Του Στέλιου Ιατρού
Η κοινή εμπειρία μας των τελευταίων τεσσάρων ετών φανερώνει—και ποιος μπορεί άραγε
να λησμονήσει—πως καί στους δύο πολιτικούς άντρες άρεσε να φοράνε τις στολές
παραλλαγής τους όταν πήγαιναν να εποπτεύσουν ασκήσεις ή επισκέπτονταν φυλάκια, ή
τέλος πάντων να βάζουν ρούχα και χρώματα που συνηθίζονται στα στρατιωτικά δρώμενα
αλλ’ από στρατευμένους, λογουχάρη χακί μπλούζες, τζάκετ παραλλαγής, μπερέδες, τζόκεϊ,
ζηλευτά δερμάτινα μπόμπερ ή φλάι τύπου Top Gun, ενίοτε με ραμμένες πουλάδες επάνω
τους κι άλλα διακριτικά που ταιριάζουν σ’ αξιωματικούς παρά σε πολιτικούς
προϊσταμένους υπουργείων, όμως αυτά τα είπαν καλύτερα από μένα άλλοι αρμοδιότεροι.
Εδώ, στη φωτο ανωτέρω ας πούμε, οι παραλλαγμένοι μας πολιτικοί άντρες κάτι
σχεδιάζουν, δείτε τους πόσο συντονισμένα κοιτάνε, ακομβίωτοι βέβαια, σ’ ένα ντοσιέ με
πολλή προσοχή κι αφοσίωση. Ο ένας εξ αυτών έχει κι ένα αδιόρατο χαμόγελο, ίσως γιατί
απολαμβάνει την όλη φάση, ίσως γιατί απλά τέτοια να ’ναι η γωνία λήψης του
στιγμιότυπου. Υπάρχουν πολλά που δεν ξέρω.
Τί είναι, λοιπόν, η παραλλαγή, μ’ αυτό το σημασιολογικό περιεχόμενο; Η παραλλαγή είναι
η επιλογή διάφορων τεχνικών φαινομενικά ακαθόριστων χρωματικών τόνων της φύσης και
άτακτης σύνθεσης σχημάτων που βάφονται πάνω σε υφάσματα, κι απ’ τα υφάσματα αυτά
ράβονται στολές για τους στρατευμένους (κι όσους ασχολούνται με το κυνήγι), οι οποίες
αλλάζουν ανάλογα με τις ανάγκες του τοπίου καθώς αυτό μεταβάλλεται μέσα στις εποχές
του έτους, κι έτσι όποιος τις φορά καταφέρνει να μπερδεύει οπτικά τον παρατηρητή, να τον
ξεγελά, ν’ αποκρύπτει την παρουσία του και τη θέση του, διότι ο ίδιος χάνεται μέσα στο
τοπίο ή μέσα στο σύνολο άλλων παραλλαγμένων όπως εκείνος—έτσι, ας πούμε, λειτουργεί
στη φύση το ασπρόμαυρο ριγέ καμουφλάζ των ζεβρών, που μολονότι δεν τις μπλέκει με το
τοπίο της σαβάνας, τις μπλέκει όμως με την αγέλη, κι αυτό το λέμε καμουφλάζ αγέλης.
Η χρήση της παραλλαγής αποσκοπεί στη διάσπαση των ευκρινών μορφών, στη διάχυση των
περιγραμμάτων, στη σύγχυση του τί ανήκει στο πρώτο πλάνο και τί στο προοπτικό βάθος,
ώστε να σβήσουν οι όγκοι που καθιστούν αναγνωρίσιμα τα μέτρα και τις διαστάσεις των
προσώπων και των πραγμάτων. Κι όπως είπα, για να μην σας κουράζω, οι παραλλαγές είναι
τόσο πιο πετυχημένες όσο πιο καλά προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες των
καιρών και των τοπίων.
Η εμπειρία ενδεικνύει πως διαθέταμε αρτίστες της παραλλαγής αυτά τα τέσσερα χρόνια,
και η συμπεριφορική ψυχολογία πως πολύ δύσκολα αλλάζουν τα μοτίβα της συμπεριφοράς
των ενηλίκων, επειδή ό,τι λειτούργησε στο παρελθόν για ποιόν άραγε λόγο τώρα να
εγκαταλειφθεί ως τεχνική; Μήπως διότι αλλάξαν τάχα οι πολιτικές εποχές και τα πολιτικά
τοπία; Ε, τότε θ’ αλλάξει προς το παρόν κι η παραλλαγή και τα πράγματα δεν θα φαίνονται
ως έχουν.
Τουλάχιστον αυτό επιχειρείται. Αν θα πιάσει, αυτό ειν’ άλλη υπόθεση.
