Μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης από τον Ντόναλντ Τουσκ, στην Πολωνία διενεργείται ένα άνευ προηγουμένου «ξεκαθάρισμα» στον τομέα των δημοσίων μέσων ενημέρωσης, με αφετηρία την αναστολή του TVP World, του αγγλόφωνου καναλιού της πολωνικής δημόσιας τηλεόρασης, τον Δεκέμβριο. Αυτό έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς ο Τουσκ φαίνεται να εκτελεί διατεταγμένη υπηρεσία από τις Βρυξέλλες, δεδομένου ότι τα αγγλόφωνα πολωνικά μέσα επηρέαζαν σε μεγάλο βαθμό την κοινή γνώμη και εκτός των πολωνικών συνόρων.
Στις 29 Ιανουαρίου, το κρατικό πρακτορείο τύπου PAP έκλεισε την υπηρεσία αγγλικής γλώσσας και πληροφόρησης The First News. Και οι δύο υπηρεσίες ξεκίνησαν υπό την προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση (PiS).
Το TVP World ανεστάλη και βγήκε από τον αέρα στις 27 Δεκεμβρίου, λίγες ώρες μετά την απόλυση του διευθυντή του Φίλιπ Στιτσίνσκι. Παρά την υπόσχεση ότι το μέλλον του καναλιού θα αποφασιζόταν έως τις 15 Ιανουαρίου, παραμένει εκτός αέρα.
Η υπηρεσία είχε επικεντρωθεί, κατά τα τρία πρώτα χρόνια της λειτουργίας της (2018-2021), στην κάλυψη ειδήσεων και πληροφοριών για την Πολωνία. Τα τελευταία τρία χρόνια έγινε τακτική υπηρεσία διεθνών ειδήσεων.
Το τηλεοπτικό κανάλι χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από επιχορήγηση του Υπουργείου Εξωτερικών η οποία καλύπτει το κανάλι για το 2024. Οι αξιωματούχοι του υπουργείου λένε ότι είναι στο χέρι του TVP για να λάβει απόφαση σχετικά με το μέλλον της.
Σταμάτησε να εκπέμπει τον Δεκέμβριο, εν μέρει για υλικοτεχνικούς λόγους, όταν το στούντιο από το οποίο εξέπεμπε, έγινε απαραίτητο για άλλες ειδησεογραφικές υπηρεσίες που διαχειρίζεται το TVP. Δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στις συνήθεις εγκαταστάσεις τους, καθώς αυτές είχαν καταληφθεί από υποστηρικτές της προηγούμενης διοίκησης του TVP.
Η διαδικτυακή πύλη της υπηρεσίας έχει επίσης καταργηθεί με όλο το υλικό που είχε δημοσιεύσει από το 2018 να μην είναι πλέον διαθέσιμο στο κοινό των ιστοσελίδων του TVP. Προφανώς, η απόφαση αυτή ελήφθη στο πλαίσιο μιας γενικής άσκησης «επαλήθευσης» ή, όπως την αποκαλούν οι επικριτές, «λογοκρισίας».
Στις 29 Ιανουαρίου, το πρακτορείο PAP ανακοίνωσε το κλείσιμο της αγγλόφωνης υπηρεσίας The First News, υποστηρίζοντας ότι ήταν δαπανηρή και «δεν είχε κανένα μετρήσιμο αντίκτυπο στην καλή εικόνα της Πολωνίας» στο εξωτερικό.
Μιλώντας στον ειδησεογραφικό ιστότοπο Wirtualne Media, ο εκτελών χρέη αρχισυντάκτη του PAP Μάρεκ Μπλόνσκι δήλωσε ότι, στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης, ο όμιλος «υποχρεώθηκε να επανεξετάσει τις δαπάνες» σε όλους τους τομείς.
«Η ανάλυση του κόστους όσον αφορά το The First News επιβεβαίωσε τη μη κερδοφορία του έργου αυτού, ενώ η ουσιαστική ανάλυση οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η λειτουργία μιας τέτοιας πύλης δεν αποτελεί άμεσα μέρος των καθηκόντων που εμπίπτουν στη δημόσια αποστολή του PAP», υποστήριξε ο Błoński.
Η Νταγκμάρα Λέτσκοβιτς, αναπληρώτρια αρχισυντάκτρια του PAP, που διαχειρίζεται το The First News (TFN), είπε στο Wirtualne Media ότι η απόφαση για το κλείσιμο της εταιρείας αποτέλεσε «δυσάρεστη έκπληξη». Πρόσθεσε ότι δεν προοριζόταν ποτέ για εμπορικό έργο και ότι ήταν απλώς μια προσπάθεια παροχής πληροφοριών για την Πολωνία στα αγγλικά.
Οι κινήσεις κατά των αγγλόφωνων υπηρεσιών ακολουθούν την αμφιλεγόμενη απόφαση της νεοϊδρυθείσας κυβέρνησης υπό τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ τον περασμένο μήνα να αντικαταστήσει τη διαχείριση των δημόσιων μέσων ενημέρωσης και να θέσει τις υπηρεσίες σε κατάσταση «εκκαθάρισης».
Τα δημόσια μέσα ενημέρωσης τις τελευταίες έξι εβδομάδες εκκαθαρίστηκαν από όλους τους υποστηρικτές της πρώην κυβέρνησης του PiS. Αυτό περιλαμβάνει σχεδόν οποιονδήποτε ήταν ύποπτος για συντηρητικές τάσεις, ακόμη και αν δεν εργαζόταν στους τομείς των ειδήσεων και της επικαιρότητας.
Ως αποτέλεσμα, το πρόσωπο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στην Πολωνία έχει αλλάξει. Όλα τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης εμφανίζονται τώρα φιλικά προς τη νέα κυβέρνηση και οι συντηρητικές απόψεις προωθούνται σε εξειδικευμένα μέσα ενημέρωσης που δεν έχουν ούτε κατά διάνοια την εμβέλεια ή την οικονομική επιρροή των κύριων δικτύων.
Τα πολωνικά δικαστήρια έχουν μέχρι στιγμής αρνηθεί να καταχωρίσουν τη νέα διοίκηση των δημόσιων μέσων ενημέρωσης ή τους εκκαθαριστές του TVP και της Πολωνικής Ραδιοφωνίας. Το Εθνικό Δικαστήριο Μητρώου στις 29 Ιανουαρίου αναγνώρισε το PAP ως εκκαθαριστή.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο, ένα όργανο του οποίου τα μέλη εξελέγησαν κατά τη θητεία της τελευταίας κυβέρνησης του PiS, έκρινε αυτόν τον μήνα ότι η χρήση του εμπορικού δικαίου για την εφαρμογή αλλαγών στη διαχείριση των δημόσιων μέσων ενημέρωσης ή για την εκκαθάρισή τους είναι αντισυνταγματική.
Η κυβέρνηση κήρυξε την εν λόγω απόφαση άκυρη επειδή αφορούσε έναν δικαστή που, όπως υποστηρίζει, διορίστηκε παράνομα επί της προηγούμενης κυβέρνησης του PiS μαζί με άλλους δύο που είχαν «σύγκρουση συμφερόντων λόγω του ότι ήταν πρώην βουλευτές του PiS».
