Οι υπόγειες λίμνες αλμυρού νερού μπορεί να είναι σύνηθες φαινόμενο στο φεγγάρι του Δία, την Ευρώπη, σύμφωνα με ερευνητές που πιστεύουν ότι οι τοποθεσίες του θα μπορούσαν να είναι σημείο αναζήτησης εξωγήινης ζωής. Ένα από τα τέσσερα μεγαλύτερα φεγγάρια του Δία, τα οποία έχουν ονομαστεί και φεγγάρια του Γαλιλαίου (είναι ορατά ακόμα και με ένα απλό τηλεσκόπιο), δίνει πολλές υποσχέσεις για συναρπαστικές μελλοντικές ανακαλύψεις.
Τα στοιχεία για τις ρηχές λίμνες, όχι πολύ κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του φεγγαριού, προέκυψαν όταν οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι γιγάντιες παράλληλες κορυφογραμμές που εκτείνονται για εκατοντάδες μίλια στην Ευρώπη ήταν εντυπωσιακά παρόμοιες με επιφανειακά χαρακτηριστικά που ανακαλύφθηκαν στο στρώμα πάγου της Γροιλανδίας.
Εάν οι εκτεταμένες κορυφογραμμές πάγου που διασχίζουν την Ευρώπη σχηματίστηκαν με παρόμοιο τρόπο με εκείνες της Γροιλανδίας, τότε οι θύλακες του υπόγειου νερού μπορεί να είναι πανταχού παρόντες στο σώμα και να βοηθήσουν στην κυκλοφορία των χημικών ουσιών που είναι απαραίτητες για τη ζωή από το παγωμένο κέλυφος στον αλμυρό ωκεανό που κρύβεται πολύ πιο κάτω.
«Το υγρό νερό κοντά στην επιφάνεια του κελύφους πάγου είναι ένα πραγματικά προκλητικό και πολλά υποσχόμενο μέρος για να φανταστεί κανείς ότι η ζωή μπορεί να έχει μια ευκαιρία», είπε ο Ντάστιν Σρέντερ, αναπληρωτής καθηγητής γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. «Η ιδέα ότι θα μπορούσαμε να βρούμε μια υπογραφή που θα υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχει μια πολλά υποσχόμενη “θήκη” νερού όπως αυτή, νομίζω ότι είναι πολύ συναρπαστική».
Με πλάτος 3220 χιλίομετρα, η Ευρώπη είναι ελαφρώς μικρότερη από το φεγγάρι της Γης. Έγινε κορυφαίος υποψήφιος στην αναζήτηση ζωής αλλού όταν παρατηρήσεις από επίγεια τηλεσκόπια και διερχόμενους διαστημικούς ανιχνευτές βρήκαν στοιχεία ενός βαθέως ωκεανού 15 έως 25 χιλιόμετρα κάτω από την παγωμένη επιφάνειά του.
Ο ωκεανός της Ευρώπης υπολογίζεται σε βάθος 65 έως 160 χιλιομέτρων, επομένως, παρόλο που είναι το ένα τέταρτο του πλάτους της Γης, μπορεί να περιέχει διπλάσιο νερό από όλους τους ωκεανούς της Γης μαζί.
Για όλα όσα είναι γνωστά για την Ευρώπη, οι εικόνες του παγωμένου σώματος έχουν δημιουργήσει μακροχρόνια μυστήρια. Το ένα είναι η παρουσία τεράστιων διπλών ραβδώσεων που καλύπτουν την επιφάνεια σαν ουλές. Οι κορυφογραμμές μπορούν να φτάσουν έως και τα 300 μέτρα σε ύψος και χωρίζονται από κοιλάδες πλάτους ενός χιλιομέτρου.
Η διορατικότητα της ομάδας του Στάνφορντ πυροδοτήθηκε από μια ακαδημαϊκή παρουσίαση για την Ευρώπη που ανέφερε τις περίεργες διπλές κορυφογραμμές. Οι εικόνες τους, θύμιζαν στους επιστήμονες μια πολύ μικρότερη διπλή κορυφογραμμή που είχαν παρατηρήσει στη βορειοδυτική Γροιλανδία. Οπλισμένοι με ραντάρ και άλλες παρατηρήσεις των κορυφογραμμών της Γροιλανδίας, ξεκίνησαν να κατανοούν πώς σχηματίστηκαν.
«Στο στρώμα πάγου της Γροιλανδίας υπάρχει αυτό το μικρό χαρακτηριστικό διπλής κορυφογραμμής που μοιάζει σχεδόν ακριβώς με αυτά που βλέπουμε στην επιφάνεια του φεγγαριού του Δία, Ευρώπη», δήλωσε ο Riley Culberg υποψήφιος διδάκτορας και γεωφυσικός στο Στάνφορντ. «Και ο λόγος που είναι συναρπαστικό να έχουμε αυτό το αναλογικό χαρακτηριστικό στη Γροιλανδία είναι ότι προσπαθούμε να καταλάβουμε τι κάνει τις διπλές κορυφογραμμές στην Ευρώπη για περίπου 20 χρόνια».
Γράφοντας στο Nature Communications, οι ερευνητές περιγράφουν πώς οι διπλές κορυφογραμμές πάγου της Γροιλανδίας, οι οποίες είναι περίπου 50 φορές μικρότερες από αυτές της Ευρώπης, σχηματίστηκαν όταν ρηχές λίμνες υπόγειου νερού πάγωσαν και έσπασαν την επιφάνεια ξανά και ξανά, οδηγώντας σταθερά τις δίδυμες κορυφογραμμές. «Είναι όπως όταν βάζεις ένα κουτάκι σόδα στην κατάψυξη και εκρήγνυται. Είναι αυτό το είδος πίεσης που ωθεί τις κορυφογραμμές στην επιφάνεια», είπε ο Culberg.
Η αποστολή Europa Clipper της NASA, που πρόκειται να εκτοξευθεί το 2024, αναμένεται να ρίξει φως στο πώς σχηματίστηκαν οι διπλές κορυφογραμμές όταν και θα πραγματοποιήσει λεπτομερή αναγνώριση του φεγγαριού του Δία και θα ερευνήσει εάν φιλοξενεί συνθήκες κατάλληλες για ζωή.
