπουργείο Άμυνας εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, αν είναι σε εξέλιξη αγώνας για την εξουσία μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων και των υπηρεσιών ασφαλείας ή αν συμβαίνει κάτι άλλο.
Πόσο σοβαρή είναι η διαφθορά στη Ρωσία
Τα σκάνδαλα διαφθοράς δεν είναι κάτι νέο και αξιωματούχοι έχουν κατηγορηθεί πολλές φορές πως εκμεταλλεύονταν τις θέσεις τους για οικονομικό όφελος- σε κάποιες περιπτώσεις σε βάθος δεκαετίας.
Η διαφθορά στη Ρωσία λειτουργεί τόσο ως «καρότο» όσο και ως «μαστίγιο», καθώς ένας τρόπος για «ενθάρρυνση της αφοσίωσης και προτροπής των άλλων να είναι στην “ίδια σελίδα”»- όπως και ως μέθοδος ελέγχου, είπε ο Σαμ Γκριν, διευθυντής Δημοκρατικής Ανθεκτικότητας στο Center for European Policy Analysis.
O Πούτιν θέλει όλοι να έχουν «σκελετούς στο ντουλάπι τους» είπε πρόσφατα σε podcast ο Μαρκ Γκαλεότι, ειδικός ασφαλείας. Αν το κράτος έχει ενοχοποιητικό υλικό για αξιωματούχους, μπορεί να επιλέγει ποιον θα στοχεύει, πρόσθεσε.
Η διαφθορά «είναι η ουσία του συστήματος» είπε ο Νάιτζελ Γκουλντ- Ντέιβις, συνεργάτης του International Institute for Strategic Studies στο Λονδίνο. Επίσης, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε αύξηση των αμυντικών δαπανών που έχουν με τη σειρά τους αυξήσει τις ευκαιρίες για διαφθορά.
Ποιοι συνελήφθησαν
Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Τιμούρ Ιβάνοφ- ο πρώτος αξιωματούχος που συνελήφθη τον Απρίλιο και ο πιο υψηλόβαθμος ως τώρα- επέβλεπε μεγάλα οικοδομικά projects που σχετίζονταν με τον στρατό και είχε πρόσβαση σε μεγάλα ποσά. Τα projects αυτά περιελάμβαναν ανοικοδόμηση τμημάτων της κατεστραμμένης Μαριούπολης στην Ουκρανία.
Η ομάδα της οποίας ήταν επικεφαλής ο, νεκρός πλέον, Αλεξέι Ναβάλνι, υποστήριζε ότι ο Ιβάνοφ, 48 ετών, και η οικογένειά του είχαν ακίνητα- «φιλέτα», συμμετείχαν σε πολυτελή πάρτι και έκαναν ταξίδια στο εξωτερικό, ακόμα και μετά την έναρξη του πολέμου. Επίσης έλεγαν πως η σύζυγός του, Σβετλάνα, πήρε διαζύγιο το 2022 για να αποφύγει τις κυρώσεις και να συνεχίσει να ζει με πολυτέλεια.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, είπε την Πέμπτη ότι οι πρόσφατες συλλήψεις δεν είναι «εκστρατεία» κατά της διαφθοράς μα αντ’αυτού αντανακλούν τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες σε «όλους τους κυβερνητικούς φορείς».
Ο Πεσκόφ και ο Ιβάνοφ συμμετείχαν κάποτε σε ένα επεισόδιο που προκάλεσε αμηχανία on camera. Η ομάδα του Ναβάλνι είχε δώσει στη δημοσιότητα εικόνες του εκπροσώπου του Κρεμλίνου σε πάρτι γενεθλίων της πρώην συζύγου του Ιβάνοφ. Στο βίντεο ο Πεσκόφ, με τον Ιβάνοφ δίπλα του, φαίνεται να φορά ένα ρολόι κόστους περίπου 85.000 δολαρίων.
Τον Απρίλιο η Επιτροπή Ερευνών ανέφερε πως υπάρχουν υποψίες ότι ο Ιβάνοφ έλαβε ένα πολύ μεγάλο ποσό ως δωροδοκία- κάτι που τιμωρείται με μέχρι 15 χρόνια φυλάκιση. Έκτοτε έχουν συλληφθεί και άλλοι για δωροδοκία, μεταξύ των οποίων ο υποστράτηγος Γιούρι Κουζνετσόφ, επικεφαλής του διευθυντηρίου προσωπικού του υπουργείου Άμυνας, ο στρατηγός Ιβάν Πόποφ, στρατιωτικός καριέρας και πρώην κορυφαίος διοικητής στην Ουκρανία και ο υποστράτηγος Βαντίμ Σαμάριν, αναπληρωτής επικεφαλής του γενικού επιτελείου. Ο Σαμάριν είναι αναπληρωτής του Βαλέρι Γκερασίμοφ, επικεφαλής του γενικού επιτελείου. Πέμπτος αξιωματούχος του υπουργείου συνελήφθη την Πέμπτη: Πρόκειται για τον Βλάντιμιρ Βερτελέτσκι, που ήταν επικεφαλής τμήματος στον κλάδο αμυντικών προμηθειών του υπουργείου. Κατηγορήθηκε για κατάχρηση που είχε ως αποτέλεσμα ζημιά 70 εκατ. ρουβλιών (776.000 δολαρίων) σύμφωνα με την Επιτροπή Ερευνών. Επίσης, ο αναπληρωτής επικεφαλής της ομοσπονδιακής υπηρεσίας φυλακών για την περιοχή της Μόσχας, Βλαντιμίρ Τελάγεφ, συνελήφθη την Πέμπτη για κατηγορίες δωροδοκίας μεγάλης κλίμακας, σύμφωνα με ρωσικές αναφορές.
Γιατί συμβαίνει τώρα
Οι συλλήψεις αυτές δείχνουν πως η εκτός ελέγχου διαφθορά στο υπουργείο Άμυνας δεν θα γίνεται πλέον ανεκτή, είπε ο Ρίτσαρντ Κόνολι, ειδικός σε θέματα ρωσικής οικονομίας στο Royal United Services Institute στο Λονδίνο.
Λίγο μετά την ορκωμοσία του ο Πούτιν αντικατέστησε τον Σόιγκου με τον Αντρέι Μπελούσοφ, οικονομολόγο. Ο Πεσκόφ είπε πως ο αυξανόμενος αμυντικός προϋπολογισμός της Ρωσίας πρέπει να βρει τη θέση του στην ευρύτερη οικονομία της χώρας. Ο Πεσκόφ είπε πως ο αμυντικός προϋπολογισμός είναι στο 6,7% του ΑΕΠ- ένα επίπεδο που έχει να εμφανιστεί από τη σοβιετική περίοδο.
«Υπάρχει μια άποψη πως πρέπει να δαπανάται με περισσότερη σοφία» είπε ο Κόνολι. Υπενθυμίζεται πως, πριν τον θάνατό του σε μια «μυστηριώδη» συντριβή αεροσκάφους πέρυσι ο επικεφαλής της μισθοφορικής Wagner Γεβγκένι Πριγκόζιν είχε ηγηθεί μιας σύντομης στάσης κατά της στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας, κατηγορώντας την πως διαχειριζόταν λανθασμένα τον πόλεμο και δεν έστελνε όπλα και πυρομαχικά στις δυνάμεις του. Ο διορισμός του Μπελούσοφ είναι μια «απρόθυμη αναγνώριση από το Κρεμλίνο» πως πρέπει να αρχίσει να δίνει σημασία σε αυτά τα προβλήματα, είπε ο Γκουλντ Ντέιβις.
Επίσης, είναι πολύ σημαντική η σωστή διαχείριση του πολέμου επειδή η οικονομία της Ρωσίας εξαρτάται από αυτήν. Οι Ρώσοι λαμβάνουν υψηλότερους μισθούς λόγω της ανόδου του αμυντικού τομέα. Αυτό προκαλεί προβλήματα με τον πληθωρισμό, μα επιτρέπει στον Πούτιν να συνεχίσει να εκπληρώνει υποσχέσεις περί αύξησης του βιοτικού επιπέδου.
Ο Γκριν είπε πως η κυβέρνηση χρειάζεται να «συνεχίσει τον πόλεμο για να συνεχίσει να λειτουργεί η οικονομία» μα παράλληλα να διασφαλίσει πως τα κόστη και η διαφθορά δεν είναι πιο ψηλά από ό,τι χρειάζεται.
Ο Κόνολι είπε πως ο Μπελούσοφ μπορεί επίσης να «ξηλώνει» τους ανθρώπους του προκατόχου του και να στέλνει μήνυμα πως τα πράγματα πλέον θα γίνονται αλλιώς, ενώ για το Πόποφ ίσως να πρόκειται για τις συνέπειες την επικρίσεών του σε βάρος του υπουργείου Άμυνας για έλλειψη όπλων και εφοδίων.
Πιθανός αγώνας για την εξουσία
Είναι άγνωστο κατά πόσον το Κρεμλίνο ή οι υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας, ειδικά η FSB, βρίσκονται πίσω από τις συλλήψεις. Θα ήταν πιθανό αξιωματούχοι σε απόσταση από τον Πούτιν να βρέθηκαν στην μέση ενός αγώνα για την εξουσία που δεν συνδέεται με τον νέο υπουργό Άμυνας. Οι υπηρεσίες ασφαλείας, είπε ο Γκριν, ίσως προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την κυριαρχία των ενόπλων δυνάμεων που παρατηρείται από τότε που άρχισε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Επίσης, προσθέτει πως αν ο Πούτιν δεν ήθελε να γίνει κάτι τέτοιο, δεν θα γινόταν.
Τι θα ακολουθήσει
Περισσότερες συλλήψεις δεν αποκλείονται, καθώς ο νέος υπουργός Άμυνας θέλει να δείξει ότι υπάρχει τίμημα για τη διαφθορά, εκτιμά ο Κόνολι. Ο Γκριν πρόσθεσε ότι δεν είναι απίθανο «επιχειρηματικοί» ερευνητές να σκεφτούν πως υποθέσεις σε βάρος στρατηγών θα ήταν καλή ευκαιρία για τις καριέρες τους.
Πάντως η διαφθορά είναι ενδημική σε τόσο μεγάλο βαθμό που θα μπορούσε να προκληθεί πανικός σε όλο το σύστημα, κάνοντας πολλούς αξιωματούχους να πάρουν την πόρτα της εξόδου- κα το Κρεμλίνο δεν το θέλει αυτό, δεδομένου πως όλο το σύστημα είναι βασισμένο στη διαφθορά.
Με πληροφορίες από Associated Press
Πηγή: thessnews.gr
