Του Στέλιου Ιατρού
Μερικά χρήσιμα τιπς για υποψηφίους βουλευτές που στοχοποιούνται από τρολς.
Όταν ο αντίπαλος σκοπεύει να κατεβάσει ιππικό στο πεδίο της μάχης, τρέχουμε
άραγε κι εμείς να βρούμε ιππικό να κατεβάσουμε; Όχι. Μπράβο μας που προβλέψαμε
την πρόθεση, αλλά τώρα φροντίζουμε η μάχη να μην γίνει καν σε πεδίο πρόσφορο για
ιππικό.
Όταν δηλαδή μπορούμε να προβλέψουμε τις κινήσεις του αντιπάλου, μια
αντιμετώπιση θα ήταν η διαμόρφωση επαρκούς απάντησης, αλλά η ιδανική
αντιμετώπιση θα ήταν να στερήσουμε στον αντίπαλο κάθε πρόσβαση σ’ εκείνες τις
συνθήκες που θα του επέτρεπαν γενικά να προβεί στις σχεδιαζόμενες κινήσεις του.
Όταν τώρα γνωρίζουμε απ’ την κοινή εμπειρία ακριβώς τί λογής κινήσεις συνηθίζει
να κάνει ο αντίπαλος, τότε οφείλουμε ν’ αναρωτηθούμε: εάν εξακολουθήσω απλώς ν’
απαντώ στα χτυπήματά του, λογουχάρη ν’ αποδομώ τους λιβέλους τους, ποιός
διατηρεί άραγε την πρωτοβουλία των κινήσεων; Ο αντίπαλος, διότι εξακολουθεί να
ορίζει την ατζέντα της συζήτησης.
Η αποδόμηση ενός λίβελου μπορεί ν’ ακούγεται ελκυστική κι ευγενής ασχολία, όμως
διατηρεί στην επικαιρότητα τα σημεία που διατύπωσαν στα κείμενά τους τα τρολς,
τους παρέχει κύρος αφού τους δίνει την αξία της απάντησης, κι επομένως αναδεικνύει
τον λίβελο στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου, και, τέλος, δηλητηριάζει με το
τοξικό του περιεχόμενο καί το δικό μας αναγνωστικό κοινό, που διαφορετικά μάλλον
δεν θα εξετίθετο εκτενώς στον λίβελο, ενώ τώρα τον διαβάζει κι αναλυμένο μάλιστα.
Συνάμα, όταν επιχειρούμε ν’ αποδομήσουμε έναν ιότροπο (viral) λίβελο λησμονούμε
πως εάν τον αφήναμε να κάνει τον εφήμερο κύκλο του, επειδή είναι ιότροπος,
τελικώς και πολύ σύντομα εκείνος θα έσβηνε στη λήθη, καταπλακωμένος απ’ τον
όγκο των δημοσιευμάτων που διαδέχονται το ένα το άλλο μέσα στην επικαιρότητα.
Εάν επιτρέψουμε στην εντροπία να δράσει, δηλαδή στην φυσική τάση των
πραγμάτων να αυτοδιαλυθούν, τότε χωρίς κόπο θα έχουμε αποφύγει να παράσχουμε
ανθεκτικότητα με κάποιο δικό μας άρθρο στη διάδοση μιας πλάνης ή μιας
κακοήθειας. Σ’ αντίθετη περίπτωση, το απαντητικό άρθρο μας θα πολλαπλασίαζε το
αναγνωστικό κοινό που θα εξετίθετο στην κακοήθεια, γιατί θα διαιώνιζε και θα
ενίσχυε την προβολή της ρηχής αυτής πλάνης, έστω και για να την αποδομήσει, όταν
το να επιτρέψουμε να καταρρεύσει από μόνη της θα ήταν πολύ εύκολη υπόθεση, διότι
το μόνο που θα είχαμε να κάνουμε θα ήταν ν’ αναγνωρίσουμε τον λίβελο ως αυτό
που ακριβώς είναι: ένα γονατογραφήμα χωρίς δομή και περιεχόμενο, ενώ μια δική
μας δομημένη, point by point, απάντηση με συγκροτημένο περιεχόμενο θα δάνειζε
κύρος και ζωτικότητα σε κάτι που διαφορετικά δεν διαθέτει εγγενώς δική του
ζωτικότητα και κανένα κύρος.
Τούτο βέβαια δεν ισχύει παντού: θα υπάρξουν κακοήθειες που δεν μπορούμε ν’
αφήσουμε αναπάντητες, και μάλιστα νομικά. Όμως όλα είναι θέμα κλίμακας και
βαθμού.
Ασφαλώς οργιζόμαστε δικαιολογημένα όταν βρεθούμε ενώπιον ενός κακοήθους
κειμένου. Όμως κίνητρό μας για δράση δεν μπορεί να είναι η οργή, αλλά η ωφέλιμη
εξυπηρέτηση των στόχων που έχουμε θέσει, του οποίους εάν τους επιτύχουμε θα
έχουμε προσεγγίσει τις δικές μας ωφέλιμες προτεραιότητες. Αντιθέτως, όταν
δαπανούμε τον χρόνο μας εξερχόμενοι διαρκώς σε μάχη απέναντι σε κάθε πρόκληση,
τότε δαπανούμε κόπο, χρόνο, κι ενέργεια, και δεν παράγουμε έργο υπέρ των δικών
μας προτεραιοτήτων αλλά παίζοντας το παιχνιδάκι που ξεκίνησαν οι αντίπαλοι με
δική τους στοχοθεσία, πρωτοβουλία, και δράση.
