Στις εκτιμήσεις που οδηγούν σε πρόωρες εκλογές το 4ο τρίμηνο του 2018 αλλά και η επόμενη μέρα της λήξης (;) του τρίτου Μνημονίου αναφέρεται το νέο Δελτίο του ΔΙΚΤΥΟΥ.
Στην θεωρία του Χάους υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα χάους. Ο καιρός επί παραδείγματι είναι επίπεδο χάους ένα. Ανεξαρτήτως του τι θα προβλέψει ο μετεωρολόγος ή τι επιθυμούμε εμείς, ο καιρός θα κάνει το δικό του.
Η πολιτική από την άλλη είναι επίπεδο χάους δύο. Η εξέλιξη της επηρεάζεται, διαμορφώνεται από πολλούς και διάφορους παράγοντες. Πράξεις, λόγια, εκτιμήσεις, πληροφορίες, επιθυμίες, γεγονότα, (τα γεγονότα, καλό μου παιδί, τα γεγονότα, όπως είπε και ο Βρετανός Πρωθυπουργός Harold Macmillan) αποτελούν ορισμένους από τους εξελικτικούς παράγοντες μίας πολιτικής κατάστασης που αποτελεί, για τους παραπάνω λόγους, μία διαρκώς μεταβαλλόμενη κατάσταση.
Η χώρα έχει πλέον εισέλθει σε οιονεί προεκλογική περίοδο. Εκείνο που απασχολεί τους αναλυτές, τα κόμματα και τους Θεσμούς είναι η κατάλληλη προετοιμασία εν όψει της προεκλογικής περιόδου και προφανώς ο ακριβής χρόνος, όπως και τα πιθανά μετεκλογικά σενάρια. Όπως, είπαμε όμως, η πολιτική επηρεάζεται από λεπτομέρειες που κρύβουν την ουσία.
Ο Υφυπουργός Εργασίας κ. Πετρόπουλος σε παρέμβαση του στη Βουλή «φωτογράφισε» έμμεσα τον χρόνο των εκλογών. Ζυγίζοντας το πολιτικό κόστος των συμφωνημένων περικοπών των συντάξεων από την αρχή του 2019, δήλωσε ότι η Κυβέρνηση δεν προτίθεται να ενημερώσει τους συνταξιούχους νωρίτερα από τον Ιανουάριο του 2019 για το νέο ποσό σύνταξης που θα λαμβάνουν. Ενώ η Ελλάδα έπρεπε να έχει ολοκληρώσει ήδη τον επανυπολογισμό των συντάξεων και να έχει αποστείλει στους πολίτες την επιστολή ενημέρωσης με το νέο ποσό, αυτή η διαδικασία ενημέρωσης μετατίθεται και ουσιαστικά συμπίπτει η ενημέρωση με την εφαρμογή!
Δημιουργούνται ως εκ τούτου βάσιμες υπόνοιες για το χρόνο των εκλογών. Μετά τη φιέστα της ολοκλήρωσης του τρίτου Μνημονίου και πριν από τις σημαντικές περικοπές στις συντάξεις. Σε αυτή την τακτικιστική εξίσωση θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και άλλους παράγοντες όπως οι διαθέσεις των Θεσμών και κυρίως της Γερμανίας, απέναντι στη μορφή και την αυστηρότητα της εποπτείας.
Άστο για αργότερα και κάνε τον …Κινέζο
Η γνωστή από το παρελθόν φράση «extend and pretend», δηλαδή επέκταση και προσποίηση, είναι το πιο πιθανό σενάριο για την επόμενη ημέρα της ολοκλήρωσης του τρίτου Μνημονίου.
Οι πολιτικοί ελιγμοί που η Κυβέρνηση και οι Θεσμοί πρέπει να κάνουν με δεδομένη τη γερμανική δύσκαμπτη στάση, τις συζητήσεις για το μέλλον της ΕΕ και τις επικείμενες ευρωεκλογές που αναμένεται να ενισχύσουν τα άκρα του πολιτικού φάσματος, επιβάλλουν μία λύση που θα τους διατηρεί όλους σχετικά ικανοποιημένους.
Στις 20 Αυγούστου δεν θα είμαστε αντιμέτωποι με τίποτε άλλο παρά με την «επόμενη μέρα». Μία «ημέρα» κατά την οποία η Ελλάδα θα εξακολουθεί να εμφανίζει ένα εκατ. ανέργους και πολλούς περισσότερους χαμηλόμισθους, έναν στους δύο φορολογουμένους με ληξιπρόθεσμες οφειλές στην
Εφορία και ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 2,1% σε ετήσια βάση, όπως εκτιμά το ΙΟΒΕ, δηλαδή χαμηλότερο του απαιτούμενου για ταχεία έξοδο από την κρίση.
Θα είμαστε, με άλλα λόγια, αντιμέτωποι με τα ίδια προβλήματα με τα οποία είμαστε και σήμερα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν το τραπεζικό σύστημα, την προσέλκυση επενδύσεων, την γραφειοκρατία, τον αναποτελεσματικό δημόσιο τομέα και τόσα άλλα που δεν καταφέραμε να λύσουμε.
Ύστερα από 13 Περιφερειακά Συνέδρια με αντικείμενο την ανάπτυξη, από πέρυσι το καλοκαίρι, η Κυβέρνηση έθεσε πρόσφατα ένα «ολιστικό πλάνο ανάπτυξης» ενώπιον των εταίρων και δανειστών μας, διεκδικώντας αποδοχή την οποία –κατά τα φαινόμενα- δεν έχει ακόμη εισπράξει (και που κανείς αρμόδιος φορέας και θεσμός στην Ελλάδα δεν γνωρίζει!)
Και αυτό συνέβη γιατί ακόμα δεν έχει ανακτηθεί η εμπιστοσύνη στην οικονομική πολιτική της χώρας. Μέσα στους επόμενους τρεις μήνες, η Κυβέρνηση πρέπει να διαμορφώσει μαζί με τους Θεσμούς, ένα συνολικό πακέτο με μέτρα μείωσης του χρέους, και να φέρει σε πέρας μεταρρυθμίσεις σε αναπτυξιακή κατεύθυνση.
Αν δεν το κατορθώσει τότε η εξέλιξη αυτή θα καταστήσει την Ελλάδα παρατηρητή των συζητήσεων σε επίπεδο Γερμανίας και ΔΝΤ. Η Γερμανία και το ΔΝΤ θα πρέπει να φθάσουν σε κάποιο συμβιβασμό για τον μηχανισμό ελάφρυνσης του χρέους που να ικανοποιεί και τους δύο. Κάτι σαν τον δημοσιονομικό κόφτη που συμβίβασε τις διαφορές τους για τον εκτιμώμενο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και τα πρωτογενή πλεονάσματα. Είναι σφόδρα πιθανό να προκύψει ένας υβριδικός μηχανισμός χρέους, που θα μπορούσε να ενεργοποιείται αυτόματα.
Με τι κριτήρια όμως, θα λειτουργεί ο μηχανισμός;
Μέχρι τώρα στη συζήτηση κυριαρχεί η «αρνητική υπόθεση», δηλαδή να κινητοποιείται ο μηχανισμός ελάφρυνσης όταν η οικονομία είναι σε ύφεση. Αλλά αυτό δεν συνιστά ουσιαστικό κίνητρο. Διότι σε αυτή τη περίπτωση, η Ελλάδα θα επιβραβεύεται στην ουσία για να μην έχει ισχυρή ανάπτυξη, αντί να επιβραβεύεται με βάσει τις μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιεί ώστε να ενισχύεται η ανάπτυξη.
Άρα, ο μηχανισμός πρέπει να αποκτήσει «θετική υπόθεση». Όσο περισσότερες δομικές μεταρρυθμίσεις εφαρμόζονται τόσο περισσότερο θα ελαφρύνεται το χρέος. Πρέπει να αλλάξει το πρόσημο. Να επιδιώκουμε τη θετική προσδοκία και όχι την αρνητική πιθανότητα.
Δελτίο Πολιτικής Ανάλυσης κι Εκτίμησης από το ΔΙΚΤΥΟ
*Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου είναι Διευθυντής του Δικτύου.
* Ο Γιώργος Παπούλιας είναι Πολιτικός Επιστήμονας, συνεργάτης του Δικτύου.
