Μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανάλυση από το Politico επισημαίνει τις επιπτώσεις των κυρώσεων της δύσης στη Ρωσία.
“Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε επανειλημμένα προειδοποιηθεί ότι η Δύση θα κονιορτοποιούσε την οικονομία του εάν εισέβαλε στην Ουκρανία, αλλά αποφάσισε να στείλει τα τανκς ούτως ή άλλως.
Γιατί; Είναι πιθανό να έχει υπολογίσει μοιραία λάθος, αλλά υπάρχει επίσης το πιο ζοφερό σενάριο ότι θα μπορούσε να δει πλεονεκτήματα σε μια οικονομική κατάρρευση που θα του πρόσφερε μια διαδρομή υψηλού κινδύνου για να επιστρέψει στην καταστολή της κομμουνιστικής εποχής με το βιβλίο των παλαιών πληρωτών του στην KGB.
Δεν υπάρχει καμία υπερεκτίμηση του οικονομικού γκρεμού που απλώς επέλεξε να διώξει. Αποκομμένος από την πρόσβαση στα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής του τράπεζας και με βασικές ρωσικές τράπεζες αποσυνδεδεμένες από τα διεθνή συστήματα πληρωμών, το ρούβλι έχει βυθιστεί και το χρηματιστήριο παραμένει κλειστό λόγω του φόβου ότι οι εταιρείες θα εξατμιστούν εάν ανοίξει το εμπόριο. (Ζωντανά στην τηλεόραση, ένας γνωστός έμπορος ήπιε μια πρόποση για το θάνατο του ρωσικού χρηματιστηρίου την Πέμπτη.) Η Μόσχα εφαρμόζει ελέγχους κεφαλαίων όπως τεράστιες προμήθειες για την αγορά δολαρίων και έχει προσπαθήσει να εμποδίσει ξένες εταιρείες να διασώσουν από τη Ρωσία, αλλά Λίγοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι τέτοια μέτρα μπορούν να συγκρατήσουν την παλίρροια.
Οι εταιρείες “βαρέων βαρών” ενέργειας όπως η BP και η Shell έχουν ήδη ανακοινώσει ότι έχουν σταματήσει. Αυτό το είδος αναχώρησης έχει τόσο τεχνολογικές όσο και οικονομικές διαστάσεις, καθώς η Ρωσία χρειάζεται τεχνογνωσία υψηλής τεχνολογίας για το υγροποιημένο φυσικό αέριο και τις γεωτρήσεις στην Αρκτική. Άλλες εταιρείες, από τη Volkswagen έως την ΙΚΕΑ, κόβουν τους δεσμούς τους.
Μεγάλο μέρος του εμπορίου με τη Δύση έχει σχεδόν τελείως σταματήσει, με την κρίσιμη εξαίρεση —μέχρι στιγμής— των υδρογονανθράκων. Τα αεροπλάνα σύντομα θα προσγειωθούν λόγω έλλειψης ανταλλακτικών και οι εταιρείες δεν θα μπορούν να εισάγουν εξαρτήματα ξένης κατασκευής, αναγκάζοντας τις γραμμές παραγωγής να σταματήσουν. Συνολικά, είναι μια θεαματικά απότομη αποσύνδεση από τη διεθνή οικονομία.
Το Κρεμλίνο παραδέχεται τις συνέπειες από τα τσιμπήματα των κυρώσεων, αλλά έχει ένα γενναίο πρόσωπο.
«Η ρωσική οικονομία βρίσκεται τώρα υπό σοβαρή πίεση, έχει δεχθεί ένα σοβαρό πλήγμα, θα έλεγα. Αλλά υπάρχει ένα περιθώριο ασφάλειας, υπάρχει δυνατότητα, υπάρχουν σχέδια», δήλωσε την Τετάρτη ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
Πολλά τώρα εξαρτώνται από το ποια είναι αυτά τα “σχέδια” ασφάλειας.
«Μια ΕΣΣΔ με επικεφαλής έναν τρελό δικτάτορα»
Από την πλευρά της, η Δύση κάνει λίγα για να συγκαλύψει το γεγονός ότι θέλει να συντρίψει τον Πούτιν. Αν και αργότερα μετριοποίησε τα σχόλιά του, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ είπε αυτή την εβδομάδα ότι η Δύση διεξάγει «έναν ολοκληρωτικό οικονομικό και χρηματοπιστωτικό πόλεμο στη Ρωσία…Θα προκαλέσουμε την κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας». Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έχει προειδοποιήσει ότι ο Πούτιν θα πληρώσει «υψηλό τίμημα μακροπρόθεσμα» για την εισβολή του και ότι ο Ρώσος ηγέτης «δεν έχει ιδέα για το τι έρχεται».
«Βρισκόμαστε τώρα στο στάδιο όπου οι κυρώσεις αποσκοπούν σιωπηρά στην αλλαγή καθεστώτος», δήλωσε ο Jacob Kirkegaard, ανώτερος συνεργάτης στο Peterson Institute for International Economics και στο German Marshall Fund.
Το ρούβλι κατέρρευσε 30 τοις εκατό τη Δευτέρα, με τους αναλυτές να αναμένουν περαιτέρω υποτίμησή του καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται. Οι οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Fitch και Moody’s μείωσαν την αξιολόγηση χρέους της Ρωσίας σε σκουπίδια. Ανησυχημένοι Μοσχοβίτες έκαναν ουρές στα ΑΤΜ και γέμισαν τα μαγαζιά για να ξοδέψουν τα μετρητά τους πριν γίνουν άχρηστα. Ενώ οι ΗΠΑ και οι χώρες της ΕΕ έχουν σταματήσει μέχρι στιγμής να πλήξουν τα πολύ σημαντικά έσοδα από τις εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου της Μόσχας, έχουν τονίσει ότι η επιλογή των απαγορεύσεων εισαγωγών παραμένει στο τραπέζι. Και, σε κάθε περίπτωση, η αγορά πετρελαίου ήδη μποϊκοτάρει τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου.
Ο Πούτιν «λάτρεψε την έννοια του φρουρίου Ρωσία», είπε ο Anders Åslund, Σουηδός οικονομολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Georgetown, σε διαδικτυακό σεμινάριο του Atlantic Council την Πέμπτη. «Τώρα αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει καθόλου φρούριο. Η Ρωσία έχει γίνει μη επενδυτική».
Το ερώτημα τώρα είναι αν η Μόσχα μπορεί να απομονώσει την ευρύτερη οικονομία της ή αν το σχέδιο του Πούτιν είναι στην πραγματικότητα το αντίθετο. Η κατάρρευση της οικονομίας και των αγορών, ενώ τυπώνεται ένα νόμισμα χωρίς υποστήριξη, δημιουργεί μια ιστορική ευκαιρία για απαλλοτρίωση των ολιγαρχών ως τάξη, όταν οι αγορές ανοίγουν ξανά και οι εταιρείες διαπραγματεύονται ως μετοχές σε πένα. Αυτό θα εξαλείφει τη δύναμη των πιθανών αντιπάλων του Πούτιν, ενώ παρέμενε προστατευμένος από τον μηχανισμό ασφαλείας.
Σε ένα εξαιρετικά απαισιόδοξο νήμα στο Twitter, ο Maxim Mironov, αναπληρωτής καθηγητής στο IE Business School στη Μαδρίτη, προέβλεψε ότι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ακόμη και επιστροφή στις πιο σκοτεινές μέρες του σοβιετικού τρόμου, όταν η εξουσία ήταν συγκεντρωμένη στο αστυνομικό κράτος.
«Το μόνο πλεονέκτημα αυτής της ιστορίας είναι ότι όσοι νοσταλγούν την ΕΣΣΔ θα μπορούν να νιώσουν όλες τις απολαύσεις της στο πετσί τους», έγραψε. «Και δεν θα είναι μια σχετικά φυτοφάγα ΕΣΣΔ όπως ο Χρουστσόφ-Μπρέζνιεφ-Γκορμπατσόφ, αλλά μια ΕΣΣΔ με επικεφαλής έναν τρελό δικτάτορα».
