Η διψασμένη για πράσινη ενέργεια Ευρώπη ποντάρει πολλά στον ήλιο και τον άνεμο της Αιγύπτου. Η Ελλάδα ανταγωνίζεται με την Ιταλία ποιος θα κόψει πρώτος το νήμα. Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου με στόχο να μεταφέρει «πράσινη» φθηνή ενέργεια στις ευρωπαϊκές αγορές είναι ανάμεσα στα έργα που και ρεαλιστικό δείχνει, και διεθνή στήριξη φαίνεται να εξασφαλίζει από ΕΕ και ΗΠΑ, και γεωστρατηγικά μπορεί να ενισχύσει την Ελλάδα, χωρίς αυτά να σημαίνουν ότι δεν θα δοκιμαστεί η αντοχή της Τουρκίας.
Η συνομιλία Μητσοτάκη – Αλ Σίσι την Παρασκευή που αφορούσε μεταξύ άλλων και το καλώδιο και η συνάντηση με τον Αιγύπτιο πρόεδρο το Σάββατο του Δημήτρη Κοπελούζου, επικεφαλής του ελληνικού ομίλου που προωθεί το project (GREGY) δείχνουν τόσο την ισχυρή πολιτική στήριξη στο έργο, όσο και την κινητικότητα γύρω από αυτό. Τόσο οι Βρυξέλλες, όπως δήλωσε πρόσφατα ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της ΕΕ Φράντς Τίμερμανς, όσο και η Ουάσινγκτον, όπου ο όμιλος Κοπελούζου, παρουσίασε τη περασμένη εβδομάδα το έργο, παρουσία αμερικανών αξιωματούχων, όπως του υφυπουργού Ενέργειας και πρώην πρέσβη στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, φαίνεται να παρέχουν στήριξη στο έργο.
Σε μια συγκυρία όπου ούτως ή άλλως οι ΗΠΑ ενθαρρύνουν τη σύσφιξη της γεωστρατηγικής σχέσης Αθήνας-Καίρου, το γεγονός ότι επενδύσεις όπως η συγκεκριμένη φέρνουν πιο κοντά τον ευρωπαϊκό στόχο για οριστική απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, εντάσσονται στο αμερικανικό ενδιαφέρον. Στην νέα εποχή, έργα με περιβαλλοντικό αποτύπωμα έχουν βαρύνοντα ρόλο στις αμερικανικές επιλογές. Ο Τζον Κέρι, ειδικός προεδρικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το Κλίμα, έχει επισκεφτεί τέσσερις -πέντε φορές την Αίγυπτο για το θέμα αυτό. Και η «πράσινη» ενέργεια των 3,5 γιγαβάτ που θα έρχονται στην Ευρώπη μέσω του καλωδίου, ισούται με 4,5 bcm φυσικού αερίου, μειώνοντας τις εκπομπές CO2 κατά 10 εκατ τόνους το χρόνο.
Στη «κούρσα» πάντως των στρατηγικών ηλεκτρικών διασυνδέσεων μπήκε πρόσφατα και η Ιταλία υποβάλλοντας στην Αίγυπτο πρόταση για θαλάσσιο καλώδιο που θα μεταφέρει στις ιταλικές ακτές «πράσινη» ενέργεια, ανάλογη του ελληνικού, 2,5 – 3 γιγαβάτ. Οι Ιταλοί, που κατέθεσαν την πρόταση τον Ιανουάριο και μιλούν για χρηματοδότηση από ιταλικές τράπεζες και ευρωπαϊκά κονδύλια, έχουν το μειονέκτημα της μακρύτερης όδευσης, αφού καλείται να καλύψει απόσταση 1.600 χλμ.
Στα πλεονεκτήματα της ελληνικής πρότασης, το χαμηλότερο κόστος, αφού η όδευση είναι 950 χλμ, ακολουθώντας τη διαδρομή Ελ Σαλούμ (στα σύνορα της Αιγύπτου με τη Λιβύη) – Νέα Μάκρη (Αττική), αλλά και το γεγονός ότι πρόκειται για πιο ώριμο έργο, καθώς από το Δεκέμβριο έχει υποβληθεί αίτημα χρηματοδότησης στην ΕΕ για ένταξη στο καθεστώς των Έργων Κοινού και Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος με τρίτες χώρες (PCI/PMI). Η ανακοίνωση της short list με τα PCI/PMI αναμένεται τον Ιούνιο του 2023 και οι τελικές ανακοινώσεις των Βρυξελλών τον Νοέμβριο.
