Κίνα: Η παγκόσμια δύναμη εν μέσω κρίσεων

4672

Γράφει ο Ζαν Ντανιέλ Κολομπανί*

Ας θυμηθούμε όταν αγοράζαμε τα πάντα και βρίσκαμε ό,τι ήταν από την Κίνα (made in China) και ζητάγαμε ιαπωνικά, κορεάτικα και ευρωπαϊκά… 

Τώρα βρίσκουμε μόνο κινέζικα και τα παίρνουμε με ζόρι, με την ετικέτα (made in PRC).

Η Κίνα μετατράπηκε, σε 40 χρόνια, από μια φτωχή χώρα στη δεύτερη παγκόσμια οικονομική δύναμη. 

Τί ξέρουμε όμως για το κινέζικο οικονομικό θαύμα;

Πριν από τέσσερις δεκαετίες η γη του κόκκινου δράκου ήταν η φτωχή χώρα όπου κυριαρχούσε ο αγροτικός χαρακτήρας και το 30% του πληθυσμού ήταν κάτω από το όριο της φτώχειας. 

Οι αλλαγές ξεκίνησαν το 1978 όταν η Κίνα άρχισε τις μεγάλες οικονομικές μεταρρυθμίσεις. 

Η αγροτική επανάσταση 

Τη δεκαετία του εβδομήντα, πάνω από το 60% των κατοίκων της Κίνας ζούσε σε αγροτικές περιοχές. Τότε τους επιτράπηκε η απόκτηση της γης έναντι ενός μικρού ποσοστού παραγωγής και το υπόλοιπο διατέθηκε στην ανοικτή αγορά. 

Σταδιακά η κυβέρνηση ελευθέρωσε την αγροτική παραγωγή από τον έλεγχό της και διατήρησε τον ρόλο της στην προστασία των αγροτών, στην διατήρηση των τιμών, στην διευκόλυνση της μεταφοράς και στην προώθηση των προϊόντων. 

Αυτό οδήγησε στην τεράστια επέκταση των γεωργικών αγορών που έφτασε στις 61 χιλιάδες (τι?) το 1986. 

Βιομηχανική και εμπορική επανάσταση 

Η κυβέρνηση της Κίνας γενίκευσε το μοντέλο της αγροτικής μεταρρύθμισης που συνδυάζει τον χειριστικό σχεδιασμό και την ελεύθερη αγορά, για να μπορεί οποιαδήποτε εταιρεία ή εργοστάσιο να πουλάει τα προϊόντα τους στην ελεύθερη αγορά μετά την τήρηση των κυβερνητικών προτύπων. 

Οι κινέζικες εταιρείες χρησιμοποίησαν το πλεόνασμα για να επεκτείνουν τις επιχειρήσεις τους. 

Η Κίνα εντάχτηκε στην παγκόσμια τράπεζα και στο νομισματικό ταμείο και δημιούργησε 4 εμπορικές και οικονομικές ζώνες με τα χρήματα των φόρων, για να νιώθει κάθε κινέζος πολίτης ότι συμμετείχε στην δημιουργία της. 

Οι κινέζικες εταιρείες γέμιζαν τις τέσσερις ζώνες με εκθέσεις που παρουσίαζαν πολλές χιλιάδες προϊόντα.

Οι νέες πόλεις άρχισαν να προσεγγίσουν τις πολυεθνικές εταιρείες για να εκμεταλλευτούν τα εργοστάσια και τα φτηνά εργατικά χέρια. 

Το 1990 άνοιξε τα χρηματιστήρια για αυξηθεί η ανάπτυξη την επόμενη δεκαετία με ετήσιο ρυθμό που ξεπέρασε το 10%, με αποτέλεσμα πάνω από 500 εκατομμύρια πολιτών να βγουν από το σύμπλεγμα της φτώχειας 

Τα επόμενα χρόνια το ΑΕΠ της Κίνας ξεπέρασε τα 11 τρις δολάρια, και αύξησε το απόθεμα της σε ξένο νόμισμα από 11,9 δις δολάρια το 1985 σε πάνω από 3,5 τρις δολάρια το 2016 και έφτασε να είναι η μεγαλύτερη εξαγωγέας και δεύτερη μεγαλύτερη εισαγωγέας στον κόσμο.

Η Κίνα έχει τέσσερις μεγάλες τράπεζες στον κόσμο, δανείζει μεγάλα κράτη, και κάθε μεγάλη τράπεζα κατέχει ομόλογα που ξεπερνάνε τα 2,5 τρις δολάρια. Υπολογίζεται ότι η εταιρεία China mobile είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας στον κόσμο, με περίπου 835 εκατομμύρια χρήστες. 

Από το 2011 η κινέζικη εταιρεία haier κυριάρχησε σε όλο τον κόσμο στο χώρο τον οικιακών συσκευών και το 2016 το κινεζικό ηλεκτρονικό κατάστημα ALIBABA κέρδισε το αμερικάνικο WALLMART, ως το μεγαλύτερο κατάστημα στον κόσμο. 

Η οικοδομική επανάσταση 

Ό,τι έχει κατασκευάσει σε οικοδομές η Κίνα μέσα σε 40 χρόνια έχει ξεπεράσει αυτά έχουν φτιάξει οι ΗΠΑ στην ιστορία τους. 

Και με την αυξανόμενη ανάγκη επέκτασης των κύριων πόλεων, η Κίνα προχωρά στην κατασκευή μιας γιγάντιας πόλης, της μεγαλύτερης στον κόσμο. 

Συγχωνεύει τρεις πόλεις με πρωτεύουσα το Πεκίνο, για να συμπεριλάβει πάνω από 130 εκατομμύρια πληθυσμού, που αντιστοιχεί στο εν τρίτο (1/3) του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Η επανάσταση στις μεταφορές

Σιδηροδρομικό δίκτυο 

Η Κίνα στοχεύει στην σύνδεση του δίκτυο των τρένων υψηλής ταχύτητας μήκους 35 χιλιάδων χλμ, προκειμένου να αποτελέσει το μεγαλύτερο έργο υποδομών στην ιστορία της ανθρωπότητας. 

Οι σιδηροδρομικές ράγες μεταφέρουν το 24% του συνολικού πληθυσμού της και πάνω από 2,5 εκατομμύρια επιβάτες τις χρησιμοποιούν καθημερινά.

Το μεγαλύτερο ταξίδι με τρένο στον κόσμο είναι 2400 χλμ. και τον ταχύτερο τρένο στον κόσμο 431χλμ. την ώρα. 

Όμως όλη αυτή η ανάπτυξη δεν ήταν χωρίς συνέπειες. Όπως έλεγε ο πρώην υπουργός σιδηροδρομικών μεταφορών: «για να κάνουμε μεγάλο άλμα, πρέπει να θυσιαστεί μια ολόκληρη γενιά».

Η θυσία ξεκίνησε με ένα ατύχημα τρένου υψηλής ταχύτητας με 40 θύματα με αποτέλεσμα να καταδικαστεί ο υπουργός σε 10 χρόνια φυλάκισης, και να γίνουν διορθώσεις που κατέστησαν τα κινέζικα τρένα το πιο ασφαλή μέσα μεταφοράς στον κόσμο. 

Η Κίνα εξάγει την τεχνολογία των τρένων υψηλής ταχύτητας στην Τουρκία, την Σαουδική Αραβία και την Λατινική Αμερική και εργάζεται να την εξάγει στην ΗΠΑ, Ρωσία και Μιανμάρ. 

Οι θαλάσσιες σήραγγες και γέφυρες 

Στην προσπάθεια της Κίνας να συνδέσει το Βορά με τον Νότο και την δύση με την ανατολή, ήταν απαραίτητη η κατασκευή μεγάλων σηράγγων και γεφυρών. Ένα από τα αξιοσημείωτα έργα σχετικά είναι η σήραγγα Μποχάι, η μεγαλύτερη υποθαλάσσια σήραγγα στον κόσμο με ένα τούνελ στα Στενά του Μποχάι, μήκους 123 χιλιομέτρων, το οποίο συνέδεε τις ανατολικές με τις βορειοανατολικές περιοχές της χώρας, μειώνοντας την απόσταση κατά σχεδόν 1.000 χλμ και με κόστος 42 εκατομμύρια δολαρίων.

Με την κατασκευή αυτή, η Κίνα έδειξε ότι κατέχει την τελευταία τεχνολογία γεώτρησης, που την οδήγησε να υλοποιεί γιγάντια έργα σε όλο τον κόσμο, όπως το τούνελ στα Στενά Μπέρινγκ που συνδέει την Ρωσία με τις ΗΠΑ υποθαλάσσια. 

Σε ότι αφορά την μεγαλύτερη κινεζική γέφυρα, είναι οι γέφυρες δεκάδων χιλιομέτρων που χτίζονται για να συνδέσουν το κόλπο του ποταμού Περλ δυτικά της Κίνας, με ένα υποθαλάσσιο κομμάτι  το οποίο δεν θα εμποδίζει τα καράβια τα πολυσύχναστα λιμάνια της ΧονΚονγκ.

 Η Επανάσταση στη Παραγωγή ενέργειας 

Τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης και οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα δεν είναι ο μόνος λόγος που η Κίνα κατευθύνεται προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παράλληλα με την οικονομική επανάσταση υπήρχε άμεση ανάγκη για περισσότερη παραγωγή όλων των ειδών  ενέργειας.         

Η Κίνα κατάκτησε την πρώτη θέση στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον κόσμο με την κατασκευή τριών αξόνων, τον μεγαλύτερο σταθμό παραγωγής ρεύματος από νερό, καθώς κατασκευάζει το μεγαλείο σταθμό παραγωγή ρεύματος από τον αέρα και διπλασιάζει την ικανότητά της στην παραγωγή ρεύματος από τον ήλιο κατά100 φορές την τελευταία δεκαετία με αποτέλεσμα να κατακτήσει τη κορυφή του κόσμου. 

Η Κίνα κατέχει 31 πυρηνικούς αντιδραστήρες για παραγωγή ρεύματος ,αντίθετα με τον παγκόσμιο προσανατολισμό για την μείωση της εξάρτησης από την πυρηνική ενέργεια μετά την καταστροφή του αντιδραστήρα Φουκουσίμα στην Ιαπωνία. 

Παράλληλα  κατασκευάζει άλλους 24 αντιδραστήρες, με σκοπό να πολλαπλασιάσει την δυναμική της κατά 4 φορές μέχρι 2030, παρόλο που βάζει πολυπληθής περιοχές σε κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένου του προβλήματος της διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων.

Ο κόσμος πιστεύει ότι η κινεζική αναγέννηση βασίζεται σε ένα διαφορετικό μοντέλο από εκείνου της Δύσης όσον αφορά  το εθνικό κράτος και την πολιτισμένη πολιτεία, όπου η ενότητα είναι υπέρτατη πολιτική αξία και το κράτος παίζει τον ρόλο του θεατή και του φύλακα του κινεζικού πολιτισμού που μετράει χιλιάδες χρόνια. 

Θα μπορούσε η κινεζική εμπειρία να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την υιοθέτηση του δικού της μοντέλου κρατικής και οικονομικής αναγέννησης; 

Ο επόμενος παγκόσμιος πλοίαρχος: Έτσι έθεσε ο Τσέ τα θεμέλια για την παγκόσμια κυριαρχία της Κίνας.

*Σύμβουλος σε θέματα Μεταναστευτικής Πολιτικής και Οργανωμένου Εγκλήματος  www.colombani.gr