Γράφει ο Μάνος Σταμπουλής*
Τα όσα συνέβησαν το μεσημέρι της Δευτέρας στο ΟΠΑ για ορισμένους φαίνεται να αποτελούν έναν αγώνα για τα «δικαιώματα» των φοιτητών, την «προστασία» του πανεπιστημιακού ασύλου, την απόδειξη της διαρκούς παρουσίας του «ρωμαλέου φοιτητικού κινήματος». Γι’ αυτούς η εισβολή με αλυσοπρίονο σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα, του οποίου έχει ανασταλεί η λειτουργία από την Σύγκλητο, και η απαίτηση να αποχωρήσει η αστυνομία από τον χώρο του πανεπιστημίου του οποίο την ασφάλεια εγγυάται – ως όφειλε – θεωρούνται κανονικότητα.
Για ένα νέο που έχει αποφοιτήσει από πανεπιστήμιο εξωτερικού, όπως της Κύπρου, τα ως άνω γεγονότα αποτελούν απλώς αδιανόητη κατάσταση. Όταν έχει φοιτήσει σε πανεπιστήμιο με 24ωρη περίπολο ιδιωτικού security, όταν απαιτείται η πανεπιστημιακή κάρτα του φοιτητή για να εισέλθει στην βιβλιοθήκη, όταν οι φοιτητές εκτιμούν και σέβονται τις παροχές που τους προσφέρει η κοινωνία, πώς να μπορεί να το διανοηθεί;
Στην Ελλάδα η νοοτροπία περί της σχέσης φοιτητών – πανεπιστημίου έχει παρερμηνευθεί με τέτοιο τρόπο, όπου αντί να γίνεται αντιληπτή ως παροχή ανώτατης ακαδημαϊκής εκπαίδευσης στους νέους μιας χώρας, ορισμένοι φοιτητές λειτουργούν λες και με την εισαγωγή τους στο ίδρυμα λαμβάνουν και ποσοστό του τίτλου ιδιοκτησίας του. Ίσως περισσεύει να αναφέρω (αν και το αυτονόητο στη χώρα μας έχει απωλέσει την εννοιολογική του υπόσταση) ότι σε άλλες χώρες η εν λόγω κατάσταση ευχερώς θα χαρακτηριζόταν ως σουρεαλιστική.
Πώς, άλλωστε, να χαρακτηρίσει κάποιος την κατάσταση όπου μία φιλελεύθερη δημοκρατική κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή από την αδειοδότηση πρόσβασης της αστυνομίας στον πανεπιστημιακό χώρο; Πώς να χαρακτηριστούν τα γεγονότα της Δευτέρας ή το ότι η Σύγκλητος ενός πανεπιστημίου αναστέλλει την λειτουργία του για να προστατεύσει την πλειονότητα της φοιτητικής κοινότητας και καθ’ αυτό το ίδρυμα από μία μειονότητα περιθωριακών φοιτητών και μη; Άτομα τα οποία αρέσκονται (ή ακόμα χειρότερα θεωρούν δίκαιο αγώνα) να κλείνουν το κέντρο της πρωτεύουσας με πορείες και να έρχονται σώμα με σώμα με την αστυνομία για να ικανοποιήσουν τις ιδεολογικές τους ενορμήσεις, χρησιμοποιώντας ως ορμητήριο το πανεπιστήμιο.
Εύλογα κάποιος θα αντιπαραβάλει ότι η κριτική είναι εύκολη, γι’ αυτό ας αναφερθούμε στην έννοια του ασύλου και την κοινωνική της ωφέλεια. Κάθε μορφή ασύλου αποσκοπεί στην προστασία θεσμών που θεωρούνται για μία κοινωνία (πλέον, για μία σύγχρονη φιλελεύθερη αστική δημοκρατία) ως ιδιαζόντως σημαντικοί για την υπόστασή της. Κατά αυτόν τον τρόπο, προστατεύεται και η ακαδημαϊκή ελευθερία ως «ιερός» χώρος επιστημονικής και πολιτιστικής πνευματικότητας μίας χώρας, δια τούτου και οποιαδήποτε παρακώλυση της λειτουργίας του καθίσταται σύληση. Προστατεύεται, όμως, η «ιερότητα» του πανεπιστημίου στην ελληνική έννομη τάξη; Η απάντηση είναι σαφώς θετική και εδράζεται τόσο στο νόμο 4623/19 όσο και στο άρθρο 16 του ελληνικού Συντάγματος.
Έτερο ζήτημα αποτελεί από ποιον προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία. Το Κράτος; Την αστυνομία; Τους καθηγητές του, που λίγα χρόνια πριν τσιμεντώνονταν στα γραφεία τους;
Είναι προφανές πλέον, ότι οι μοναδικοί που παρακωλύουν την εκπαιδευτική διαδικασία με καταλήψεις και που δεν επιτρέπουν την προστασία των ιδρυμάτων από την σύγκλητο με την βίαιη είσοδό τους σε αυτά, είναι μία θλιβερή αριστερίζουσα μειονότητα φοιτητών που καπηλεύονται τα πανεπιστήμια.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι άξια συγχαρητηρίων που έλαβε τη μεγάλη ιστορικά απόφαση να καταργήσει το κατ΄επίφασιν «πανεπιστημιακό άσυλο». Στην πράξη, αυτό που κατήργησε η Κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι το «άσυλο των πανεπιστημιοκαπήλων». Συγκεκριμένα, αυτό που ο κοινός πολίτης αγνοεί είναι ότι ο νόμος 4623/2019 προβλέπει ότι:
Η κατακλείδα, λοιπόν, στην συζήτηση περί ασύλου, είναι ότι το πραγματικό άσυλο είναι αυτό που θεμελιώνεται με την συνολική προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας, νομοθετικής και εκτελεστικής. Καθώς και ότι στην προσπάθειά της αυτή έχει την στήριξη πρυτάνεων, καθηγητών, φοιτητών, αλλά και της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας.
Άλλωστε, όπως πάντοτε πίστευα, δεν θα έπρεπε να αναφέρουμε καν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη κατήργησε το άσυλο, αλλά ότι το ισχυροποίησε. Προστάτευσε την ακαδημαϊκή ελευθερία, την ομαλή λειτουργία των πανεπιστημίων, την νομιμότητα και εν γένει το δημόσιο συμφέρον.
* O Μάνος Σταμπουλής είναι πρόεδρος ΟΝΝΕΔ Κύπρου
