Γράφει η Μαριάνθη Δ. Καφετζή-Ραυτοπούλου*
Πάνω από δύο μήνες μετά την πρώτη εμφάνιση του κορωνοϊού στην επαρχία Γουχάν της Κίνας και της μετέπειτα σταδιακής εξάπλωσης του σε όλον τον κόσμο, o Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε «πανδημία» τον Covid-19 (κορωναϊό), με αποτέλεσμα οι περισσότερες χώρες να εντείνουν τα μέτρα περιορισμού της
Ο φονικός ιός έχει εξαπλωθεί σε 118 χώρες στον κόσμο, με πάνω από 125.000 κρούσματα, και έχει προκαλέσει τον θάνατο σε περίπου 4.600 ανθρώπους. Δυστυχώς τα παραπάνω νούμερα μεταβάλλονται συνεχώς προς τα επάνω από ώρα σε ώρα.
Ο επικεφαλής του ΠΟΥ, δρ. Γκεμπρεγιέσους, τόνισε ότι η λέξη «πανδημία» δεν πρέπει να χρησιμοποιείται «ελαφρά τη καρδία ή απρόσεκτα». «Είναι μία λέξη που μπορεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτο φόβο ή την αδικαιολόγητη παραδοχή ότι δεν υπάρχει λόγος να πολεμούμε πια, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω θανάτους».
Η χώρα μας λοιπόν μέσα στο παγκόσμιο στερέωμα έχει να αντιμετωπίσει τον περιορισμό της επιδημίας από τη μία και παράλληλα την Τουρκική προκλητικότητα σε όλο της το μεγαλείο. Προβλήματα σύνθετα και πολυδιάστατα. Εδώ μιλάμε για την υγεία, την ανθρώπινη ζωή και την φύλαξη των συνόρων μας, ταυτόχρονα με τις οικονομικές επιπτώσεις οι οποίες θα γίνονται όλο και πιο εμφανείς στο εγχώριο και στο παγκόσμιο στερέωμα, όπως φάνηκε και από τη μεγάλη πτώση των χρηματιστηρίων.
Την αίσθηση της βαρύτητας των επιπτώσεων που θα υπάρξουν έδωσε ο ΟΟΣΑ με την ενδιάμεση έκθεσή του για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, όπου τόνισε ότι ο Covid-19 αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009 και κάλεσε τις χώρες να λάβουν άμεσα μέτρα για την προστασία των πολιτών και των επιχειρήσεων και τη στήριξη της ζήτησης στην οικονομία. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ακόμη και στο καλύτερο σενάριο, που προβλέπει μία περιορισμένη έκταση του κορωνοϊού εκτός της Κίνας, αναμένεται μία απότομη πτώση της παγκόσμιας ανάπτυξης στο πρώτο εξάμηνο του 2020, καθώς πλήττονται οι αλυσίδες προσφοράς, ο τουρισμός υποχωρεί, η εμπιστοσύνη μειώνεται. Ο ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, στο σενάριο αυτό, θα μειωθεί στο 2,4% για το σύνολο του έτους από το ήδη χαμηλό 2,9% το 2019, ενώ αναμένεται να αυξηθεί στο 3,3% το 2021.
Η αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών του κορωνοϊού βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ για το θέμα αυτό αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις και στο Eurogroup που θα γίνει στις 16 Μαρτίου. Μη ξεχνάμε ότι η κρίση αυτή βρίσκει την Ελλάδα μετά από μια μακροχρόνια οικονομική κρίση. Ήδη, σε ένα έκτακτο διευρυμένο Eurogroup, που έγινε με τηλεδιάσκεψη, συμφωνήθηκε η λήψη δημοσιονομικών μέτρων, με χρήση της ευελιξίας που δίνει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης για αύξηση των δαπανών σε έκτακτες καταστάσεις. Όσο, μάλιστα, η χρονική και γεωγραφική εξάπλωση του ιού θα συνεχίζεται, οι συνέπειες για τον τουρισμό θα γίνονται όλο και πιο έντονες, οι μεγάλες συνεδριακές διοργανώσεις ματαιώνονται και ενδέχεται να επεκταθούν και σε άλλους σημαντικούς κλάδους της οικονομίας, όπως είναι το εμπόριο, οι εξαγωγές, οι εισαγωγές υλικών κ.ά.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει το ποσό των 50 δισ. δολαρίων με γρήγορες διαδικασίες σε χώρες – μέλη του που έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα. Προανήγγειλε, επίσης, ότι θα αναθεωρήσει τον Απρίλιο τις προβλέψεις του για την παγκόσμια οικονομία, καλώντας τις κυβερνήσεις να προστατεύσουν τους πολίτες από τις οικονομικές επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης υγείας. Όπως αναφέρει, ανάλογα με τις διαχειριστικές δυνατότητές τους, οι κυβερνήσεις μπορούν να βοηθήσουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις άμεσα με διάφορους τρόπους, όπως:
– Να δώσουν επιδοτήσεις μισθών σε πολίτες και επιχειρήσεις για να βοηθήσουν στον περιορισμό της μετάδοσης των επιπτώσεων. Για παράδειγμα, σημειώνει το Ταμείο, η Γαλλία, η Ιαπωνία και η Κορέα παρέχουν επιδοτήσεις σε εταιρείες και άτομα, τα οποία παίρνουν άδεια για να προσέχουν τα παιδιά στο σπίτι, όταν τα σχολεία είναι κλειστά. Η Γαλλία παρέχει αναρρωτικές άδειες για όσους έχουν επηρεαστεί άμεσα από τον ιό και πρέπει να τεθούν σε οικειοθελή καραντίνα. Είδαμε αντίστοιχα μέτρα να παίρνει και η χώρα μας
– Να διευρύνουν και να παρατείνουν τη χορήγηση επιδομάτων, σε χρήμα και σε είδος.
– Να δώσουν φορολογικές ελαφρύνσεις σε άτομα και επιχειρήσεις που δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν.
Όσον αφορά τη χώρα μας, θα χρειαστούν αντισταθμιστικά μέτρα από την πλευρά της Πολιτείας, αλλά και κατάλληλες κινήσεις από την πλευρά των τραπεζών, ώστε να στηριχθούν οι επιχειρήσεις οι οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα ταμειακών ροών, εξαιτίας των μέτρων περιορισμού της μετάδοσης του ιού. Τώρα είναι η στιγμή να υπάρξει ουσιαστική διεκδίκηση για τη μείωση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων, απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους. Μέσα στην ατυχία μας όλοι νιώθουμε τυχεροί ή τουλάχιστον πιο ασφαλείς λόγω της συγκεκριμένης Κυβέρνησης που καλείται να διαχειριστεί την όλη κατάσταση.
*Η Μαριάνθη Δ. Καφετζή-Ραυτοπούλου είναι Οικονομολόγος, ΜΒΑ, Σύμβουλος Επιχειρήσεων
