Το περασμένο Σάββατο, οι New York Times έβγαλαν την είδηση πως στις 29 Ιανουαρίου 2018 οι δικηγόροι του Ντόναλντ Τραμπ είχαν αποστείλει μια χειρόγραφη επιστολή είκοσι σελίδων στον Ειδικό Ανακριτή Ρόμπερτ Μάλερ, που ερευνά ποινικώς τον πρόεδρο και τους συνεργάτες του για ενδεχόμενη προεκλογική συμπαιγνία με τους Ρώσους, στην οποία ισχυρίζονταν πως ο πελάτης τους δεν θα μπορούσε να υποχρεωθεί να καταθέσει ενόρκως ή καν ν’ απαντήσει σε ερωτήσεις της ομάδας Μάλερ, πως χαίρει συνάμα ασυλίας απ’ τις κατηγορίες για πιθανή παρεμπόδιση Δικαιοσύνης διότι ο ίδιος είναι επικεφαλής της Δικαιοσύνης συνταγματικώς, πως μπορεί ο ίδιος να καταργήσει οιαδήποτε έρευνα του Υπουργείου Δικαιοσύνης όποτε το επιθυμεί και μ’ οιαδήποτε αιτιολογία, χωρίς τούτο να συνιστά παρεμπόδιση της ανεξάρτητης Δικαιοσύνης, και πως μάλιστα μπορεί ν’ απονείμει χάρη στον εαυτό του. Ήταν η εποχή που ακουγόταν πως ο Μάλερ ετοίμαζε ένταλμα για τον Τραμπ κι απελπισμένοι οι δικηγόροι του επιχειρούσαν μάταια να τον προετοιμάσουν για τις ερωτήσεις ενός εκ των πλέον ικανών νομικών των ΗΠΑ και τέως διευθυντών του FBI, αλλ’ εις μάτην, διότι ο Τραμπ γινόταν πολύ δημιουργικός στις απαντήσεις του, βλάπτοντας μονάχος του τα συμφέροντά του με τους διαρκείς αυτοσχεδιασμούς του.
Σε τουίτ του την Δευτέρα το πρωί o Τραμπ διατράνωσε για μιαν ακόμα φορά, με κεφαλαία, πως έχει απολύτως την εξουσία ν’ απονείμει χάρη στον εαυτό του, μολονότι διακήρυξε πως δεν έχει λόγο να το κάνει, διότι όπως είπε δεν έχει προβεί σε καμίαν επιλήψιμη πράξη. Ποιός ενήλικας στα καλά του διακηρύσσει πως μπορεί να κάνει κάτι που δεν σκοπεύει να κάνει, χωρίς να σχεδιάζει τελικά να το κάνει;
Αυτή η θέση ασφαλώς προσκρούει απολύτως πάνω σε νομολογία, όπως έχει διατυπωθεί επανειλημμένως απ’ το Ανώτατο Δικαστήριο στις ΗΠΑ επί διαφόρων προέδρων. Κάμποσες απ’ τις θέσεις της ομάδας Τραμπ είχαν διατυπωθεί μάλιστα απ’ την ομάδα του Προέδρου Νίξον επί σκανδάλου Γουότεργκεϊτ, κι όλες τους είχαν απορριφθεί τότε.
Δεν προκάλεσε καμίαν έκπληξη, επομένως, που ειδικοί κι εγνωσμένοι νομικοί αναλυτές αντέκρουσαν το περιεχόμενο της επιστολής. Στο Vox, ο Μάθιου Ιγκλέσιας δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Το υπόμνημα των νομικών του Τραμπ στον Ρόμπερτ Μάλερ είναι μια συνταγή για την τυραννίδα», κι υπότιτλο «Ένας ξεκάθαρος και υπαρκτός κίνδυνος για την ισχύ του νόμου». Ο Τραμπ κι η νομική του ομάδα, γράφει ο Ιγκλέσιας, προσπαθούν να επιχειρηματολογήσουν πως εκείνος, ως πρόεδρος, είναι ένας αξιωματούχος της εκτελεστικής εξουσίας με απολύτως απεριόριστη δύναμη, κάτι που από μόνο του θα συνιστούσε θεμελιώδη απειλή για το αμερικανικό σύστημα αξιών.
Στο op-ed των New York Times την Κυριακή, ο τέως Εισαγγελέας και τέως βοηθός Γενικός Εισαγγελέας των ΗΠΑ Χάρρυ Λίτμαν συνέγραψε άρθρο με τον διόλου ασαφή τίτλο «Ο Ντόναλντ Τραμπ πιστεύει πως είναι βασιλιάς», στο οποίο εξηγεί πώς η ομάδα Τραμπ ουσιαστικά ισχυρίζεται ότι ο Τραμπ μπορεί να αγνοήσει τον νόμο επειδή ειν’ ο ανώτατος εκτελεστικός αξιωματούχος, ισχυρισμό που ο Λίτμαν ανατρέπει βήμα βήμα στη συνέχεια.
Η συντηρητική αρθρογράφος της Washington Post και νομικός Τζένιφερ Ρούμπιν είχε τον περασμένο Μάρτιο συντάξει άρθρο όπου είχε προβλέψει τα επιχειρήματα που ο πρόεδρος θα επικαλείτο, με τον τίτλο «Όχι, ο Τραμπ δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει με το Υπουργείο Δικαιοσύνης». Έγραφε εκεί η Ρούμπιν, «όταν ο προεδρος λέει πως μπορεί να κάνει ό,τι θέλει με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ομιλεί ωσάν απόλυτος μονάρχης, όχι ως ο ηγέτης του εκτελεστικού κλάδου της εξουσίας ενός συνταγματικού συστήματος κυβέρνησης». Πράγματι, ακόμα κι ο Βρετανός μονάρχης στην ακμή της εξουσίας του δεν διέθετε την εξουσία ν’ αγνοεί τον νόμο, κι όταν πίστεψε κάτι τέτοιο ο Κάρολος Α΄, τότε έχασε τα κεφάλι του (1649).
O τέως δήμαρχος της Νέας Υόρκης και νυν δικηγόρος του Τραμπ, Ρούντι Τζουλιάνι, μεταξύ άλλων απίθανων αλλ’ εντελώς εσκεμμένων τοποθετήσεών του, δήλωσε το Σαββατοκύριακο πως ακόμα κι αν ο Τραμπ όχι απλώς απέλυε αλλά πυροβολούσε τον Τζέιμς Κόουμυ, τον τέως διευθυντή του FBI, πάλι δεν θα μπορούσε ο πρόεδρος να παραπεμφθεί σε δίκη, αλλά πρώτα θα ’πρεπε να καθαιρεθεί απ’ το ρεπουμπλικανικώς ελεγχόμενο Κογκρέσο, κι έπειτα να παραπεμφθεί. Ο ισχυρισμός ακούγεται φαιδρός αλλά στηρίζεται πάνω στη βεβαιότητα πως το ασπόνδυλο Κογκρέσο δεν θα τολμούσε να καθαιρέσει τον Τραμπ.
Το αμερικάνικο σύνταγμα ορίζει πως ο πρόεδρος οφείλει να εκτελεί πιστά τον νόμο, που σημαίνει πως ο πρόεδρος δεν δύναται ν’ αμελήσει να τον τηρήσει κι έπειτα ν’ απονείμει χάρη στον εαυτό του. Το αμερικάνικο σύνταγμα επίσης απαγορεύει την εσχάτη προδοσία, που σημαίνει πως απαγορεύει τη συνεργασία ενός ιδιώτη με ξένες δυνάμεις για την ανάρρηση στην εξουσία, και στη συνέχεια την απονομή χάριτος απ’ αυτόν τον ιδιώτη στον εαυτό του αφότου πλέον καταστή πρόεδρος ένεκα της πράξης προδοσίας του και μάλιστα για την πράξη της προδοσίας αυτής.
Αυτά όλα οδηγούν στο ερώτημα: γιατί η νομική ομάδα του Τραμπ έστειλε αυτήν την καταγέλαστη επιστολή με τα νομικώς έολα επιχειρήματα; Πρώτο ενδεχόμενο, διότι έλαβαν τέτοιαν εντολή απ’ τον πελάτη τους, που ’χει άλλωστε συνήθεια να προβαίνει στους πιο απίθανους ισχυρισμούς ανατρέποντας τ’ αληθή κι ορθά με τις πλάνες που φαντάζεται.
Δεύτερο ενδεχόμενο είναι πως η ομάδα Τραμπ επιχειρεί να διευρύνει το λεγόμενο «παράθυρο Όβερτον», άλλως γνωστό ως «παράθυρο εύρους του πολιτικού διαλόγου», που σημαίνει την ανώτατη έκταση της γκάμας των ιδεών που μπορούν να γίνουν παραδεκτές σε μια δημόσια συζήτηση προτού ολισθήσουν οι συνδιαλεγόμενοι στην διατύπωση ακραίων κι απαράδεκτων θέσεων κατά την κρίση του ακροατηρίου τους.
Ως λαϊκιστής, ο Τραμπ γνωρίζει πως δια της επαναλήψεως μπορεί μεθοδικά να πλάσει τις αντιλήψεις και κυρίως τις ανοχές των υποστηρικτών και ψηφοφόρων του, πουλώντας τους μιαν αμφιλεγόμενη νομική θεωρία, αυξάνοντας σταδιακά την ανοχή του ακροατηρίου του στην εξωπραγματική κι αβάσιμη φύση της, κι ιδιαίτερα εάν αυτή περιέχει δόγματα που κανονικά θα προσέκρουαν πάνω σε θεμελιώδεις αμερικανικές αρχές, όπως το απαραβίαστο των συνταγματικών ρυθμίσεων για την ισχύ του νόμου πάνω σε όλους τους Αμερικάνους πολίτες.
Πρόκειται για μιαν εκστρατεία να επικρατήσει ανατρέποντας το σύστημα μέσα απ’ τη διάβρωσή του και τη διάβρωση των αντιλήψεων του κόσμου για την φύση και την ισχύ του νόμου, των αντιλήψεων των πολιτών και των αντιστάσεών τους απέναντι στην εγκατάσταση μιας τυραννίδος και στην απόπειρα ξεθεμελίωσης των δημοκρατικών θεσμών.
Αποδέκτης της επιστολής δεν ήταν η ομάδα του Μάλερ, αλλ’ ο αμερικανικός λαός, που όμως δεν είναι λιγότερο αδαής, θεσμικά αδιάφορος, κι ευεπίφορος προς τους διάφορους λαϊκιστές απ’ τους πολίτες της Ρώμης στο πέρασμα απ’ την ρεπουμπλικανική στην αυτοκρατορική εποχή, όπως έχω αναπτύξει αλλού.
