Τσιπρομπόρις ή Οσυμανδίας;

497

Γράφει ο Στέλιος Ιατρού.

Ο Τραμπ στρέφει πάνω του τα βέλη τόσο των δεξιών όσο και των αριστερών της Ευρώπης, με παραλληλισμούς του προς πολιτικούς της ευρωπαϊκής μας εμπειρίας

Οι συγχύσεις αυτές απέχουν πολύ απ’ τα πράγματα, γιατί οι διάφοροι ετερόφωτοι Ευρωπαίοι μας λαϊκιστές με τους οποίους τον παραλληλίζουν πολλοί, ακόμα και οι εφήμεροι δημαγωγοί τύπου Μπόρις που από καραμπόλες βρέθηκαν στα πράγματα, δεν συγκρίνονται με το φαινόμενο παγκόσμιας εμβέλειας στο οποίο έχει εξελιχτεί ο Τραμπ

Θα πει κανείς, «μα είναι παγκόσμιας εμβέλειας, γιατί όλη η προσοχή μας είναι στραμμένη στις ΗΠΑ». Περίπου αλλ’ όχι ακριβώς. Εάν βρισκόταν ο Μπάιντεν ή η Χίλαρυ στη θέση του, μάλλον δεν θα κινούσαν τα πάθη και τα συναισθήματα (passions and emotions in History) των συναισθηματικών κοινοτήτων του πλανήτη, αλλά θα διαχειρίζονταν με παραδοσιακούς, μη αποδοτικούς τρόπους τις υποθέσεις του κράτους, κατά την παράδοση που διαμορφώθηκε απ’ το ’92 κι εξής.

Ο Τραμπ έχει επενδυθεί με larger than life expectations απ’ τις συναισθηματικές κοινότητες που εξακολουθεί να διχάζει, ώστε να ενσαρκώνει πλέον έναν «αυτοκρατορικό μεσσιανισμό», φαινόμενο προθαλάμου ενός πολιτειακού μετασχηματισμού, όπως της μετάβασης απ’ τη θνήσκουσα res publica της Ρώμης του Ιουλίου Καίσαρα στο principatus του Οκταβιανού Αυγούστου και στη συνέχεια στο γνήσιο imperium του Τιβερίου. Ασφαλώς τηρουμένων των αναλογιών.

Οι μετασχηματισμοί ενδεικνύονται στις θεσμικές ανεπάρκειες του παραδοσιακού συστήματος, τις οποίες το τελευταίο δεν στοχάστηκε πώς να διορθώσει, και ο Τραμπ αξιοποίησε προς όφελός του, ώστε α) ν’ αυτοπροβληθεί ως αυτόφωτος, εξωσυστημικός Μεσσίας με αδιαμεσολάβητη αναφορά απευθείας στον λαό κι όχι μέσα απ’ το κομματικό σύστημα — απλά συνεργάζεται με τα agenda του Μιτς ΜακΚόνελ — δηλαδή ως του μοναδκού προσώπου που μπορεί να ανοίξει την πόρτα της Ιστορίας και να λύσει κάθε πρόβλημα, όπως δεν παύει να διακηρύσσει όταν προκύπτει κάποιο πρόβλημα, και β) ως ο ηγεμόνας απ’ τη βούληση του οποίου απορρέει η χάραξη της πολιτικής και η μεταβολή του παραγόμενου έργου πάνω στη γραμμή του χρόνου (ισχύς), ως αυτοκράτορας δηλαδή που τον αναγόρευσαν όχι οι θεσμοί αλλά οι επευφημίες του λαού.

Ο αυτοχαρακτηρισμός του, άλλωστε, πως “I am the Chosen One” εκφράζει με εύκολα αποκωδικοποιήσιμο λεξιλόγιο τον αυτοσυσχετισμό του με τη μεταφυσική σφαίρα των Ρωμαίων Αυγούστων (θεοπρεπές προσωνύμιο, «Σεβαστοί»), που ακόμα και κάτω απ’ τον χριστιανικό ουρανό παρέμεναν οι Εκλεκτοί του Θεού — ναι, σύμφωνα με τη ρωμαϊκή πολιτική θεωρία, ο αυτοκράτορας ήταν ο Εκλεκτός και η Σκιά του Θεού στην Οικουμένη, κι όχι ο Πάπας ή οι Πατριάρχες.

Από τους ευρωπαίους ηγέτες ουδείς τολμά να ενδυθεί τέτοιους μανδύες, κι επομένως υποκαταγράφεται η πραγματικότητα όταν επιχειρείται η περιγραφή του Τραμπ με όρους Τσίπρα, Μπόρις, Μακρόν, ή ακόμα και Πούτιν. Ομιλώ πάντοτε, βέβαια, για την αποτύπωση της εικόνας και όχι για την ουσία του παραγόμενου έργου.

Ο Τραμπ ανήκει περισσότερο στην παράδοση του Ραμσή Β΄του Μεγάλου (1279-1213 π.Χ.), του τρίτου και τρανότερου φαραώ της 19ης Δυναστείας του Νέου Βασιλείου, και γι’ αυτό του τρανότερου ηγεμόνα της Αιγύπτου, που ήταν εμμονικός με την προβολή της εικόνας του, εγείροντας στ’ όνομά του μνημεία και κολοσσικά αγάλματα της όψης του, όπως κι ο Τραμπ βάζει παντού τ’ όνομά του και η χαρακτηριστική εικόνα του προσώπου του είναι brand. 

Στην ελληνική παράδοση, ο Ραμσής μας ήταν γνωστός ως Οσυμανδίας / Οσυμανδύας, παραφθορά του τίτλου του, Usermaatre Setepenre, που σημαίνει «Η Αλήθεια / Ευταξία του Ρα είναι ισχυρή, ο Εκλεκτός του Ρα», όπου Ρα ή Ρε ήταν ο μεγάλος θεός του ηλίου — προσοχή, να μην συγχέεται με τον Ατέν ή Ατόν, τον θεό του ηλιακού δίσκου που λάτρεψε ο Ακενάτεν/Ακενατόν (Αμένοφις / Αμενχοτέπ Δ’ , 1353-1336 π.Χ.). 

Προσέξτε τις αναφορές του Ραμσή στους όρους «αλήθεια» που ισοδυναμεί με την «ευταξία» και τη «δικαιοσύνη» που έχει «ισχύ», όρους που εμφανίζονται διαρκώς στη ρητορική του Τραμπ, όταν μέμφεται για fake news όλα τα συστημικά ΜΜΕ και αυτοπεριγράφεται ως θύμα στοχοποίησης και διασποράς ψευδών ειδήσεων εις βάρος του, καθώς και για το νέο του δόγμα: «Νόμος και Τάξη» ενώπιον των φαινομένων συλλογικής, αστικής βίας των ημερών μας. Για το «Εκλεκτός του Θεού» μίλησα ήδη.

Για τον Ραμσή, ο Percy Bysshey Shelley έγραψε το ποίημα με τίτλο “Ozymandias”. Το παραθέτω κατωτέρω:

I met a traveller from an antique land, 

Who said—“Two vast and trunkless legs of stone 

Stand in the desert. . . . Near them, on the sand, 

Half sunk a shattered visage lies, whose frown, 

And wrinkled lip, and sneer of cold command, 

Tell that its sculptor well those passions read 

Which yet survive, stamped on these lifeless things, 

The hand that mocked them, and the heart that fed; 

And on the pedestal, these words appear: 

My name is Ozymandias, King of Kings; 

Look on my Works, ye Mighty, and despair! 

Nothing beside remains. Round the decay 

Of that colossal Wreck, boundless and bare 

The lone and level sands stretch far away.